Ο ψηφιακός διχασμός είναι εδώ και είναι ελληνικός

Η είδηση της ειδικής έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ για τις ψηφιακές δεξιότητες και τα συμπεράσματα της, πέρασε ουσιαστικά στα…ψιλά. Όποιος, όμως, έχει έστω και μικρή αίσθηση για τα όσα συμβαίνουν στον συγκεκριμένο τομέα στο εξωτερικό, θα πρέπει να διάβασε και να τρομοκρατήθηκε.

Η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα είναι ήδη ψηφιακά διχασμένη. Οι πολίτες είναι ήδη ψηφιακά διχασμένοι. Ο πολιτικός κόσμος αδρανεί, πνιγμένος στον μικρόκοσμο της  εξωπραγματικής για τα διεθνή δεδομένα ελληνικής κομματικής αντιπαλότητας.

Αιδώς Αργείοι.

Τέσσερις στους δέκα εργαζόμενους Έλληνες δεν χρησιμοποιούν καθόλου ψηφιακές συσκευές – οπότε και ψηφιακά εργαλεία — στην δουλειά τους.  Στους έξη που χρησιμοποιούν μόνο ο ένας το κάνει σε όλη την διάρκεια της εργασίας του. Για τους υπόλοιπους πέντε ο βαθμός χρήσης ποικίλει με μέγιστο το 50% του χρόνου τους. «Αρκετά» τα χρησιμοποιεί το 15%, «λίγο» το 20%!

Τάση εκμάθησης δεν φαίνεται να υπάρχει. Τα ποσοστά όσων  ενδιαφέρονται να μάθουν πολύπλοκες διαδικασίες  ή να αναγνώσουν τεχνικά εγχειρίδια δεν υπερβαίνουν το 5%.

Θλίψη προξενούν τα σχετικά ποσοστά που αφορούν τα ανώτατα στελέχη: μόνο ένα στα τέσσερα χρησιμοποιεί ψηφιακά εργαλεία και συσκευές διαρκώς, άλλο ένα στα τέσσερα στο 50% του χρόνου τους και τα άλλα δύο στα τέσσερα (50%) …αρκετά, λίγο ή καθόλου!

Τα ποσοστά αυτά άμεσα αντανακλούν στις επιχειρήσεις – αναδεικνύουν την αδιαφορία τους και το βόλεμα τους. Δεν υπάρχει σήμερα κανένα επάγγελμα, σε κανένα τομέα που να μην χρειάζεται τις ψηφιακές συσκευές και τα ψηφιακά εργαλεία.  Όταν σε μία επιχείρηση κατ’ ελάχιστο οι 4 στους δέκα δεν απαιτείται να χειρίζονται ψηφιακές συσκευές, αυτό σημαίνει ότι η ίδια η επιχείρηση δεν ενδιαφέρεται να επεκτείνει την χρήση τους. Δεν ενδιαφέρεται να εκπαιδεύσει – ως θα όφειλε. Δεν ενδιαφέρεται να αυξήσει την παραγωγικότητα της – νομοτελειακή εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας. Δεν ενδιαφέρεται να προσθέσει αξία στο οικονομικό και κοινωνικό σύνολο. Το αύριο απλά δεν την απασχολεί. Ποιος μπορεί να θεωρήσει την ελληνική οικονομία σύγχρονη όταν το 60% των ειδικευμένων τεχνιτών και το 70% των χειριστών μηχανημάτων δεν χρησιμοποιούν καθόλου ψηφιακές συσκευές; Είναι, έτσι, φανερό ότι μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας βρίσκεται άντε στον 20^ο για να μην γράψουμε στον 19^ο αιώνα.

Διχασμός, απόλυτα αναμενόμενος, μεταξύ των πιο μεγάλων (με περισσότερους από 50 εργαζόμενους) και των πιο μικρών (με λιγότερους από 10). Πρότυπα ισχύουν στις πρώτες, είναι περίπου ανύπαρκτα στις δεύτερες.

