Κληρονομιές που δεν έχουν αναζητηθεί ποτέ, αλλά και περιουσίες αδρανών ιδρυμάτων που παραμένουν αναξιοποίητες βάζει στο στόχαστρο το νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να φέρει άμεσα στη Βουλή η ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στη Βουλή.

«Έχουμε σε πρώτη φάση καταγράψει 2.000 αδρανή ιδρύματα και 7.000 σχολάζουσες κληρονομιές – ειδικά αυτές αναμένεται ότι θα είναι αρκετά περισσότερες, καθώς είναι μια πρώτη καταγραφή». Περιγράφοντας το σκεπτικό του νομοσχεδίου, ο Υπουργός εστίασε στο ότι «καταρχήν θα πρέπει να μετρήσουμε τι έχουμε».

1

Με το σχέδιο νόμου το οικονομικό επιτελείο επιχειρεί να βάλει τάξη στο χάος που επικρατεί, καθώς το ελληνικό δημόσιο δεν γνωρίζει την περιουσία του, αλλά και την αξία της. Τη δουλειά θα αναλάβει ένα ίδρυμα ειδικού σκοπού, το οποίο θα αναλάβει τη διαχείριση όλου του «στοκ» των σχολαζουσών κληρονομιών, αλλά και των αδρανών ιδρυμάτων. Με αυτό τον τρόπο, εκτιμάται πως θα δοθεί μια ακόμα «απάντηση» στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, καθώς ακίνητα θα μπορούν να πέσουν στην αγορά, προς στήριξη κυρίων των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Το σχέδιο νόμου αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα που υφίστανται έως και σήμερα, όπως:

-Η δυσκολία αποδοχής δωρεών προς το Δημόσιο, με αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο ακόμη και ματαίωσής τους.

-Η άγνοια του Δημοσίου για την ύπαρξη σχολαζουσών κληρονομιών και η κατάχρησή τους από επιτήδειους ή η σταδιακή απαξίωσή τους.

-Η ύπαρξη γραφειοκρατικών εμποδίων που δυσχεραίνουν την εκπλήρωση των κοινωφελών στόχων των ιδρυμάτων που αποτρέπουν πιθανούς δωρητές από τη διάθεση της περιουσίας τους μέσω ιδρυμάτων κ.α.

Φορολογικά κίνητρα

Παράλληλα προβλέπονται φοροαπαλλαγές για τα ιδρύματα αλλά και δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της φοροδιαφυγής με το πρόσχημα της κοινωφελούς δράσης. Μάλιστα, θα γίνει διάκριση ανάμεσα σε ενεργά και αδρανή ιδρύματα. Ενεργά είναι όσα δημοσιεύουν καταστάσεις και τηρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, ενώ αδρανή όσα δεν δημοσιεύουν οικονομικές καταστάσεις για τρία έτη. Τα φορολογικά κίνητρα θα ισχύουν μόνο για τα ενεργά ιδρύματα.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου:

-Καταργείται ο φόρος εισοδήματος (22%) για ιδρύματα και κληροδοτήματα για τα έτη, κατά τα οποία καταγράφονται ως ενεργά στο μητρώο κληροδοτημάτων (σε δύο φάσεις, δηλαδή μείωση 50% το 2026 και πλήρης κατάργηση το 2027).

-Καταργείται ο φόρος δωρεάς (0,5%) για τις δωρεές προς κοινωφελή ιδρύματα.

-Επεκτείνεται η έκπτωση της δωρεάς από το φορολογητέο εισόδημα των νομικών προσώπων – δωρητών, η οποία ισχύει ήδη για τις δωρεές προς το Δημόσιο, ώστε να καλύπτει και τις δωρεές προς τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου – ιδρύματα.

-Προβλέπεται ότι μόνη η κατάρτιση της σύμβασης δωρεάς έχει ως αποτέλεσμα την απαλλαγή από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, χωρίς να απαιτείται ειδική έγκριση από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Ψηφιακά μέσα

Όπως ανέφερε ο κ. Πιερρακάκης, ειδικά για τα Ιδρύματα θα υπάρξουν και «ψηφιακά μέσα που θα πιάνουμε συνολικά τη διαχείριση των Ιδρυμάτων». Το σχέδιο θα προβλέπει Το νομοσχέδιο προβλέπει την καταγραφή όλων των περιουσιών μέσω ενός Ηλεκτρονικού Μητρώου Κοινωφελών Περιουσιών και μιας Πλατφόρμας Σχολαζουσών Κληρονομιών. Αυτά θα συνδέονται με τα υφιστάμενα μητρώα του Δημοσίου και κάθε πράξη θα καταχωρίζεται αυτόματα.

Εκεί θα «πατήσει» και το νέο ίδρυμα ειδικού σκοπού, το οποίο θα λειτουργεί ως «ομπρέλα» για όσα ιδρύματα παρουσιάζονται ανενεργά.

Με τις ψηφιακές διαδικασίες και τη διασύνδεση μεταξύ μητρώων και υπηρεσιών, επιτυγχάνεται:

-Άμεση γνώση των δημοτολογικών στοιχείων όσων σχετίζονται με κοινωφελείς περιουσίες και σχολάζουσες κληρονομιές.

