Το καπέλο κάνει τον αυτοκράτορα; Αν είναι του Μεγάλου Ναπολέοντα

Είναι πάντα επίκαιρος, και τώρα περισσότερο. Στα τέλη του μήνα η πολυαναμενόμενη ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ για τον Μέγα Ναπολέοντα βγαίνει στις οθόνες ενώ ως την αναμονή της προβολής της και στην Ελλάδα, οι αναφορές στην πολιτική ζωή με συμπεριφορές, που παραπέμπουν –όπως λέγεται– στην αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του γάλλου αυτοκράτορα, τον έχουν φέρει στο προσκήνιο.

Ένας Μέγας Ναπολέων χωρίς το εμβληματικό καπέλο του ωστόσο, δεν είναι …πλήρης. Έτσι όποιος επιθυμεί να αισθανθεί, όπως ο ηγέτης της Γαλλικής Αυτοκρατορίας έχει τώρα την ευκαιρία, με την απόκτηση ενός από τα περίφημα καπέλα του, που βγαίνει σε δημοπρασία στις 19 Νοεμβρίου. Στη συλλογή φαντασία άλλωστε, ο Ναπολέων με το δίκοχο καπέλο του, το πανωφόρι και τη χαρακτηριστική στάση με το δεξί του χέρι μέσα από αυτό είναι απόλυτα  ταυτισμένα.

Φτιαγμένο, όπως όλα τα καπέλα του, από μαύρη τσόχα, το υλικό της οποίας προερχόταν από γούνα κάστορα, το συγκεκριμένο, που δημοπρατείται από τον γαλλικό οίκο Osenat έχει τιμή εκκίνησης 500.000 ευρώ. Είναι διακοσμημένο εξάλλου, με μία ροζέτα και δύο λωρίδες ενωμένες με κουμπί. Μαζί με το καπέλο μάλιστα, θα δημοπρατηθεί και ένα νυχτικό πουκάμισο, που φορούσε ο αυτοκράτορας κατά την τελευταία του εξορία στο νησί της Αγίας Ελένης.

Η κορδέλα του αυτοκράτορα

Η πρόθεση του Ναπολέοντα να ξεχωρίζει ανάμεσα στους αξιωματικούς του γαλλικού στρατού, τον είχε οδηγήσει από την στιγμή, που ονομάστηκε ύπατος να διαφοροποιηθεί και ως προς την στολή που φορούσε και φυσικά το καπέλο. Και δεδομένου, ότι ήθελε να διακρίνεται παντού –κάτι χρήσιμο ασφαλώς, στο πεδίο της μάχης- επέλεξε να το φορά σε στιλ «en bataille», δηλαδή με τα άκρα του καπέλου παράλληλα με τους ώμους και όχι όπως όλοι οι υπόλοιποι, «en colonne», που σημαίνει κάθετα με το σώμα.

Μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο του καπέλου ήταν μία τρίχρωµη κορδέλα, περασµένη σε µεταξωτή τρέσα, η οποία κλείνει µε ένα κουµπί, ντυµένο µε υφασµένες αλογότριχες ή µε µαύρο µετάξι. Η συγκεκριμένη «κορδέλα του αυτοκράτορα» με τον λευκό, µπλε και  κόκκινο κύκλο, τοποθετηµένους µε αυτήν τη σειρά και από µέσα προς τα έξω εμφανίστηκε πάντως, μετά την ανακήρυξή του στο ανώτατο αξίωμα

Όλα τα καπέλα εξάλλου, όπως φαίνεται από αυτά που έχουν διασωθεί, διαθέτουν ενίσχυση µε µια εσωτερική λωρίδα από τσόχα, η οποία εξασφαλίζει  τη διατήρηση του στρογγυλού  σχήµατος, αλλά και την ανθεκτικότητά του. Διαφοροποιήσεις όμως, υπάρχουν στα μεγέθη, που κυμαίνονται από το από 56½ ως το 60, καθώς ο Ναπολέων παρήγγειλε και ορισμένα καπέλα με επένδυση στο εσωτερικό, δεδομένου ότι φοβόταν το κρυολόγημα.

Στα 15 χρόνια της βασιλείας του πάντως, ο Μέγας Ναπολέων χρησιμοποίησε περί τα 120 καπέλα.

Ο διάσημος πιλοποιός

Πιλοποιός του Ναπολέοντα ήταν ένας διάσημος κατασκευαστής του είδους στο Παρίσι, ονόματι Πουπάρ, αυτοχαρακτηριζόμενος  ως «δηµιουργός καπέλων, κοστουµιών και διακοσµητικών για τον αυτοκράτορα και τους πρίγκιπες».

Ο Πουπάρ, του οποίου το κατάστημα με την επωνυµία «Au Temple du Gout» βρισκόταν στο Παλέ Ρουαγιάλ είχε χριστεί ως επίσηµος προµηθευτής του Ναπολέοντα και πράγματι κάθε χρόνο του παρέδιδε τέσσερα τέτοια καπέλα. Κι αυτό, γιατί σύµφωνα µε τον «Κανονισµό της Γκαρνταρόµπας του αυτοκράτορα» (!) όπως ίσχυε στις 19 Αυγούστου 1781, ο Ναπολέων έπρεπε να διαθέτει πάντα, ένα πλήρες σετ δώδεκα καπέλων.

Όπως είναι φυσικό αυτή η εμπιστοσύνη του αυτοκράτορα είχε αναδείξει το κατάστημα σε χρυσωρυχείο. Αν και η φίρμα του, μετά την ανακήρυξη της αυτοκρατορίας έπαψε να τοποθετείται στο εσωτερικό των καπέλων, που παραδίδονταν στον Ναπολέοντα. Δεν χρειαζόταν όμως, καθώς ήταν γνωστό σε όλους.

Δύο αιώνες µετά, αυτό το απλό πολιτικό καπέλο, που είχε μεταμορφωθεί σε στρατιωτικό αποτελεί αντικείμενο πόθου για τους συλλέκτες της συγκεκριμένης εποχής και φυσικά των ενθυμημάτων που συνδέονται με τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη.

Αρκεί να ειπωθεί, ότι το 2014 ένα άλλο καπέλο, που ανήκε στον προπάππο του Αλβέρτου του Μονακό, πωλήθηκε σε νοτιοκορεάτη αγοραστή σε δημοπρασία για 1.884.000 ευρώ. Σήμερα διασώζονται 19 καπέλα,  που έχει πιστοποιηθεί ότι ανήκαν στον Ναπολέοντα.

Διαβάστε επίσης:

Αρχαία, πορσελάνες, βιβλία, αλλά και βραδινές τουαλέτες από το Τατόι. Η παρουσίαση της καταγραφής

Ένα αεροπλάνο που πετά ανάποδα, ένα γραμματόσημο

Αυτό θα είναι το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης – Στο πρώην εργοστάσιο ΧΥΜΟΦΙΞ