Θα είναι, ίσως, η πρώτη φορά που ένας ηττημένος ξεκινά… με φόρα να ξαναγράψει την ιστορία. Πρόκειται για ένα ανενδοίαστο, πλην έξυπνο στην σύλληψη του, εγχείρημα που επιχειρεί ωμά να εκμεταλλευτεί τις συγκεκριμένες γεωπολιτικές και τεχνολογικές συνθήκες της εποχής μας, την μεταμόρφωση του καπιταλισμού, με αποκλειστικό στόχο την επαναφορά του στην εξουσία. Το εγχείρημα αυτό υποτιμά την νοημοσύνη του Έλληνα πολίτη και επιδιώκει μία τερατώδη παραχάραξη του πρόσφατου παρελθόντος.

Αντιδράσεις, βέβαια, υπάρχουν. Η έκταση τους δείχνει ότι ο στόχος έχει αναγνωριστεί. Ουδείς, εξάλλου, έχει  κατηγορήσει τον Αλέξη Τσίπρα για έλλειψη φιλοδοξίας. Η μέθοδος, μάλλον, δεν είναι σαφής σε όλους κι εδώ εντοπίζεται ο κίνδυνος, καθότι είναι ο ίδιος αδίστακτος στην προσπάθεια υλοποίησης των στόχων του. Οι μέθοδοι του αντιμετωπίζονται μόνο με τις αντίστοιχες μεθόδους της προβολής της «μη-αλήθειας». Η χρήση των κλασσικών εργαλείων πολιτικής αντιπαράθεσης δεν πρόκειται να εμποδίσει τον ιστορικό αναθεωρητισμό που επιχειρεί ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.

Η στήλη ήταν της άποψης ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα ανακοίνωνε την εκ νέου κάθοδο του στο πολιτικό προσκήνιο μετά τις επόμενες εκλογές, βασιζόμενος στην προοπτική ότι κανένα κόμμα δεν θα είχε τότε την αυτοδυναμία.  Είναι πιθανό, πλέον, ότι διαβάζει τις εξελίξεις με άλλη προοπτική και κινείται με άλλη ταχύτητα. Κρίνοντας με βάση τις κινήσεις του σε όλη την διάρκεια της πολιτικής του καριέρας, φαίνεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πολύ ευάλωτη. Ένα νέο σκάνδαλο τύπου ΟΠΕΚΕΠΕ, μία υποχώρηση στην εξωτερική πολιτική που θα ερμηνευτεί ως εθνική ήττα, θα φέρει την πτώση της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, προφανέστατα διαπιστώνει ότι ουδείς από την αντιπολίτευση πείθει. Η εμφάνιση του ως από μηχανής θεός, που (και πάλι) προσφέρει λύση μπορεί να πετύχει μόνο αν ξαναγράψει την ιστορία, πείθοντας πως το 2015 δεν έφερε την Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής—αντίθετα ήταν αυτός που την έσωσε.

Διαβασμένος, αν και όχι σε βάθος, ο Αλέξης Τσίπρας έχει ουσιαστικά υιοθετήσει την ανάλυση του άλλοτε άσπονδου φίλου του και μετέπειτα ορκισμένου εχθρού του, Γιάνη Βαρουφάκη για την τεχνοφεουδαρχία—όρος που πρώτα χρησιμοποιήθηκε από τον Γάλλο Cedric Durand. Ο Βαρουφάκης ορθά διέβλεψε πως ο καπιταλισμός είχε περάσει σε νέο στάδιο (διατηρώντας, πάντως, πολλά από τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του) και ανέπτυξε την ιδέα στο βιβλίο του «Μιλώντας με τον πατέρα μου – μία εισαγωγή στην τεχνοφεουδαρχία».

Ουσιαστικά, ο Αλέξης Τσίπρας έχει αναγνωρίσει ότι η έννοια της αντικειμενικής αλήθειας δεν υπάρχει. Πάντα ήταν αμφιλεγόμενη (η ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν γράφτηκε από τους Γερμανούς) αλλά με την σύγχρονη τεχνολογία η όποια αντικειμενικότητα υπήρχε τώρα χάθηκε. «Αλήθεια» είναι πλέον ότι πουν οι ιδιοκτήτες των ψηφιακών πλατφορμών μέσω της διαμεσολάβησης τους. Ελέγχουν τι προβάλλεται, πως πλαισιώνεται, και ποιος το λέει. Η αντικειμενική αλήθεια αντικαθίσταται από την αλγοριθμική αλήθεια, με τους παραδοσιακούς θεσμούς επαλήθευσης ( τον ακαδημαϊκό κόσμο, την συσσωρευμένη γνώση, την δικαιοσύνη) να έχουν εξασθενίσει. Απλά, το δημοφιλές υπερισχύει της ακρίβειας.

Παράδειγμα του πως χρησιμοποιεί ο Αλέξης Τσίπρας την αλγοριθμική αλήθεια είναι η ιστορία με τα πρακτικά του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών το 2015, μετά το δήθεν δημοψήφισμα (από τότε είχε κατανοήσει την δύναμη της εξουσίας και της τεχνολογίας). Μολονότι γνωρίζει πολύ καλά πως αυτά τα πρακτικά δεν υπάρχουν, έστειλε γράμμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όπου έμμεσα δίνει στον εαυτό του τον ρόλο του εθνικού σωτήρα της δημοκρατίας και του μέλλοντος της χώρας, σε έμμεση αντιπαράθεση με τους άλλους αρχηγούς. Δεν κατηγορεί κανένα. Ζητά κάτι που δεν υπάρχει και χτίζει πάνω στο ψέμα μετατρέποντάς το σε αλήθεια. Υπονοούμενα μόνο αφήνει, με έμμεση αντιπαραβολή, ενώ ο ίδιος εμφανίζεται να είναι υπεράνω του κομματικού πλαισίου και των προσωπικών φιλοδοξιών!

Η αλήθεια δεν απασχολεί: το πόσο viral έγινε η απαίτηση για την δημοσίευση είναι αυτό που έχει σημασία. Όπως οι αλγόριθμοι συμπεριφέρονται με βάση τα δεδομένα που κατέχουν, ελέγχουν και προσφέρουν οι ιδιοκτήτες των ψηφιακών πυλών, έτσι και ο Έλληνας πολίτης καλείται να κάνει δημοφιλή την «αλήθεια» που προβάλει ο πρώην πρωθυπουργός. Οι κατά Βαρουφάκη τεχνοφεουδάρχες ιδιωτικοποιούν την αλήθεια, φιλτραρισμένη και πακεταρισμένη. Την αλήθεια με βάση τον δικό του αλγόριθμο φιλτράρει, συσκευάζει και πουλά ο Αλέξης Τσίπρας.

Ας προσέξει όχι μόνο η κυβέρνηση αλλά και το ΠΑΣΟΚ από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η μόνιμη οργή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την αλγοριθμική αλήθεια, οι ανακοινώσεις Τύπου δεν παίζουν στις πλατφόρμες πληροφόρησης, η εντύπωση υπερισχύει της (έστω αμφισβητούμενης) αντικειμενικότητας. Ο δρόμος της μορφής «με ένα άρθρο, σ’ ένα νόμο» δεν έχει κλείσει σε μία κοινωνία που απογοητεύεται, οπότε και φοβάται.

Διαβάστε επίσης

Διαρθρωτική στασιμότητα και επενδυτική ασυμμετρία: Η αθέατη κρίση της ελληνικής παραγωγικής βάσης