Κλιματική κρίση (όχι αλλαγή) και αριστεία

Η αντιπολίτευση φυσικά άσκησε την αναπόφευκτη κριτική της. Όπως πάντα τα βρήκε όλα λάθος (με εξαίρεση τον ηρωισμό των πυροσβεστών και των απλών ανθρώπων), όπως πάντα δεν μπόρεσε να πει πως αυτή θα τα κατάφερνε καλύτερα.

Η συγκρουσιακή συζήτηση μπορεί να συνεχιστεί κατά τα ελληνικά κομματικά ειωθότα, πλην όμως είναι μάταιη διότι δεν θα οδηγήσει πουθενά. Η κρίση που αντιμετωπίζουμε είναι πρωτόγνωρη. Πρωτόγνωρα οφείλουν να είναι και οι τρόποι αντιμετώπισης της.

Έχω υποστηρίξει ότι η κατανομή πόρων στο Ταμείο Ανάκαμψης δεν έδωσε την προσοχή που απαιτεί η κλιματική κρίση. Η έμφαση είναι στις εκπομπές και δεν έχει αποδοθεί η αναγκαία προτεραιότητα στις υποδομές και στην εκπαίδευση – μολονότι συνολικά τα ποσά για την κλιματική αλλαγή είναι σημαντικά.

Η διαφορά είναι ότι δεν μπορούμε να μιλάμε πια για κλιματική αλλαγή. Η απαραίτητη προϋπόθεση επιβίωσης είναι η αναγνώριση ότι ήδη αντιμετωπίζουμε κλιματική κρίση. Η σημασία της επιλογής των λέξεων είναι στην προκειμένη περίπτωση είναι τεράστια.

Τρεις είναι οι παράγοντες σε εθνικό επίπεδο που μπορεί να απαλύνουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης: η εφαρμογή κατ’ ελάχιστον των διεθνών προδιαγραφών, η αριστεία ως απόρροια παιδείας και η αναβάθμιση υποδομών.

Ως προς την εφαρμογή των διεθνών προδιαγραφών, το πρόβλημα δεν έγκειται τόσο στην κυβέρνηση (όχι πως κι αυτή είναι τέλεια) αλλά στη μεταφορά τους στο τοπικό επίπεδο.

Από τις σχετικές μελέτες που έχουν γίνει – π.χ. από τη συγκέντρωση στοιχείων που έκανε το πρόγραμμα Climate Hub — προκύπτει ότι και οι εθνικές οδηγίες δύσκολα μεταφράζονται σε επίπεδο αυτοδιοίκησης και δεν υπάρχει συντονισμός στις δράσεις των δήμων και κοινοτήτων — όπου αυτές γίνονται.

Είναι απόλυτη ανάγκη να δημιουργηθεί ένας διαρκής, ενημερωμένος και με ισχυρές δυνατότητες παρέμβασης ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση με στόχο την «μετάφραση» των εθνικών στόχων σε τοπικό επίπεδο, τον συντονισμό των δράσεων και την επίβλεψη της υλοποίησης.

Η αριστεία ως παράγων της παιδείας είναι αναγκαία, διότι η κρίση είναι πολύμορφη και πολυσύνθετη, απαιτεί γνώσεις και επιβάλλει την ταχύτητα και αποτελεσματικότητα σε επίπεδο τοπικής διακυβέρνησης.

Αριστεία στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει κατανόηση της σημασίας και της έκτασης της κρίσης, δυνατότητα αποτελεσματικής συνεργασίας με την κεντρική εξουσία και ικανότητα «συνομιλίας» με την κοινωνία των πολιτών σε μία αμφίδρομη διαδικασία πληροφόρησης και έμπνευσης.

Η ανάδειξη δημάρχων και κοινοταρχών με αποκλειστικό κριτήριο την κομματική καταγωγή τους και πορεία τους έχει φέρει στους θώκους και άτομα ανίκανα και διεφθαρμένα. Αν τα κόμματα δεν κατανοήσουν ότι αυτό το μοντέλο τοπικής διοίκησης είναι ξεπερασμένο από τα σκληρά γεγονότα, τότε οι καταστροφές που θα συνεχιστούν θα φέρουν και απώλεια ζωής.

Οι υποδομές μας, δρόμοι, γεφύρια, δίκτυα, δεν είναι φτιαγμένες για την κρίση. Η κατάρρευση της γέφυρας στην Πάτρα — λάθος κατασκευής που έγινε πριν 15(!) χρόνια — δεν είναι παρά μία παρανυχίδα μπροστά σ’ αυτά που θα ακολουθήσουν.

Θα αναφέρω ένα παράδειγμα: Αυτές τις ημέρες γνωστό μεγάλο εμπορικό κέντρο (mall) δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στον καύσωνα διότι η κεντρική εγκατάσταση ψύχους (air conditioning) δεν είχε τις προδιαγραφές για τόσο υψηλές θερμοκρασίες – οπότε οι επισκέπτες κάπως… ζεσταίνονταν.

Η κλιματική κρίση θα φέρει πείνα, αρρώστια, θάνατο. Θα αναδείξει την ανεπάρκεια των υποδομών και των ανθρώπων. Θα επηρεάσει αρνητικά και εκτεταμένα τις επικοινωνίες και τις μετακινήσεις. Θα ανατρέψει κοινωνικές δομές, θα υποχρεώσει την κεντρική εξουσία να διαχειριστεί την επίτευξη μίας εξαιρετικά δύσκολης ισορροπίας ανάμεσα στην αναγκαία αυταρχική παρέμβαση και τη διαφύλαξη της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών.

Στην εξουσία εναπόκειται να κατανοήσει η ίδια ότι τα πράγματα δεν είναι όπως πριν, να αναθεωρήσει τον σχεδιασμό της και να επικοινωνήσει σωστά τις επιπτώσεις της κρίσης. Στην κοινωνία εναπόκειται τότε να περιθωριοποιήσει τους αρνητές (πάσης φύσης) και να ανταποκριθεί στον κίνδυνο.

Διαβάστε επίσης:

Η σύγκρουση των οικονομολόγων συνεχίζεται με κόστος για τους πολίτες

Πώς ο Φωκίων Καραβίας (Eurobank) δίνει το σύνθημα για νέες αναβαθμίσεις στη μετοχή από τους ξένους

Σταύρος Μιχαηλίδης: «Σκιώδης υπουργός Ναυτιλίας» του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