Η νέα γενιά «κόκκινων δανείων» του πολέμου

Διαβάζω στο mononews ότι στην Βασιλεία οι κεντρικοί τραπεζίτες στρώνουν το χαλί για αύξηση των επιτοκίων. Διαβάζω επίσης την τεχνική ανάλυση για την συμπεριφορά διαφόρων μετοχών (αλλά δεν μαθαίνω έτσι, βέβαια, πως αυτή αντικατοπτρίζει επιχειρηματικές εξελίξεις) νέα για μετοχές που έχουν αποφύγει να ακολουθήσουν τις άλλες στην πτώση, αλλά και πως μερικές έσωσαν το ΧΑΑ από την κατακρήμνιση. Όσο για την Wall Street, τα νέα για το τραινάκι του τρόμου στο roller-coaster του αμερικανικού λούναπαρκ βρίσκονται παντού.

Κάπου μέσα σε όλα αυτά είναι περιορισμένη η αναφορά στις τράπεζες. Με τα άριστα τμήματα δημοσίων σχέσεων που έχουν, τα κακά νέα «βγαίνουν» δύσκολα, τα καλά διαδίδονται όπως η φωτιά σε πευκοδάσος. Σκέφτομαι τις εξελίξεις των τελευταίων ετών και ανησυχώ.

Για να δούμε τα θέματα χρόνο με χρόνο και με τις εξελίξεις.

Η περίφημη σωτηρία της χώρας με το κούρεμα του χρέους έγινε άτσαλα. Τα καθαρό όφελος, όπως  προκύπτει από πληροφορίες και έγγραφα της εποχής εκείνης, θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερο. Το μεγάλο κακό ήταν ότι, σε αντίθεση με ότι συνέβη στην Ισπανία η σωτηρία των ελληνικών τραπεζών – που σε σημαντικό βαθμό αφορούσε την σωτηρία γαλλογερμανικών τραπεζών—φορτώθηκε στο ακέραιο στο δημόσιο χρέος.

Μία δεκαετία χρειάστηκε ο ελληνικός τραπεζικός τομέας για να συνέλθει, κι αυτό έγινε με την πώληση των κόκκινων δανείων και με το δημόσιο να αναλαμβάνει έναντι των αγοραστών ένα μέρος του ρίσκου. Η λύση της κακιάς τράπεζας απορρίφθηκε—το «γιατί» είναι για άλλο άρθρο γνώμης.

Πάλι καλά, όμως. Εκτός από το γεγονός ότι η τρομακτική συρρίκνωση των τραπεζικών ισολογισμών πέρα από τον περιορισμό στο μέγεθος του τομέα, περιόρισε και την εξυπηρέτηση των πελατών. Δεν το λες και «εξυπηρέτηση» αυτό που γίνεται σήμερα, με τα ατέλειωτα ηχογραφημένα μηνύματα κονσέρβας!

Και μετά, και μετά;

Μετά ήρθε ο κορωνοϊός. Πεδίο δόξης λαμπρό για το κράτος. Αλλά, για τις τράπεζες ξεκίνησε νέος εφιάλτης. Τι να κάνεις όταν η οικονομία είναι σε λήθαργο; Πώς να εμείνεις στην αποπληρωμή δανείου όταν το μαγαζί, το γραφείο, είναι κλειστά. Το κράτος έβαλε μία τάξη με αναβολές και με αλλαγές στις προϋποθέσεις ταξινόμησης των δανείων. Βοήθησε, έτσι, και τις δύο πλευρές. Μόνο που αυτό ήταν ο επίδεσμος. Η πληγή παρέμενε.

Όλοι οι παρατηρητές μίλησαν για νέα γενιά κόκκινων δανείων. Η Τράπεζα της Ελλάδος, με ευθύνη εκτίμησε μερικά μεγέθη. Σήμερα, όμως, το πρόβλημα είναι πως πριν καλά-καλά υπολογιστούν όλες οι αρνητικές επιπτώσεις του κορωνοϊού έσκασε η ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό και με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ενώ η μάλλον θολή εικόνα που υπήρχε στον απόηχο του covid πήγαινε να ξεκαθαρίσει, τώρα θόλωσε και πάλι με την νέα, εκτεταμένη κρίση.

Λένε ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Φοβάμαι ότι, στην συγκεκριμένη περίπτωση πολλά «μαγειρέματα» δεν μπορούν να γίνουν. Είναι σαφές ότι, σε αντίθεση με άλλες φορές, η κεντρική τράπεζα και εποπτεύει και μελετά. Είναι επίσης σαφές ότι οι επικεφαλής των εμπορικών τραπεζών δεν κοιμούνται. Και είναι ξεκάθαρο ότι, κάποια στιγμή, το κράτος –είτε από μόνας (όσο έχει βαθμούς ελευθερίας που δεν είναι πολλοί), είτε σε ευρωπαϊκό πλαίσιο– θα υποχρεωθεί να επέμβει.

Οι επιλογές, δηλαδή, δεν είναι πολλές. Είναι, περίπου…ελάχιστες.

Η νέα γενιά κόκκινων δανείων είναι ήδη εδώ. Απλά δεν γνωρίζουμε την πραγματική έκταση της, το ουσιαστικό βάθος της, τις αντικειμενικές διαστάσεις της. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο –αν και οι τελικές επιπτώσεις μπορεί να είναι πιο βαριές μεσοπρόθεσμα στα αναπτυσσόμενα κράτη. Η Δύση μπορεί να συνεχίσει την συσσώρευση λογιστικών κερδών για λίγο καιρό ακόμη, αλλά οι σημαίες κινδύνου έχουν ήδη κυματίσει.

Η αναταραχή θα είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι ευφάνταστα νομίζουμε σήμερα.

