Οι τραγωδίες στην Ελλάδα και οι αντιστίξεις τους

Το 2003 τα Τέμπη γνώρισαν μία άλλη τραγωδία με επιπτώσεις και θύματα σε χρονικό βάθος που φτάνουν στις ημέρες μας. Η νέα είναι τόσο νωπή, το ψυχικό μούδιασμα τόσο έντονο μπροστά στο μέγεθος της, που δικαιολογημένα τα πολιτικά και προσωπικά πάθη των ημερών έχουν κάπως σιγήσει. Η κοινωνική συντριβή, όμως, δεν δικαιολογεί την σιωπή. Η στήλη αυτή δεν θα την τηρήσει. Οι νεκροί δεν τιμώνται με την ανοχή.

Ως προς τις πολιτικές ευθύνες, ο Κώστας Αχ, Καραμανλής δεν άφησε κανένα περιθώριο κριτικής. Με εντυπωσιακή για την χώρα μας ταχύτητα στην εκδήλωση ευθιξίας και στην ανάληψη ευθυνών (που δεν έχει παρά μόνο θεωρητικά ως καθ’ ύλην αρμόδιος για τον τομέα) παραιτήθηκε με σοβαρότητα—χωρίς φανφάρες και διάφορα «ναι με αλλά». Το μεγάλο έργο που αφήνει, με την Ελλάδα ολόκληρη ως εργοτάξιο, αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα του. Η απουσία κάθε οσμής σκανδάλου ή εύνοιας στην τετραετή θητεία του επιβεβαιώνει την εντιμότητα του. Η ίδια η παραίτηση τον τιμά προσωπικά και πολιτικά. Όσο άδικη κι αν είναι δεν αφαιρεί από τα επιτεύγματα του και το προσωπικό του ήθος. Το αντίθετο μάλιστα.

Τραγική η αντίστιξη με τα συμβάντα στον τομέα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπου κυριαρχεί ο Πολλακισμός. Οι εντονότατες προσπάθειες που καταβάλλονται να πέσει ο Συριζαίος στα μαλακά, δηλαδή να μην διαγραφεί, αντανακλούν με τον πλέον σαφή τρόπο τα πραγματικά πιστεύω του κόμματος: την αποστροφή του από τους θεσμούς και τις διαδικασίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Μάταια προσπαθεί ο Αλέξης Τσίπρας να σπιλώσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Ν.Δ. ως μη δημοκρατικούς. Εξ’ ιδίων τα  αλλότρια. Οι ιδεολογικές καταβολές του και η πορεία του μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015 αποδεικνύουν την βαθύτατη ασέβεια που τρέφει ο ίδιος και το κόμμα του προς το δημοκρατικό καθεστώς. Στην περίοδο της διακυβέρνηση του υποκρίθηκε με επιτυχία στο θέατρο του δημοκρατικού προσωπείου, ενώ στο παρασκήνιο καθοδηγούσε και ενθάρρυνε Παππά, Παπαγγελόπουλο και Τουλουπάκη να χειραγωγήσουν τα ΜΜΕ και την Δικαιοσύνη και να ρίξουν λάσπη πολιτικού θανάτου στους αντιπάλους του. Άλλο, λοιπόν, το ήθος της «πρώτη φορά αριστερά» και άλλο του Καραμανλή.

Τραγική η κομματική αντίστιξη με την τραγωδία των τραίνων, καθώς υποπτεύομαι πως χωρίς κανένα ίχνος ντροπής ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει να την εξισώσει με την τραγωδία στο Μάτι. Νομίζει πως έτσι θα ξεπλύνει το έλλειμμα οργάνωσης, την υποβαθμισμένη αντίληψη του για τα δημόσια αγαθά, την διαστρεβλωμένη έννοια της ασφάλειας που τον διακατέχει, το επαίσχυντο θέατρο που τότε έπαιξε.

