Μια σπάνια έκδοση κρυμμένη σε βιβλιοθήκη της Κορσικής και το μήλο του Νεύτωνα

Ξεχασμένη στα ράφια μιας βιβλιοθήκης και κρυμμένη ανάμεσα σε άλλα βιβλία βρέθηκε μία σπάνια πρώτη έκδοση του περίφημου βιβλίου του Ισαάκ Νεύτωνα
«Philosophiae Naturalis Principia Mathematica».

Ή, αλλιώς, Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας, το θεμέλιο της σύγχρονης Φυσικής, όπου διατυπώνονται για πρώτη φορά οι Τρεις Νόμοι της Κίνησης του Νεύτωνα, που αποτελούν την βάση για την κλασική μηχανική. Η έκδοση μόλις ανακαλύφθηκε στη βιβλιοθήκη του Αζαξιό, πρωτεύουσας της Κορσικής, από την διευθύντρια συντήρησης, Vannina Schirinsky-Schikhmatoff.

Αυτός που την καθοδήγησε, μάλιστα, ήταν ο ιδρυτής της βιβλιοθήκης, Λουσιέν Βοναπάρτης, ένας από τους αδελφούς του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, κι αυτό έγινε χάρη σε ένα κατάλογο βιβλίων που είχε συντάξει ο ίδιος πριν από δύο αιώνες. Παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, πάντως, μόνον το εξώφυλλο του βιβλίου έχει κάποιες μικρές φθορές, ενώ το εσωτερικό του είναι σε άριστη κατάσταση.

Ο Νεύτωνας είχε γράψει το «Philosophiae Naturalis Principia Mathematica» στα λατινικά το 1687 και, σύμφωνα με τον μύθο, η έμπνευσή του για να διατυπώσει τους νόμους της βαρύτητας και της κίνησης ήταν ένα μήλο, που είχε πέσει στο κεφάλι του, όταν βρισκόταν για τις πρώτες σπουδές του στο Γκράντχαμ της Αγγλίας.

Μια ιστορία που τελεί υπό αμφισβήτηση, βέβαια, γιατί, στην πραγματικότητα και όπως γνωρίζουν οι ιστορικοί, ο Νεύτωνας είχε μια εξαιρετικά εποικοδομητική περίοδο κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Εκείνη την εποχή, όμως, από το 1665 έως τα τέλη του 1666, συγκεκριμένα, το πανεπιστήμιο είχε κλείσει, λόγω της επιδημίας της μαύρης πανώλης και ο Νεύτωνας είχε παραμείνει στο σπίτι, στη γενέτειρά του, μελετώντας μόνον, μαθηματικά, φυσική και οπτική.

Στην αρχή που διατύπωσε περιγράφονται λεπτομερώς οι τρεις Νόμοι της Κίνησης, όπως διδάσκονται σήμερα στο σχολείο. Είναι ο Νόμος της Αδράνειας «Ένα αντικείμενο θα παραμείνει σε κατάσταση αδράνειας, εκτός αν ασκηθεί επάνω του δύναμη». Ο Δεύτερος Νόμος του Νεύτωνα: «Η συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται & ένα σώμα, ισούται με το ρυθμό μεταβολής της ορμής του σώματος». Και ο Τρίτος Νόμος «Για κάθε δράση υπάρχει μια ίση και αντίθετη αντίδραση».

Οι πρώτες εκδόσεις του «Principia Mathematica», σπάνιες όπως είναι, κυνηγιούνται από τους συλλέκτες, που μπορεί να δώσουν και εκατομμύρια για μία από αυτές. Απόδειξη μία ακόμη λατινική έκδοση του βιβλίου, που δημοπρατήθηκε το 2016 από τους Christie’s και κατακυρώθηκε σε αγοραστή -άγνωστο- αντί 3,7 εκατομμυρίων δολαρίων. Ρεκόρ για την εποχή, αφού επρόκειτο για το πιο ακριβό επιστημονικό βιβλίο που πωλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία. Η συγκεκριμένη βιβλιοθήκη, πάντως, έχει περί τα 50.000 βιβλία, σύμφωνα με το Napoleon.org, οπότε μπορεί κανείς μαντέψει ποιοι άλλοι κρυμμένοι θησαυροί βρίσκονται εκεί.