Έργα της Ελένης Βερναδάκη για πρώτη φορά σε δημοπρασία και έκθεση

Η Ελένη Βερναδάκη στο εργαστήριό της, το οποίο χαρακτηρίσθηκε ως μνημείο από το υπουργείο Πολιτισμού

Περιεχόμενα

Έκθεση αφιερωμένη στη σπουδαία κεραμίστρια Ελένη Βερναδάκη και μαζί, για πρώτη φορά, δημοπρασία εξαίρετων έργων της, που παρήχθησαν στη διάρκεια της μακράς δημιουργικής της πορείας οργανώνονται από τη VERGOS Auctions.

Διαδικτυακά η δημοπρασία, που θα πραγματοποιηθεί στις 15 Νοεμβρίου (ώρα 6.00μμ.), δια ζώσης όμως η έκθεση μεταξύ 10 και 12 του μήνα στον Ιωνικό Κέντρο της Πλάκας για όσους επιθυμούν να ανακαλύψουν την ελληνική κεραμική μέσα από την ματιά της δημιουργού, που φέτος συμπληρώνει 90 χρόνια ζωής.

Κεραμικές φόρμες και αντικείμενα επιλεγμένα από ιδιωτικές συλλογές συγκεντρώθηκαν για την δημοπρασία και καθένα τους αντιπροσωπεύει τη μοναδική δημιουργικότητα και το ταλέντο της μεγάλης καλλιτέχνιδας.

Γιατί για περισσότερο από πενήντα χρόνια η Ελένη Βερναδάκη βρέθηκε στην πρωτοπορία της δημιουργίας, ανανεώνοντας ριζικά την καλλιτεχνική κεραμική στην Ελλάδα και βάζοντας ανεξίτηλη τη σφραγίδα της σ’ αυτήν.

Πρόσφατα άλλωστε, το εργαστήρι της, που στεγάζεται σε κτίριο σχεδιασμένο από τον Τάκη Ζενέτο, αποκτήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να λειτουργήσει ως παράρτημα του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού με στόχο να συνδέσει την καλλιτεχνική διαδρομή της με τη σύγχρονη δημιουργία μέσα από τη συνεργασία με σχολές, μουσεία και καλλιτέχνες.

Τα όρια της τέχνης

Στο κτίριο αυτό στην Κάντζα, η Ελένη Βερναδάκη δούλεψε από το 1974 και για 49 συναπτά έτη. Ενώ παράλληλα, από το 1968 ως το 2015 λειτούργησε το Μορφολογικό Κέντρο Αθηνών – adc (Athens Design Center), το οποίο είχε ιδρύσει με τον σύζυγό της Νίκο Παπαδάκη.

Η Ελένη Βερναδάκη στο εργαστήριό της στην αρχή της καριέρας της

Ένα κέντρο, που αποτέλεσε σημείο αναφοράς και δυναμικό κύτταρο δημιουργίας, προβολής και προώθησης στο κοινό, έργων, που πρότειναν μια εμπνευσμένη συμβίωση του χειροποίητου καλλιτεχνικού αντικειμένου με τη σύγχρονη ζωή.

Η εξερεύνηση εξάλλου, των ορίων της κεραμικής τέχνης αλλά και γενικότερα του χειροποίητου έργου υπήρξε εξ αρχής στόχος της, όπως και η κατάργηση της διάκρισης μεταξύ χρηστικών και μη αντικειμένων.

Η κεραμική είναι «συνισταμένη έκφραση των εικαστικών τεχνών», όπως έχει πει, αρνούμενη σε όλη την καριέρα της να δεσμευτεί σε τυποποιημένες φόρμες ή χρήσεις, αντίθετα δημιουργώντας έργα ως παράγωγα διαρκούς έρευνας. Τόσο τεχνικής όσο και μορφοπλαστικής και διανοητικής.

Χωρίς να λείπουν όμως και άλλες εφαρμογές της πλαστικής από το έργο της, όπως τραπέζια-φόρμες ή τολμηρά κοσμήματα-αντικοσμήματα για τα οποία, εκτός από τον πηλό αξιοποίησε και υλικά, όπως το μάρμαρο, το ξύλο, διάφορα μέταλλα, ακόμη και το πλαστικό.

Σημαντική εξάλλου, υπήρξε η εργασία της σε αρχιτεκτονικές εφαρμογές της κεραμικής, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας επιτοίχιες συνθέσεις για δημόσια και ιδιωτικά κτήρια.

Μοντερνισμός και εκλεκτικές συνεργασίες

Έχοντας σπουδάσει κεραμική στο Hammersmith College of Art and Building του Λονδίνου, η Ελένη Βερναδάκη δημιούργησε το πρώτο της εργαστήρι, αμέσως με την επάνοδό της στην Ελλάδα, το 1959, στο κέντρο της Αθήνας στην οδό Σόλωνος.

Από εκεί θα μεταφερόταν στην Κάντζα, όπου ο Ζενέτος, μεγάλη μορφή της Αρχιτεκτονικής, θα σχεδίαζε ακόμη και τον εξοπλισμό του κτιρίου, επιβλέποντας όλες τις λεπτομέρειές του ώστε να εξυπηρετεί τον προορισμό του.

«Η αρχιτεκτονική αυτού του χώρου ήταν τόσο μοντέρνα, που με έκανε κι εμένα να αλλάξω όλη μου την δημιουργική πορεία… Το να ζω μέσα στον μοντερνισμό αυτού του εργαστηρίου με άλλαξε. Χάρη σε αυτό οδηγήθηκα εδώ που είμαι σήμερα», όπως έχει πει η ίδια σε συνέντευξή της.

Σημαντικές υπήρξαν όμως, και οι συνεργασίες με άλλους, μεγάλους Έλληνες δημιουργούς, όπως ο Γιάννης Μόραλης αλλά και ο Παναγιώτης Τέτσης, ο Δημήτρης Μυταράς, ο Μιχάλης Κατζουράκης για τη μεταφορά σχεδίων τους σε κεραμικές συνθέσεις.

Ενδεικτικά έτσι, αναφέρονται η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης, η πισίνα του Χίλτον, ο εξωτερικός τοίχος της Σχολής Μωραΐτη στο Ψυχικό (σε συνεργασία με τον Γιάννη Μόραλη) και το κεντρικό κλιμακοστάσιο του ξενοδοχείου Αστήρ Παλλάς στη συμβολή Πανεπιστημίου και Βασ. Σοφίας, όπου σήμερα στεγάζονται υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών (συνεργασία με τον Δημήτρη Μυταρά).

Η έκθεση στο Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, Πλάκα) θα είναι ανοικτή στις 10 Νοεμβρίου από 12:00 μ.μ. ως 09:00 μ.μ. και στις 11 και 12 από 10:00 π.μ. ως 9:00 μ.μ.