Τραγική φιγούρα και όπως φαίνεται εξιλαστήριο θύμα, ο σταθμάρχης της Λάρισας. Στις επόμενες ημέρες θα ανακριθεί, θα λοιδορηθεί, θα εξευτελιστεί. Παρά τις όποιες ευθύνες του, απ’ ότι φαίνεται για αμέλεια, οι πραγματικοί ένοχοι είναι αλλού: θα πρέπει να αναζητηθούν σε όλους εκείνους τους συνδικαλιστές που για μισό αιώνα τώρα εμποδίζουν τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών τραίνων. Τρία είναι τα βασικά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της κληρονομιάς που άφησαν και εξακολουθεί να μας βαρύνει ως σύνολο: τα τεράστια ελλείμματα, κυρίως με εκτεταμένες υπερτιμολογήσεις, που φορτώθηκαν στην πλάτη των πολιτών, οι απίθανες καθυστερήσεις στην εκτέλεση όλων των έργων, η τυφλή άρνηση σε κάθε κίνηση εισαγωγής νέας τεχνολογίας και εκπαίδευσης.

Με τις τραγωδίες που ζει αλλά και με αυτές που αναπόφευκτα θα ακολουθήσουν, για λόγους που ξεφεύγουν από τον δικό μας εθνικό και πολιτικό έλεγχο, η χώρα μας πληρώνει τον αμετροεπή συνδικαλισμό, τις χρηματιστηριακές και δανειοληπτικές υπερβολές, την πεισματική αντίσταση σε κάθε τι νεωτεριστικό, που συνδυαστικά χαρακτηρίζουν την περίοδο από το 1985 και μετά.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ορθά διέγνωσε αυτά τα προβλήματα και προσπάθησε να τα αντιμετωπίσει. Είναι εύκολο να κατηγορηθεί πως δεν υιοθέτησε τις σωστές προτεραιότητες – σύμφωνα πάντα με τους αντιπάλους της. Είναι, όμως,  νομοτελειακό γεγονός πως χωρίς χρήματα – δηλαδή χωρίς ανάπτυξη—δεν μπορείς να φτιάξεις, δεν μπορείς να κατασκευάσεις. Ίδρυσε όμως το επιτελικό κράτος, έφερε την ψηφιακή επανάσταση, φρόντισε να διορθώσει πολλά από τα κακώς κείμενα με ειλικρίνεια αναγνωρίζοντας τα λάθη και με αποφασιστικότητα προχωρώντας στις αναγκαίες διορθώσεις.

Στο τέλος-τέλος, η ελληνική τραγωδία εστιάζεται στην αταβιστική τάση κάθε κυβέρνησης να αναιρεί όσα έκανε η προηγούμενη, λες και το κάθε κομματικό πρόγραμμα είναι θεόσταλτο. Επειδή, όμως, από τον Διαφωτισμό και μετά η λογική έχει υπερισχύσει της πίστης, ας επιδείξουμε επιτέλους έστω ένα μέρους του ήθους του Κ. Αχ. Καραμανλή: ας αναγνωρίσουμε, π.χ., ότι η σημερινή κυβέρνηση δια του Κυριάκου Πιερρακάκη έφερε την ψηφιακή επανάσταση στην Ελλάδα, δια του  Κωστή Χατζηδάκη έβαλε τάξη στο ΕΦΤΑ και αναδιάρθρωσε και εκσυγχρόνισε τον ΟΑΕΔ με την δημιουργία του ΔΥΠΑ, ότι φρόντισε στις τραγωδίες να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά ο κρατικός μηχανισμός. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορούσε να ξεφύγει από τα δεσμά με τα οποία τόσο έξυπνα τον έχει τυλίξει ο Πολλάκης, εκτιμώ ότι θα αυξανόταν όχι μόνο η αυτοεκτίμηση του αλλά και η απήχηση του.

Τραγωδίες πάντα συμβαίνουν. Σημασία έχει η αντίδραση της κοινωνίας σ’ αυτές – ως σύνολο και ατομικά—αν, δηλαδή, τα παθήματα γίνονται μαθήματα για να πηγαίνουμε μπροστά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα ακούσουμε πολλά για σεβασμό προς τους νεκρούς, για μετριοπάθεια, για ανοχή. Συμφωνώ και επαυξάνω. Η μεγαλύτερη τιμή που θα μπορούσαμε να κάνουμε προς τις δεκάδες που άδικα έχασαν την ζωή τους και τις εκατοντάδες που βλέπουν την ζωή τους να ανατρέπεται, θα είναι να φροντίσουμε από κοινού τα αίτια αυτής της τραγωδίας να εξαλειφθούν. Όποια κι αν είναι αυτά.

Διαβάστε επίσης

Από τον Πολάκη στα… οικονομικά μοντέλα HANK