Κινούμενη άμμος για την οικονομία οι τιμές του πετρελαίου – Όλα τα ενδεχόμενα

Η πιθανότητα η τιμή του πετρελαίου να πάρει την ανιούσα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, και όχι μόνο παροδικά, και τα γεγονότα στη Σαουδική Αραβία να μην είναι μεμονωμένα αλλά να κλιμακωθούν, είναι αυτό που ανησυχεί περισσότερο την αγορά για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια συνεχιζόμενη άνοδος της τιμής του πετρελαίου στην ελληνική οικονομία.

Ωστόσο  καθησυχαστικά λειτουργεί η χαμηλή τιμή αφετηρίας (στα 60 δολάρια/βαρέλι), αλλά και οι δηλώσεις των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών ότι υπάρχουν τα αποθέματα για να καλυφθεί η ζήτηση, παρότι η τιμή του πετρελαίου χθες ανέβηκε στα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου τετραμήνου.

“Το ίδιο το γεγονός δεν είναι ο λόγος για να περιμένουμε μεγάλη άνοδο στην τιμή του πετρελαίου, αλλά η ανησυχία δημιουργείται από ενδεχόμενη κλιμάκωσή του, είτε επειδή μπορεί να προκύψει μια νέα επίθεση είτε αν ακολουθήσουν ανταποδοτικές κινήσεις”, σημειώνει γνώστης της αγοράς.

Ο κίνδυνος δηλαδή είναι τα γεγονότα στην Σαουδική Αραβία να κλιμακωθούν και οι εξελίξεις να οδηγήσουν σε διαδοχικές αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου, κατάσταση αρνητική για την παγκόσμια οικονομία και την ελληνική.

“Ειδικά για την ελληνική οικονομία έχει ιδιαίτερη σημασία να δούμε με βάση τι παραδοχές πετρελαίου θα γίνει ο προϋπολογισμός του 2020, το προσχέδιο του οποίου θα κατατεθεί αρχές Οκτωβρίου”, τονίζεται από κύκλους της αγοράς.

Σε κάθε περίπτωση, η επίπτωση μιας σημαντικής αύξησης στην τιμή του πετρελαίου είναι σημαντική, καθώς, λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από το εισαγόμενο πετρέλαιο, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στα ευρωπαϊκά κράτη που πλήττονται περισσότερο. Πάνω από το 50% της ετήσιας ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας καλύπτεται από εισαγόμενο πετρέλαιο, καθιστώντας τη  μια από τις πιο ευάλωτες στην Ευρώπη ως προς την ασφάλεια του εφοδιασμού.

“Κάθε χρόνο εισάγουμε περίπου 130 εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο. Αν εκτιμήσουμε την τιμή του στα 60 δολάρια ανά βαρέλι ,τότε, κάθε χρόνο, η Ελλάδα εξάγει συνάλλαγμα της τάξης των 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Όσο ανεβαίνει η τιμή του πετρελαίου τόσο αυξάνονται οι δαπάνες του ετήσιου προϋπολογισμού”, τονίζεται.

Ταυτόχρονα,  πετρέλαιο και η τιµή του αποτελούν τον πληθωριστικό µοχλό της παγκόσµιας οικονοµίας και έτσι η οικονοµία, η ανάπτυξη και η αειφορία της εξαρτώνται σε µεγάλο βαθµό από την ενέργεια και ειδικά από το πετρέλαιο. Για οικονομίες όπως η ελληνική που στηρίζεται στις εισαγωγές πετρελαίου μια μεγάλη άνοδος στην τιμή όχι μόνο φέρνει διαδοχικές αυξήσεις σε όλα τα αγαθά αλλά επηρεάζει και τους μακροοικονομικούς στόχους.

Η άνοδος της τιµής του πετρελαίου προκαλεί αύξηση του γενικού επιπέδων των τιµών µε αποτέλεσµα τη µείωση της αγοραστικής δύναµης των νοικοκυριών και την περιστολή της καταναλωτικής ζήτησης για διαρκή αγαθά και υπηρεσίες. Επίσης μειώνεται ο ρυθμός των επενδύσεων καθώς ο υψηλός ρυθµός αυξάνει τα βραχυπρόθεσµα επιτόκια.

Όσον αφορά συγκεκριμένους κλάδους, ο πρώτος κλάδος που θα πληγεί είναι οι μεταφορές λόγω των τιμώ των καυσίμων, το πετρέλαιο θέρμανσης αλλά και γενικότερα το κόστος της ενέργειας και επομένως όλα τα καταναλωτικά προϊόντα. Κερδισμένοι είναι βραχυπρόθεσμα τα διυλιστήρια λόγω φθηνών αποθεμάτων και οι εταιρείες παραγωγής πετρελαίου.

Προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας

Οι επιθέσεις στις εγκαταστάσεις τις ARAMCO στη Σαουδική Αραβία στοίχισαν το 5% της παγκόσμιας παραγωγής και προκάλεσαν άνοδο των τιμών του πετρελαίου γύρω στο 20%, με τη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο από το 1999.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε ποσοστό ημερήσια άνοδο του πετρελαίου από την εποχή της εισβολής στο Κουβέιτ. Ωστόσο, επί του παρόντος, οι κύκλοι της αγοράς είναι καθησυχαστικοί. Κι αυτό γιατί τα αποθέματα πετρελαίου μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση.

Kατά την εκτίμηση του επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου IFO του Μονάχου Κλέμενς Φουστ σημειώνει ότι η άνοδος των τιμών πετρελαίου στις αγορές είναι παροδικό φαινόμενο και θα σταθεροποιηθούν πολύ σύντομα. Η διεθνής οικονομία θα επηρεαζόταν μόνο σε περίπτωση μόνιμου περιορισμού της προσφοράς πετρελαίου, εκτιμά ο Γερμανός οικονομολόγος.

Η Wall Street Journal, επικαλούμενη αξιωματούχους της Σαουδικής Αραβίας, ανέφερε ότι το ένα τρίτο της παραγωγής θα αποκατασταθεί τη Δευτέρα, αλλά η πλήρης επαναφορά σε κανονικά επίπεδα μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή μήνες. Αναλυτές της S&P Global Platts εκτίμησαν πως το Brent ενδέχεται να γνωρίσει άνοδο 5 ή και 10 δολαρίων από τα τρέχοντα επίπεδα δοκιμάζοντας την περιοχή των 70 δολαρίων.

Ανησυχία για το μέλλον

Το κίνημα Χούτι της Υεμένης,  ανακοίνωσε χθες πως τα εργοστάσια επεξεργασίας πετρελαίου της σαουδαραβικής Aramco εξακολουθούν να αποτελούν στόχο και μπορεί να δεχθούν επίθεση «ανά πάσα στιγμή». Στο περιβάλλον αυτό οι ειδικοί προειδοποιούν ότι στη νέα εποχή των ασύμμετρων απειλών, οι τιμές δεν είναι δύσκολο να φτάσουν και στα 100 δολάρια  κάτι που προς το παρόν είναι μόνο ένα σενάριο και ο Σαουδάραβας αναλυτής Αμπντούλ Ραμάν ΑΛ Μούρσεντ θεωρεί ότι οι επιθέσεις θα περιπλέξουν ακόμα περισσότερο την ήδη τεταμένη κατάσταση στην περιοχή του Κόλπου.

Η Capital Economics σε χθεσινή της έκθεση για τις εξελίξεις στις παγκόσμιες αγορές μετά τις επιθέσεις κατά τις Aramco, τονίζει ότι το outlook των τιμών του πετρελαίου είναι εξαιρετικά αβέβαιο.

Τα τρία πιθανότερα σενάρια που αναφέρει είναι τα ακόλουθα:

Πρώτον – και πιο πιθανό σύμφωνα με την Capital Economics – να αποδειχθεί προσωρινή και προληπτικού κυρίως χαρακτήρα η διακοπή της παραγωγής και να επανέλθουμε σύντομα σε κανονικούς ρυθμούς. Σε αυτή την περίπτωση η τιμή του Brent θα υποχωρήσει προς τον προηγούμενο στόχο των αναλυτών, ήτοι στα 60 δολάρια το βαρέλι για το 2019 και στα 65 δολάρια για το 2020.

Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μια πιο εκτεταμένη διακοπή στην παραγωγή και αυξημένες ανησυχίες για νέες επιθέσεις, με αποτέλεσμα η τιμή του Brent να εκτινάσσεται στα 65 δολάρια το βαρέλι έως το τέλος του 2019.

Το τρίτο και πιο καταστροφικό σενάριο είναι να έχουμε μία γενικευμένη σύρραξη μεταξύ ΗΠΑ-Ιράν που θα οδηγούσε σε τρομακτική άνοδο τις τιμές του πετρελαίου έως τα 150 δολάρια το βαρέλι. Ακόμη όμως και σε αυτό το σενάριο η Capital Economics βλέπει πτώση στη συνέχεια των τιμών στα 80 δολάρια το 2020 και στα 60 δολάρια το 2021.