Θα ήθελες εσύ να επιλέγεις την εφημερίδα σου ή ό,τι σου δώσει ο περιπτεράς;

Δοκιμάστε να περιηγηθείτε στην σελίδα RT (russiatoday.com) στον υπολογιστή σας.

Το δοκιμάσατε; Τίποτα έτσι…

Δοκιμάστε τώρα το sputniknews.com.

Πάλι τίποτα…

Δοκιμάστε τώρα μια γνωστή σας σελίδα, όπως το mononews.gr, για να βεβαιωθείτε πως ο browser σας λειτουργεί κανονικά. Εντάξει λειτουργεί.

Άρα κάτι συμβαίνει με αυτά τα δύο sites που ανήκουν στην επίσημη ρωσική πλευρά και δεν είναι τεχνικό πρόβλημα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαγόρευσε την αναμετάδοσή τους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί αποφασίστηκε πως εμπεριείχαν αναληθείς και προπαγανδιστικές ειδήσεις.

Η ίδια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πως το RT και το Sputnik θα απαγορευθούν στην ΕΕ γιατί θεωρούνται μηχανές ενημέρωσης του Κρεμλίνου και με αυτόν τον τρόπο δεν θα μπορούν πλέον να διαδίδουν τα ψέματά τους για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο του Πούτιν.

Η Ούρσουλα συνέχισε λέγοντας πως με την απαγόρευση αναπτύσσουμε εργαλεία για να απαγορεύσουμε την τοξική και επιβλαβή παραπληροφόρηση. Η χειραγώγηση των ειδήσεων αποτελεί σημαντική και άμεση απειλή για τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια της Ένωσης.

Τι είδους εργαλεία αναπτύσσονται άραγε για να μας προστατεύσουνε;

Μα πώς μπλεχτήκαμε έτσι, άραγε;

Καταδικάζουμε, αποδοκιμάζουμε, ανατριχιάζουμε με τον Πούτιν, με τις πράξεις του και με την ολιγαρχία που τον στηρίζει.

Οργανώνουμε συλλαλητήρια (λίγα και αναιμικά δυστυχώς), στέλνουμε πολεμική, οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια. Δεκάδες εταιρείες διακόπτουν οριστικά ή προσωρινά την δραστηριότητα τους στη Ρωσία. Ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε Ουκρανούς πρόσφυγες με τις οικογένειες τους.

Αλλά μάλλον φαίνεται πως όλα αυτά δεν είναι αρκετά και αποφασίζουμε να σταματήσουμε να μαθαίνουμε πως σκέφτονται οι Ρώσοι.

Εάν τους αποκλείσεις, εάν τους απαγορεύσεις, εάν σταματήσεις να τους ακούς μήπως δίνεις επιχειρήματα στους όποιους παλαιολιθικούς υποστηρικτές τους να διαμαρτύρονται για μια παγκόσμια συνομωσία που έχει στηθεί κατά της Ρωσίας;

Μα η αντίθετη άποψη δεν είναι αυτή που δίνει το ενδιαφέρον στις συζητήσεις;

Πόσο βαρετή είναι η μονοτονία και η ταύτιση των απόψεων ακόμα και εάν αυτή είναι η δική μας.

Μήπως η παρουσία των δημοσιογράφων από τη Μόσχα δεν είναι αυτό που μας προσελκύει στις μαραθώνιες τηλεοπτικές μεταδόσεις; Πότε θα μιλήσουν, τι θα μας πουν, πώς θα δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα και τα παράλογα.

Ο πλουραλισμός, εκφρασμένος ακόμα και με δογματικές απόψεις δίνει πάντα ζωντάνια και ενδιαφέρον.

Θυμάμαι με νοσταλγία την εποχή που οι εφημερίδες ήταν πολλές και ευπώλητες και κρεμόντουσαν κάθε μεσημέρι στα περίπτερα.

Όλοι οι λάτρες των ειδήσεων και των εφημερίδων ευχαριστιόντουσαν να τις χαζεύουν έτσι που κρεμόντουσαν στα μανταλάκια. Όλα τα πρωτοσέλιδα, οι τίτλοι, οι λεζάντες, οι φωτογραφίες, τα χρώματα, οι διαφορετικές προσεγγίσεις να προσπαθούν να τραβήξουν το βλέμμα, να διαμορφώσουν την άποψη, να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και, εντέλει, να σε προκαλέσουν να προχωρήσεις στην αγορά τους.

Ειδικά όταν έβλεπες τις αντίθετες απόψεις δίπλα – δίπλα. «Μεγαλειώδης συγκέντρωση η μία, ελάχιστος κόσμος η άλλη». Κάποιες άλλες φορές εφημερίδες αγνοούσαν επιδεικτικά κάποιο θέμα που δεν τις συνέφερε.

Αυτός ο ανταγωνισμός, η παρέλαση της διαφορετικότητας, ήταν και είναι μια από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις της δημοκρατίας μας, ο πλουραλισμός και η πολυφωνία.

Σήμερα οι πλατφόρμες είναι οι περιπτεράδες της εποχής μας που διαλέγουν ποιες εφημερίδες θα αναρτήσουν και με ποια σειρά.

