Στην πορεία υλοποίησης της νέας γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας, καθώς και στην εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ολοκλήρωση έργων που εντάσσονται στο χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, αναφέρθηκε χθες ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος, μιλώντας στο συνέδριο του ΤΕΕ με τίτλο «Το ΤΕΕ στην πρώτη γραμμή του Ψηφιακού Μετασχηματισμού».

Στο ίδιο πλαίσιο, κυβερνητικοί εκπρόσωποι παρουσίασαν τις παράλληλες εξελίξεις στον τομέα του πολεοδομικού σχεδιασμού, όπου το Υπουργείο Περιβάλλοντος εισάγει ουσιαστικές τομές. Μεταξύ άλλων, δρομολογούνται αλλαγές στις οριοθετήσεις οικισμών, τη διαχείριση αυθαίρετων κατασκευών και τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη νέες ψηφιακές εφαρμογές για τον εντοπισμό πολεοδομικών παραβάσεων.

1

Μετρό Γραμμή 4

Ειδικότερα, ο Υφυπουργός κ. Ταχιάος κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του δεν έκρυψε τον σκεπτικισμό του για την έγκαιρη ολοκλήρωση της Γραμμής 4 έως το 2029, σημειώνοντας ότι η Ελληνικό Μετρό έχει ήδη ζητήσει την υποβολή επικαιροποιημένου χρονοδιαγράμματος από τον ανάδοχο του έργου (ΑΒΑΞ).

Παράλληλα, έκανε ειδική αναφορά στις καθυστερήσεις στους σταθμούς Εξαρχείων και Ευαγγελισμού, τονίζοντας τις τεχνικές παραδοχές που επιδρούν στην πορεία υλοποίησης.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Υφυπουργός για το εκτιμώμενο έτος ολοκλήρωσης του έργου: «Δεν βάζω το χέρι μου στη φωτιά για το 2029. Το χρονοδιάγραμμα πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και τεχνικές παραδοχές. Δεν μπορούμε να αποδεχόμαστε καθυστερήσεις χωρίς έλεγχο…υπάρχουν ευθύνες και από τους αναδόχους».

Παράλληλα, αναφερόμενος στα πεπραγμένα της προηγούμενης κυβέρνησης, επισήμανε πως τότε έγινε ένας τεχνητός διαχωρισμός ανάμεσα στις πρόδρομες εργασίες, που ανέλαβε η ΕΡΕΤΒΟ, και στις κύριες εργασίες του έργου, οι οποίες υλοποιούνται από την ανάδοχο κοινοπραξία ΑΒΑΞ – GHELLA – ALSTOM, διαχωρισμός που όπως τόνισε, οδήγησε αναπόφευκτα σε καθυστερήσεις.

Στον αντίποδα, ο κ. Ταχιάος ανέφερε ότι το Μετρό Θεσσαλονίκης και η επέκτασή του προς Καλαμαριά προχωρούν με σταθερό ρυθμό, με στόχο την ολοκλήρωση τον Φεβρουάριο του 2026. Όπως σημείωσε, η ένωση της νέας γραμμής με το υφιστάμενο δίκτυο θα απαιτήσει διακοπή λειτουργίας για έναν μήνα, λόγω τεχνικών προσαρμογών.

Τέλος, χαρακτήρισε τη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας ως το πρώτο μεγάλο δημόσιο έργο στη χώρα που υλοποιείται πλήρως με BIM – μια μεθοδολογία που ενσωματώνει τον σχεδιασμό, τη διοίκηση και την παρακολούθηση των κατασκευών. Όπως υπογράμμισε, το BIM «δεν είναι απλώς τεχνολογία, αλλά αλλαγή κουλτούρας», τονίζοντας τη δυσκολία προσαρμογής, ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα και τις μικρότερες ιδιωτικές εταιρείες.

