Η μπλόφα του Πούτιν και η Δημοκρατία

Πέρα από τις ατέλειωτες συζητήσεις, τα περισπούδαστα κείμενα, τις βαρύγδουπες γνώμες των ειδικών, το θέμα με τον πόλεμο στην Ουκρανία στην ουσία έχει τρεις απλές διαστάσεις με αναφορά στην σύγκρουση δημοκρατίας και απολυταρχισμού.

Υπάρχει η θέση που υποστηρίζει πως η Ρωσία του Putin αισθάνθηκε περικυκλωμένη και ανασφαλής λόγω της επέκτασης του ΝΑΤΟ. Η Δύση, λοιπόν, ήταν υποχρεωμένη να αναγνωρίσει την ανασφάλεια του Putin και να υποχωρήσει.

Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά. Μέχρι που φτάνει το βέτο του Putin? Κι αν για την Ουκρανία γιατί όχι π.χ. για την Πολωνία; Ή, για τις Βαλτικές χώρες; Πολύ πρακτικά, δε: έχει δικαίωμα ο Putin να αρνηθεί την είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ; Αν η απάντηση είναι ναι, όπως υποστηρίζουν αρκετοί, τότε πρέπει να παραδεχτούμε πως δεν θα ισχύει πια το βασικό δημοκρατικό δικαίωμα της αυτοδιάθεσης—να μιλάμε πλέον για «πελάτες» και κράτη υπό κηδεμονία.

Επιπλέον, ποια ακριβώς είναι η έννοια της ανασφάλειας του Putin; Ιστορικά, το θέμα για την Ρωσία ήταν να υπάρχει γεωγραφικό έδαφος που να χρησιμεύει ως εμπόδιο σε περίπτωση εισβολής στην Μητερούλα-Πατρίδα. Αλλά, στην εποχή των πυραύλων και των drones αυτή η προσέγγιση είναι ξεπερασμένη και τεχνολογικά και ως θεωρία πολέμου. Η αποτυχία, εξάλλου, της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το αποδεικνύει. Ο σύγχρονος πόλεμος διεξάγεται πρωτίστως ασυμμετρικά, με ηλεκτρονικά μέσα, με ρομπότ, με ειδικές δυνάμεις και ειδικά όπλα.

Τέλος, το ΝΑΤΟ δεν υπήρξε ποτέ μία «επιθετική» συμμαχία – αντίθετα η ίδρυση του ήταν καθαρά αμυντική.

Υπάρχει η δεύτερη θέση, που υποστηρίζει πως η εμπλοκή των ΗΠΑ και ευρύτερα της Δύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας σε συνδυασμό με τις αποτυχίες του Ρωσικού στρατού, φέρνει τον Putin σε αδιέξοδο. Προκειμένου να μην υποστεί την ταπείνωση της ήττας θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.

Το θέμα αυτά το έχουν εκμεταλλευτεί με στόχο την θεαματικότητα τα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα την δημιουργία μίας ατμόσφαιρας τρόμου. Αν πιστέψουμε τους παρουσιαστές των δελτίων, στις 9 Μαΐου ο Putin θα εξαγγείλει την συντέλεια του κόσμου!.

Υπάρχει μία παροιμία που λέει «μίλα ήρεμα και κράτα ένα μεγάλο μπαστούνι». Αν ο Putin πίστευε πραγματική στην χρήση πυρηνικών όπλων δεν θα το είχε ανακοινώσει με τυμπανοκρουσίες. Γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι τώρα έχει προειδοποιήσει τους πάντες και όλοι είναι έτοιμοι να αντιδράσουν.

Επομένως ή θα πρέπει να δεχτούμε ότι ο Putin και όλη η ηγεσία της Ρωσίας υποφέρουν από αυτοκτονικές τάσεις ή ότι μπλοφάρει. Ότι αντιπροσωπεύει την χαρακτηριστική περίπτωση του νταή, που φοβερίζει αλλά δεν τολμά. Του ψευτόμαγκα.

