«Τα εν οίκω μην εν δήμω» έλεγαν οι αρχαίοι και «τα της κρεβατοκάμαρας όχι στη Βουλή» λέμε σήμερα.

Εκεί που περιμένουμε θεσμούς, κανόνες και έναν ελάχιστο επαγγελματισμό εμφανίζεται το pillow talk ως πολιτική μέθοδος. Με αφορμή την παραίτηση του Διαμαντή Καραναστάση από το βουλευτικό αξίωμα ερχόμαστε για άλλη μια φορά αντιμέτωποι με την ελληνική συνήθεια να αναδεικνύονται συγγενείς σε σχήματα εξουσίας. Η πολιτική μεταφέρεται στο οικογενειακό τραπέζι ή στην κρεβατοκάμαρα και δεν μας κάνει εντύπωση ότι ένας σύντροφος περιγράφεται ως «ψυχή, ιθύνων νους και στρατηγός» ενός κόμματος. Αυτά τα λέει η γυναίκα του, γυναίκα του και αρχηγός του κόμματος με το οποίο πολιτεύτηκε.

Σε προηγμένες δημοκρατίες οι κανόνες είναι αυστηροί. Σε εταιρείες, πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες όπου η εξουσία οφείλει να παραμένει αμερόληπτη, απαγορεύονται οι ερωτικές σχέσεις ιεραρχικής εξάρτησης. Το σπίτι δεν είναι γραφείο και η οικειότητα δεν θεωρείται σωστός οδηγός σε αποφάσεις δημοσίου συμφέροντος. Στην Ελλάδα το μπέρδεμα παρουσιάζεται ως φυσιολογικό. Από πολιτικές δυναστείες μέχρι σύγχρονα ζευγάρια που μοιράζονται ρόλους εξουσίας έχουμε εξοικειωθεί με την ιδέα της πλεονεκτικής θέσης συγγενικών προσώπων.

Το σημαντικό εδώ δεν είναι αν ο Καραναστάσης φεύγει οικειοθελώς. Το σημαντικό είναι ότι βρέθηκε εξαρχής σε αυτή τη θέση όχι ως τυπικό κομματικό στέλεχος αλλά ως σύζυγος της προέδρου που σήμερα θρηνεί δημοσίως την απώλεια του «πολύτιμου πυλώνα». Σαν να μην καταλαβαίνουν εκεί στην Πλεύση ότι αυτοί οι ρόλοι απαιτούν διαφάνεια, λογοδοσία και απόσταση από συναισθηματικές εξαρτήσεις. Όταν ένας ηθοποιός γίνεται βουλευτής επειδή πίστεψε στο όραμα της συντρόφου του και όταν εκείνη τον περιγράφει ως «εμπνευστή, στρατηγό και πατέρα» ενός κόμματος τότε το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην παραίτηση. Βρίσκεται στην εγκατάσταση ενός ιδιωτικού σύμπαντος στο κέντρο της δημόσιας ζωής.

Η ίδια η Ζωή Κωνσταντοπούλου γνωρίζει από οικογενειακή παράδοση πώς λειτουργεί αυτή η δυναμική. Η είσοδός της στην πολιτική οφείλεται στον μπαμπά της. Μεγαλωμένη σε αυτό το οικοσύστημα εξουσίας ίσως θεωρεί αυτονόητο ότι η οικογενειακή διαδοχή είναι στοιχείο της πολιτικής κανονικότητας. Οι πολίτες έχουν συνηθίσει σε αυτές τις παρεκτροπές ακόμα κι όταν προέρχονται από την Αριστερά. Αυτό ζούμε εδώ και δεκαετίες, αυτό θεωρούμε κανονικό: όποιος μπαίνει στο σπίτι μπαίνει και στο κόμμα και όποιος φεύγει από το κόμμα παίρνει μαζί του και μια μικρή δόση συναισθηματικού δράματος.

Αν κάτι μένει από αυτή την ιστορία δεν είναι ο ύμνος της Κωνσταντοπούλου ούτε η παραίτηση του Καραναστάση. Είναι η διαπίστωση ότι όσο αποδεχόμαστε τη σύγχυση ρόλων τόσο θα αναπαράγουμε τη γελοιότητα των φατριών στην εξουσία. Όσο πορευόμαστε με αυτά τα μυαλά τόσο θα έχουμε στρεβλή άποψη για την εσωκομματική δημοκρατία και τη δημοκρατία γενικότερα.