Διχασμός και στο φύλο. Ψηφιακά πιο αναπτυγμένοι είναι οι άρρενες. Το 25% των ανδρών που κατέχει υψηλές θέσεις εκτελεί περίπλοκες ψηφιακές εργασίες, ενώ στις γυναίκες το ποσοστό πέφτει στο 11,5%

Η εικόνα είναι ακόμη χειρότερη αν αναλυθεί με βάση τις ηλικίες. Στους άνδρες  15-34 ετών η μάθηση πολύπλοκων διαδικασιών είναι 40%, αλλά μειώνεται δραματικά στο 25% στις ηλικίες 35-54, ακριβώς όταν θεωρητικά το ανώτατο στέλεχός είναι πιο ώριμο και πιο αποδοτικό.

Στις γυναίκες τα αντίστοιχα ποσοστά είναι …μηδέν (ναι μηδέν) και 15%. Η εικόνα επαναλαμβάνεται σε όλα τα επαγγέλματα με μοναδική εξαίρεση αυτή των τεχνολόγων-τεχνικών, όπου οι γυναίκες δείχνουν μεγαλύτερη έφεση για μάθηση απ’ ότι οι άνδρες.

Μόνο ως τραγικό μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι το 50% των εργαζόμενων δεν ασχολείται καθόλου με την παροχή συμβουλών, την κατάρτιση ή την εκπαίδευση άλλων ατόμων μέσα στην επιχείρηση – όταν στην σύγχρονη οικονομία η έννοια του teamwork και του multitasking αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για επιβίωση και ανάπτυξη.

Τα στοιχεία της έρευνας είναι πολλά και άκρως απογοητευτικά για την χώρα μας. Ο μεγάλος ένοχος, όμως, είναι ο πολιτικός κόσμος. Ας πάρουμε το παράδειγμα της κατηγορίας «κτηνοτροφία, αλιεία, γεωργία». Η χρήση ψηφιακών συσκευών και εργαλείων (π.χ. applications) είναι στο 10%. Κι όμως. Εκτός Ελλάδος, όπου χρησιμοποιούνται οι αποδόσεις αυξάνουν με συντελεστή 5 και οι ζημιές μειώνονται τουλάχιστον σε αντιστοιχία. Τι έχουν κάνει τα αρμόδια υπουργεία για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα; Ιδιαίτερα, τι κάνει το τελικά μάλλον άχρηστο υπουργείο αγροτικής ανάπτυξης; Τι περιμένει; Να έρθει ο κτηνοτρόφος να του ζητήσει υπολογιστή, ή ο γεωργός πρόβλεψη καιρού κατά χωράφι; Μάλλον περιμένει να κάνουν οι επιχειρήσεις τον εκσυγχρονισμό όπως έκαναν στην δεκαετία του 1990 οι ΦΑΓΕ, ΔΕΛΤΑ, ΜΕΒΓΑΛ. Αλλά αυτές, τώρα, έχουν πέσει θύματα των εξαγορών και συγχωνεύσεων – οπότε δεν «μετρά» πλέον η παραγωγή αλλά το λογιστικό άμεσο κέρδος.

Είμαστε μία χώρα που τώρα, 70 χρόνια μετά τον Εμφύλιο, δείχνει πως μπορεί επιτέλους να αποτινάξει τα βαρίδια της ιδεολογικής τοξικότητας του και της φυσικής ωμότητας του. Πριν καλά-καλά συνέλθουμε, όμως,  πέφτουμε ήδη σε νέο, πολύ πιο επικίνδυνο και προσωπικά πολύ πιο επώδυνο, διχασμό. Αν δεν ξυπνήσει η συλλογική μας συνείδηση για την τεράστια υστέρηση μας απέναντι στην ψηφιακή επανάσταση και τις ασύλληπτες εξελίξεις που επίκεινται στην Τεχνητή Νοημοσύνη, θα έχουμε χάσει άλλο ένα τραίνο – και δυστυχώς αυτό για την Ελλάδα θα είναι το τελευταίο. Όποιο άλλο περάσει στο μέλλον δεν θα μπορεί καν να κάνει στάση εδώ.