Τρέχουν τα έργα πριν «σβήσει» το Ταμείο Ανάκαμψης

Καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης πλησιάζει στο τέλος της ενεργού χρηματοδότησής του και οι διαθέσιμοι πόροι μειώνονται, εντείνονται οι προσπάθειες της κυβέρνησης για την πρόοδο και ολοκλήρωση κομβικών οδικών έργων, όπως ο Ε65 και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ).

Σύμφωνα με τον υφυπουργό υποδομών και μεταφορών ο  αυτοκινητόδρομος Ε65, ο οποίος ήδη μεταμορφώνει τις μετακινήσεις στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα, προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί έως τα μέσα του 2026. Την ίδια στιγμή, σημαντική κινητικότητα καταγράφεται και στον ΒΟΑΚ, έργο που εν μέρει χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη υλοποιείται μέσω ΣΔΙΤ, με προβλεπόμενη χρηματοδότηση περίπου 90 εκατ. ευρώ. Αντιθέτως, το δημόσιο έργο Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, με προϋπολογισμό άνω των 130 εκατ. ευρώ, αντιμετωπίζει εμπόδια λόγω καθυστερήσεων στις απαλλοτριώσεις, καθώς παρατηρείται ισχυρή σύνδεση των τοπικών κοινωνιών με την ιδιωτική γη.

Το μεγαλύτερο και πιο σύνθετο έργο στον άξονα είναι η παραχώρηση για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, με επέκταση προς Κίσσαμο, για το οποίο έχουν ήδη εξασφαλιστεί 200 εκατ. ευρώ και επίκειται η έναρξη των πρώτων παρεμβάσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν βελτιώσεις οδικής ασφάλειας στο υφιστάμενο δίκτυο και σχεδιασμό παρακάμψεων σε κατοικημένες περιοχές.

Παρά την πρόοδο, δεν έλειψαν οι δυσκολίες. Όπως επισήμανε ο κ. Ταχιάος έργα που δεν είχαν φτάσει στο απαιτούμενο στάδιο ωριμότητας – λόγω εκκρεμών απαλλοτριώσεων ή καθυστερήσεων στις συμβάσεις – τελικά δεν εντάχθηκαν στο Ταμείο. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει τις χρόνιες προκλήσεις που συνεχίζει να αντιμετωπίζει η χώρα στην υλοποίηση μεγάλων υποδομών.

Συνεπώς, με το Ταμείο Ανάκαμψης να φθίνει και χωρίς σαφή εικόνα για το αν θα υπάρξει αντίστοιχη συνέχειά του, το νέο ΕΣΠΑ δεν δείχνει να καλύπτει το κενό, από τη στιγμή που εστιάζει κυρίως σε περιβαλλοντικά έργα και λιγότερο σε μεγάλες υποδομές, περιορίζοντας σημαντικά τις δυνατότητες στήριξης, ειδικά σε έργα με αστικό πρόσημο.

Οικισμοί, αυθαίρετα, ΝΟΚ και ψηφιακά εργαλεία στο επίκεντρο

Σημαντικές παρεμβάσεις για την αναδιάρθρωση του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας παρουσιάστηκαν επίσης στο συνέδριο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκο Ταγαρά και τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού Ευθύμιο Μπακογιάννη.

Ο Υφυπουργός κ.  Νίκος Ταγαράς, τόνισε πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός της διαχείρισης του χώρου προχωρά με ταχύτητα, ασφάλεια δικαίου και διαφάνεια, προς όφελος των πολιτών, μεταρρύθμιση χρηματοδοτείται με 1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Όπως σημειώθηκε η εφαρμογή όλων των μέτρων, σχεδίων και διατάξεων προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2027, βάσει των αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Οριοθέτηση οικισμών: 257 Π.Δ. για να λυθεί εκκρεμότητα δεκαετιών