Σύμφωνα με την τρίτη θέση, ο Putin είναι απλά μεγαλομανής. Ποτέ δεν ξεπέρασε την πτώση της ΕΣΣΔ. Αναρριχόμενος στην εξουσία φρόντισε να αποκαταστήσει την ισχύ των Ρωσικών ένοπλων δυνάμεων, έκανε τις στρατιωτικές και πολιτικές δοκιμές του στις Συρία, Γεωργία και Μολδαβία, είδε την αδιαφορία της Δύσης και έκρινε ότι ήταν πλέον η κατάλληλη στιγμή για την ανασύσταση μίας μορφής της Σοβιετίας, με κέντρο πάντα την Ρωσία.

Η αντίδραση που βρήκε στην Ουκρανία και η ενότητα που επέφεραν οι πράξεις του στη Δύση ήταν αναπάντεχες. Τώρα ψάχνει διέξοδο. Θα την βρει –αλλά δεν θα το κάνει αυτοκτονώντας. Στο Αφγανιστάν οι Σοβιετικοί ενεπλάκησαν σε πόλεμο σχεδόν μίας δεκαετίας. Κι εκεί οι ΗΠΑ στήριξαν την αντίσταση – ήταν ένας ακόμη πόλεμος Ανατολής-Δύσης μέσω…αντιπροσώπων.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία θα συνεχιστεί—για καιρό. Η Ρωσία θα υφίσταται ήττες και νίκες αλλά καμία δεν θα είναι καθοριστική. Μία θα είναι η κόκκινη γραμμή για τη Δύση: η προσπάθεια να αλωθεί η Οδησσός και να επεκταθεί η Ρωσία στην Μολδαβία.  Αντίστοιχα για την Ουκρανία, ο πόλεμος δεν θα έχει σύντομη και σαφή κατάληξη. Η Ουκρανία, όμως, θα κερδίζει την παγκόσμια συμπάθεια και θα έχει την σχεδόν αμέριστη στήριξη της Δύσης.

Εντωμεταξύ, η Ρωσία θα αρχίσει να υφίσταται τις οικονομικές – οπότε και τις κοινωνικές – επιπτώσεις των κυρώσεων. Όσοι επιπόλαια υποστηρίζουν ότι οι κυρώσεις δεν πιάνουν τόπο, αγνοούν ότι είναι ένα καθαρά μεσοπρόθεσμο όπλο: άμεσα και μακροπρόθεσμα δεν έχουν μεγάλη επίπτωση. Το παιγνίδι παίζεται στην περίοδο των 12-36 μηνών από την εφαρμογή τους.

Για την Δύση, η υποστήριξη της Ουκρανίας ήταν νομοτελειακή. Ιστορικά, η Ευρώπη δεν έχει απαλλαγεί από το σύνδρομο του Μονάχου και τις τραγικές επιπτώσεις που είχε η προσπάθεια της να συνεννοηθεί με τον Χίτλερ.

Όσοι υποστηρίζουν ότι τότε δεν υπήρχαν τα πυρηνικά, οπότε ήταν πιο «ανώδυνη» η αντίσταση στον Χίτλερ, παραβλέπουν ότι αυτό το επιχείρημα ισχύει και αμφίδρομα: αν υπήρχαν τα πυρηνικά ο Χίτλερ θα το σκεφτόταν πριν εμπλακεί σε δρόμο χωρίς επιστροφή. Γιατί, αντίθετα με το συμβαίνει σήμερα, τότε ο Χίτλερ δεν γνώριζε ότι έπαιζε με την καταστροφή.

Η μάχη σήμερα είναι ανάμεσα στην δημοκρατία και τον αυταρχισμό. Την δημοκρατία – τις ιδέες της και τις αρχές της—φοβάται ο Putin. Η υποχώρηση θα σήμαινε carte blanche και για την Ρωσία και για την Κίνα. Η αντίσταση ρίχνει την μπάλα στο γήπεδο του αντιπάλου και τον προκαλεί να αυτοκτονήσει.

Είναι σίγουρο ότι η Ρωσία έχει εμπλακεί σ’ ένα νέο Αφγανιστάν και εκεί θα μείνει πληρώνοντας το κόστος της απέλπιδας προσπάθειας της.

Τα υπόλοιπα είναι για φοβούνται οι αδύναμες και χωρίς όραμα ηγεσίες.