Όμως μετά τη ρωσική εισβολή τα πράγματα δεν ήταν πλέον τόσο απλά.

Κάθε πλατφόρμα θα έπρεπε να αποφασίσει εάν θα συνέχιζε να ανεβάζει ρωσικές εφημερίδες στο περίπτερο της, εάν θα δεχόταν διαφημίσεις ώστε να τις αναρτήσει στην πολυσύχναστη πλευρά του πεζοδρομίου, εάν θα τις στρίμωχνε στη σκοτεινή μεριά του περιπτέρου ή θα τις εξαφάνιζε εντελώς όπως θα ήθελε η κυρία της ευρωπαϊκής επιτροπής.

Όταν καταργούμε τα μικρά περίπτερα της γειτονιάς νομοτελειακά μεταφέρουμε μια τεράστια δύναμη στους παγκόσμιους παίχτες, ελπίζοντας πως αυτοί θα ισορροπούν με επιτυχία ανάμεσα στα επιχειρηματικούς προσανατολισμούς και τους αξιακούς τους συσχετισμούς.

Είναι τέτοια η πληροφορία και η δύναμη που συγκεντρώνουν οι τεχνολογικοί γίγαντες που γίνεται τρομακτική ειδικά σε πολεμικές συνθήκες.

Η Google για παράδειγμα σταμάτησε να μεταδίδει στην Ουκρανία συνθήκες κυκλοφοριακής κίνησης γιατί θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους επιτιθέμενους Ρώσους.

Φανταστείτε όμως και τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις που έγιναν μέσα στα αρχηγεία αυτών των τεχνολογικών κολοσσών, των σύγχρονων περιπτέρων που όλοι οι πολίτες του κόσμου περπατάνε στα πεζοδρόμια τους.

Οι περισσότεροι συντάχτηκαν με την προσέγγιση να μην δέχονται πληρωμένες διαφημίσεις από τα επίσημα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ούτως ώστε να μην υπερπροβάλλονται. Κανείς επίσης δεν απέκλεισε τους Ρώσους πολίτες από την ελεύθερη πρόσβαση σε αυτές, γιατί αυτό θα διέκοπτε την ροή αλήθειας προς εκείνους που την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Μια νέα πλατφόρμα που αναπτύχθηκε ταχύτατα ανάμεσα στους Ουκρανούς, το Telegram, σκέφτηκε τη λογοκρισία σε ρωσικές ψευδείς πολεμικές ανακοινώνεις και προπαγάνδα, εντούτοις οι αντιδράσεις από πολλούς χρήστες του που δεν ήθελαν τέτοιας μορφής παρεμβάσεων την ανάγκασαν να υπαναχωρήσει.

Κάποιοι άλλοι όπως το twitter επέλεξε να βάζει ταμπέλες, δηλαδή να χαρακτηρίζει και να αναδεικνύει την πηγή των ειδήσεων από τα ρωσικά κανάλια.

Αυτό ίσως είναι και το πιο σημαντικό βήμα στην λειτουργία των κοινωνικών δικτύων, η ανάδειξη της πηγής προέλευσης.

Στο παραδοσιακό περίπτερο έβλεπες την εφημερίδα μαζί με την είδηση. Η σύνδεση του μέσου με την είδηση ήταν αυτόματη και εξαιρετικά σημαντική.

Ο καθένας είχε μια σχηματισμένη αντίληψη της αντικειμενικότητας, της ιδεολογικής προσέγγισης και της αξιοπιστίας του κάθε μέσου.

Αυτή η ισχυρή σύνδεση της πηγής με την πληροφορία χαλαρώνει στις πλατφόρμες, ξεχειλώνει, γκριζάρει και στο τέλος όλα επαφίενται στην κριτική μας σκέψη που και αυτή με τον χρόνο μάλλον αδυνατίζει παρά ενισχύεται.

Μειώνεται ο χρόνος που αφιερώνουμε στην είδηση, κουραζόμαστε να εμβαθύνουμε σε αναλύσεις ειδικών με αποτέλεσμα η άποψη μας για τις εξελίξεις να στηρίζεται περισσότερο στην κοσμοθεωρία μας και λιγότερο στην προσπάθεια κατανόησης του γίγνεσθαι που ούτως ή αλλιώς γίνεται ολοένα πιο πολύπλοκο.

Χρειαζόμαστε την πολυφωνία, αλλά παράλληλα χρειαζόμαστε ξεκάθαρα και την πηγή της προέλευσής της.

Όλες τις εφημερίδες αναρτημένες να ανταγωνίζονται με την θεματολογία τους, με τους αρθρογράφους τους , το περιεχόμενό τους και να χτίζουν την αξιοπιστία τους.

Ας είμαστε εμείς υπεύθυνοι να ξεχωρίζουμε τις αληθινές ειδήσεις από τις χαλκευμένες, τις τεκμηριωμένες απόψεις από την στείρα προπαγάνδα και να μην χρειαζόμαστε τον περιπτερά να επιλέγει για εμάς ποιες εφημερίδες θα μας κρεμάσει στα μανταλάκια.

Χρειαζόμαστε όσο γίνεται περισσότερες, για να επιλέγουμε τις καλύτερες.