Ο Ν. Ταγαράς παρουσίασε το μεγαλύτερο ίσως πολεοδομικό εγχείρημα των τελευταίων δεκαετιών: την οριοθέτηση των οικισμών, ειδικά αυτών με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, μέσω 257 Προεδρικών Διαταγμάτων. Στόχος είναι να μπει τέλος σε ιστορικές ασάφειες και πολεοδομικά κενά, με σαφείς ζώνες και όρια, «για να μην γυρίσουμε ξανά πίσω», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Όπως δήλωσε επίσης, το υπουργείο ετοιμάζει άμεσα ρύθμιση για τη «Ζώνη Γ» των μικρών οικισμών, ένα ζήτημα το οποίο έχει κλυδωνίσει ιδιοκτήτες και αγορά σε όλη την Ελλάδα, καθώς πλήθος οικοπέδων κινδυνεύουν να μετατραπούν σε χωράφια και συνεπώς να χάσουν μεγάλο μέρος της αξίας τους.

Ταυτόχρονα προχωρά όπως επισημάνθηκε,  η υλοποίηση 245 Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων που καλύπτουν πάνω από το 80% της ελληνικής επικράτειας, όλα χρηματοδοτούμενα πλήρως από το Ταμείο Ανάκαμψης, χωρίς κόστος για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ψηφιακή ιχνηλάτηση για τα αυθαίρετα

Ο Υφυπουργός κ. Ταγαράς τόνισε την ανάγκη να υπάρξει οριστική ρύθμιση και για τα αυθαίρετα κατηγορίας 5, τα οποία βρίσκονται σε μια «γκρίζα ζώνη» νομιμότητας. Ανακοίνωσε επίσης, ότι η Ψηφιακή Τράπεζα Γης θα συμβάλει στην εξισορρόπηση και μεταφορά των δικαιωμάτων δόμησης, ώστε να δοθούν νόμιμες διεξόδους σε περιπτώσεις αδικιών ή αποκλεισμών.

Παράλληλα, ο κ. Μπακογιάννης παρουσίασε ένα ακόμη ψηφιακό εργαλείο, ένα σύστημα σύγκρισης αεροφωτογραφιών που αποκαλύπτει τις αυθαίρετες κατασκευές. Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Όσοι έχτισαν αυθαίρετα να ξέρουν ότι τα ψέματα έχουν κοντά ποδάρια. Με τους δορυφόρους, τίποτα δεν κρύβεται πια».

ΝΟΚ: Ερμηνεία για την έναρξη εργασιών

Τέλος, ο κ. Ταγαράς αναφέρθηκε και στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), δηλώνοντας ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία νομοθετικής διευκρίνισης, ώστε να ερμηνευτεί με σαφήνεια η έννοια της πραγματικής έναρξης εργασιών. «Το θέμα έχει κριθεί κρίσιμο μετά από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και θα καθορίσει τι ισχύει για έργα με παλιές άδειες».

Σε ό,τι αφορά τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό από την πλευρά του  ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης επεσήμανε πως αναμένονται οι τελικές αποφάσεις του ΣτΕ, ώστε το Υπουργείο να προχωρήσει στην παρουσίαση ενός πιο απλού και ξεκάθαρου πλαισίου, βασισμένου σε θεμελιώδεις και σταθερές πολεοδομικές αρχές.

Ο κ. Μπακογιάννης έκανε ειδική αναφορά και στην εξέλιξη των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι μέχρι το τέλος του 2027 θα έχουν εκδοθεί όλα τα απαραίτητα Προεδρικά Διατάγματα. Όπως είπε, όλα τα νέα δεδομένα θα ενταχθούν στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, μέσω του οποίου πολίτες, επαγγελματίες και υπηρεσίες θα μπορούν να γνωρίζουν με σαφήνεια πού χτίζεις, με ποιους όρους, τι χρήσεις γης ισχύουν και ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο της περιοχής.

Διαβάστε επίσης:

 Σχέδιο Νόμου για την Αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας και Μετατροπή της σε Ν.Π.Δ.Δ.

Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών: Καταλύτης Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία

Κυρανάκης: Νέες επενδύσεις άνω του 1 δισ. στο συγκοινωνιακό έργο με ευρωπαϊκούς πόρους