Διαβάζω στο mononews ότι στην Βασιλεία οι κεντρικοί τραπεζίτες στρώνουν το χαλί για αύξηση των επιτοκίων. Διαβάζω επίσης την τεχνική ανάλυση για την συμπεριφορά διαφόρων μετοχών (αλλά δεν μαθαίνω έτσι, βέβαια, πως αυτή αντικατοπτρίζει επιχειρηματικές εξελίξεις) νέα για μετοχές που έχουν αποφύγει να ακολουθήσουν τις άλλες στην πτώση, αλλά και πως μερικές έσωσαν το ΧΑΑ από την κατακρήμνιση. Όσο για την Wall Street, τα νέα για το τραινάκι του τρόμου στο roller-coaster του αμερικανικού λούναπαρκ βρίσκονται παντού.

Κάπου μέσα σε όλα αυτά είναι περιορισμένη η αναφορά στις τράπεζες. Με τα άριστα τμήματα δημοσίων σχέσεων που έχουν, τα κακά νέα «βγαίνουν» δύσκολα, τα καλά διαδίδονται όπως η φωτιά σε πευκοδάσος. Σκέφτομαι τις εξελίξεις των τελευταίων ετών και ανησυχώ.

Για να δούμε τα θέματα χρόνο με χρόνο και με τις εξελίξεις.

Η περίφημη σωτηρία της χώρας με το κούρεμα του χρέους έγινε άτσαλα. Τα καθαρό όφελος, όπως  προκύπτει από πληροφορίες και έγγραφα της εποχής εκείνης, θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερο. Το μεγάλο κακό ήταν ότι, σε αντίθεση με ότι συνέβη στην Ισπανία η σωτηρία των ελληνικών τραπεζών – που σε σημαντικό βαθμό αφορούσε την σωτηρία γαλλογερμανικών τραπεζών—φορτώθηκε στο ακέραιο στο δημόσιο χρέος.

Μία δεκαετία χρειάστηκε ο ελληνικός τραπεζικός τομέας για να συνέλθει, κι αυτό έγινε με την πώληση των κόκκινων δανείων και με το δημόσιο να αναλαμβάνει έναντι των αγοραστών ένα μέρος του ρίσκου. Η λύση της κακιάς τράπεζας απορρίφθηκε—το «γιατί» είναι για άλλο άρθρο γνώμης.

Πάλι καλά, όμως. Εκτός από το γεγονός ότι η τρομακτική συρρίκνωση των τραπεζικών ισολογισμών πέρα από τον περιορισμό στο μέγεθος του τομέα, περιόρισε και την εξυπηρέτηση των πελατών. Δεν το λες και «εξυπηρέτηση» αυτό που γίνεται σήμερα, με τα ατέλειωτα ηχογραφημένα μηνύματα κονσέρβας!

Και μετά, και μετά;

Μετά ήρθε ο κορωνοϊός. Πεδίο δόξης λαμπρό για το κράτος. Αλλά, για τις τράπεζες ξεκίνησε νέος εφιάλτης. Τι να κάνεις όταν η οικονομία είναι σε λήθαργο; Πώς να εμείνεις στην αποπληρωμή δανείου όταν το μαγαζί, το γραφείο, είναι κλειστά. Το κράτος έβαλε μία τάξη με αναβολές και με αλλαγές στις προϋποθέσεις ταξινόμησης των δανείων. Βοήθησε, έτσι, και τις δύο πλευρές. Μόνο που αυτό ήταν ο επίδεσμος. Η πληγή παρέμενε.

Όλοι οι παρατηρητές μίλησαν για νέα γενιά κόκκινων δανείων. Η Τράπεζα της Ελλάδος, με ευθύνη εκτίμησε μερικά μεγέθη. Σήμερα, όμως, το πρόβλημα είναι πως πριν καλά-καλά υπολογιστούν όλες οι αρνητικές επιπτώσεις του κορωνοϊού έσκασε η ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό και με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ενώ η μάλλον θολή εικόνα που υπήρχε στον απόηχο του covid πήγαινε να ξεκαθαρίσει, τώρα θόλωσε και πάλι με την νέα, εκτεταμένη κρίση.

Λένε ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Φοβάμαι ότι, στην συγκεκριμένη περίπτωση πολλά «μαγειρέματα» δεν μπορούν να γίνουν. Είναι σαφές ότι, σε αντίθεση με άλλες φορές, η κεντρική τράπεζα και εποπτεύει και μελετά. Είναι επίσης σαφές ότι οι επικεφαλής των εμπορικών τραπεζών δεν κοιμούνται. Και είναι ξεκάθαρο ότι, κάποια στιγμή, το κράτος –είτε από μόνας (όσο έχει βαθμούς ελευθερίας που δεν είναι πολλοί), είτε σε ευρωπαϊκό πλαίσιο– θα υποχρεωθεί να επέμβει.

Οι επιλογές, δηλαδή, δεν είναι πολλές. Είναι, περίπου…ελάχιστες.

Η νέα γενιά κόκκινων δανείων είναι ήδη εδώ. Απλά δεν γνωρίζουμε την πραγματική έκταση της, το ουσιαστικό βάθος της, τις αντικειμενικές διαστάσεις της. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο –αν και οι τελικές επιπτώσεις μπορεί να είναι πιο βαριές μεσοπρόθεσμα στα αναπτυσσόμενα κράτη. Η Δύση μπορεί να συνεχίσει την συσσώρευση λογιστικών κερδών για λίγο καιρό ακόμη, αλλά οι σημαίες κινδύνου έχουν ήδη κυματίσει.

Η αναταραχή θα είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι ευφάνταστα νομίζουμε σήμερα.

Διαβάστε επίσης

Η μπλόφα του Πούτιν και η Δημοκρατία