-Επιτάχυνση και απλοποίηση της διαδικασίας για την καταβολή των ποσών που δικαιούνται υπότροφοι, βοηθηματούχοι, προμηθευτές κ.λπ. από τα έσοδα των κληροδοτημάτων που διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών.

-Επικαιροποίηση των στοιχείων που τηρούνται στα σχετικά Μητρώα από το Υπουργείο Οικονομικών και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για τον θάνατο προσώπων που κατέλιπαν περιουσιακά στοιχεία στο Ελληνικό Δημόσιο ή για κοινωφελείς σκοπούς και για την ύπαρξη κληρονόμων σχολαζουσών κληρονομιών.

Οι σχολάζουσες κληρονομιές

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει διαδικασία για την συστηματική ενημέρωση του Δημοσίου στις περιπτώσεις που ο αποθανών δεν έχει κληρονόμους ή αυτοί αποποιήθηκαν την κληρονομιά, ενώ το Δημόσιο δεν γνωρίζει ποια είναι η οικονομική αξία των εκκρεμών κληρονομιών. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή και να απαξιώνονται ακίνητα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Υπάρχουν και περιπτώσεις που η αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου αποτρέπεται από πλαστές ιδιόγραφες διαθήκες.

Στο εξής, εφόσον δεν υπάρχουν κληρονόμοι, το Δημόσιο θα αναγνωρίζεται ως δικαιούχος με διαδικασίες fast track. Η επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης με γνώμονα την αξία της κληρονομιάς:

-Έως 20.000 ευρώ ορίζεται ως εποπτεύουσα αρχή, η αποκεντρωμένη διοίκηση του τόπου θανάτου του κληρονομουμένου.

-Από 20.000 έως 1 εκατ. ορίζεται εκκαθαριστής από το μητρώο.

-Από 1 εκατ. ευρώ και πάνω ο εκκαθαριστής θα είναι υποχρεωτικά ελεγκτική εταιρεία.

Μάλιστα, θα υπάρξει διασύνδεση με το Εθνικό Μητρώο Πολιτών και με τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης προκειμένου το Δημόσιο να πληροφορείται την ύπαρξη κληρονομικού δικαιώματος με διαθήκη ή εξ αδιαθέτου. Παράλληλα, θα λειτουργήσει Μητρώο κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, εκκαθαριστών και ελεγκτών κληρονομιών του Δημοσίου, στο οποίο θα μπορούν να εγγραφούν δικηγόροι, λογιστές και ελεγκτικές εταιρίες.

Αν τρίτος αμφισβητεί το κληρονομικό δικαίωμα του Δημοσίου, πρέπει να προσφύγει στο Μονομελές Πρωτοδικείο. Δεν προβάλλεται εις βάρος του Δημοσίου κληρονομικό δικαίωμα που θεμελιώνεται σε ιδιόγραφη διαθήκη.

Ακίνητο το οποίο περιέρχεται στο Δημόσιο αφού περαιωθεί η εκκαθάριση κληρονομίας, αξιοποιείται για σκοπούς της κρατικής στεγαστικής πολιτικής, εφόσον κριθεί ότι είναι κατάλληλο για τις αντίστοιχες χρήσεις.

Στο εξής θα επιτρέπεται σε ένα ίδρυμα να διαθέτει ακίνητα για την εξυπηρέτηση των σκοπών της κυβερνητικής στεγαστικής πολιτικής. Για το σκοπό αυτό συνάπτεται σύμβαση μίσθωσης μεταξύ του ιδρύματος και του εκάστοτε φορέα γενικής κυβέρνησης, η διάρκειά της οποίας δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 12 ετών.

Κεντρικό Συμβούλιο Κοινωφελών Περιουσιών

Στο Υπουργείο Οικονομικών συγκροτείται το Κεντρικό Συμβούλιο Κοινωφελών Περιουσιών, το οποίο αποτελείται από τα εξής μέλη:

α) Έναν Αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ή Νομικό Σύμβουλο του Κράτους, ως πρόεδρο,

β) έναν Νομικό Σύμβουλο ή Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,

γ) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών,

δ) ένα εν ενεργεία μέλος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος με εμπειρία σε θέματα επενδύσεων και πιστοποίηση αναλυτή από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς,

ε) ένα εν ενεργεία μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος πιστοποιημένο εκτιμητή ακινήτων, με ειδικότητα πολιτικού μηχανικού ή μηχανολόγου μηχανικού ή αρχιτέκτονα.

Διαβάστε επίσης

Το ιδαίτερο δώρο που έκανε στον εορτάζοντα Κυριάκο Πιερρακάκη οι συνεργάτες

Ανοίγει αύριο η πλατφόρμα για το Επίδομα Παιδιού Α21 – Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι δικαιούχοι

Πράσινα τιμολόγια: Την Τετάρτη ανακοινώνονται οι τιμές – «Θα παρέμβουμε αν χρειαστεί», λέει ο Παπασταύρου