Λούβρο: Αυτή είναι συλλογή ελληνικής κεραμικής που έκλεισε για το κοινό

Μία εγκυκλοπαίδεια της ελληνικής κεραμικής. Έτσι ορίζεται από το Λούβρο η συλλογή της Γκαλερί Καμπάνα, ενός κορυφαίου εκθεσιακού χώρου του γαλλικού μουσείου, που έκλεισε από την περασμένη Δευτέρα αντιμετωπίζοντας δομικά προβλήματα. Πρόκειται για ένα προσωρινό μέτρο, όπως ανακοινώθηκε, κανείς όμως δεν γνωρίζει ακόμη, τις επεμβάσεις που απαιτούνται για την επαναλειτουργία της με ασφάλεια και τον χρόνο που θα διαρκέσουν.

Ως τότε αυτό το καμάρι του μουσείου, όπου εκτίθενται μοναδικά αρχαία ελληνικά αγγεία και άλλα έργα κεραμικής από τον 9ο π.Χ. ως τον 1ο π.Χ. αιώνα θα παραμένει κλειστό. Όπως δήλωσε εξάλλου, η γαλλίδα υπουργός Πολιτισμού Ρασιντά Νταντί, η Γκαλερί Καμπανά θα παραμείνει κλειστή μέχρι να διεξαχθούν οι απαραίτητες έρευνες για την ευθραυστότητα των δαπέδων της Πτέρυγας Σίλι του Λούβρου, που βρίσκεται πάνω από τις ελληνικές αρχαιότητες.

Σύμφωνα με την ίδια μάλιστα, το μουσείο θα έπρεπε να κλείσει οριστικά για κάποιο διάστημα, προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα απαραίτητα έργα, αν και αναγνωρίζει βέβαια, ότι αυτό δεν είναι εφικτό, επομένως οι εργασίες θα γίνουν σταδιακά.

Αξιοσημείωτο είναι εξάλλου, ότι η Γκαλερί Καμπάνα βρίσκεται στην ίδια νότια πτέρυγα του Λούβρου, στην οποία έγινε στις 19 Οκτωβρίου, ακριβώς έναν μήνα πριν, η εισβολή των ληστών, που αφαίρεσαν οκτώ βασιλικά κοσμήματα, αξίας 88 εκατομμυρίων ευρώ. Κοσμήματα, που θεωρούνται πλέον ως μη ανιχνεύσιμα.

Αριστουργήματα τέχνης

Από την αγορά της συλλογής του ιταλού μαρκησίου Τζιαμπιέτρο Καμπάνα (1807–1880), εμπλουτισμένη με νέα αποκτήματα μέσα στο χρόνο, η γκαλερί, που τιμής ένεκεν φέρει το όνομά του παραμένει, σύμφωνα με το Λούβρο αυτό που θα ήθελε ο συλλέκτης: Μία ολοκληρωμένη επισκόπηση της αρχαίας ελληνικής κεραμικής. Και αυτό ακριβώς παρουσιάζεται στις εννέα αίθουσες που την αποτελούν, με την πρώτη από αυτές να δίνει ένα πανόραμα των ελληνικών αγγείων και να ακολουθούν η μελέτη της κεραμικής και η χρονολογική παρουσίασή της.

Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα όλων των στυλ, όλων των χρονικών περιόδων και όλων των κέντρων παραγωγής περιλαμβάνονται έτσι στην έκθεση του Λούβρου, που διακρίνεται για τα εκπληκτικής ομορφιάς και μοναδικής σπουδαιότητας έργα που διαθέτει. Αριστουργήματα, που προσφέρουν στον επισκέπτη ένα ταξίδι στην ιστορία, διάρκειας σχεδόν μιας χιλιετίας.

Τα αγγεία που εκτίθενται μαρτυρούν την τεχνική πρόοδο από την χρήση του κεραμικού τροχού και ιδιαίτερα την γρήγορη τόρνευση στους βελτιωμένους κλιβάνους που τελειοποίησαν την διαδικασία του ψησίματος. Και από εκεί βέβαια, στην επίτευξη της έντονης μαύρης λάμψης των αγγείων –τα γνωστά μελανόμορφα- που είναι το σήμα κατατεθέν της ελληνικής κεραμικής.

Η εξέλιξη των αγγείων

Παράλληλα παρουσιάζεται η εξέλιξη της διακόσμησης των αγγείων από τα γεωμετρικά σχήματα στην αρχή, στην προσθήκη σιγά σιγά παραστάσεων με ζώα και τελικά με ανθρώπινες μορφές. Ώσπου να φθάσουν, όπως είναι γνωστό στην απεικόνιση ολόκληρων σκηνών, που αφηγούνται μύθους, μάχες ή προσφέρουν μια πολύτιμη γεύση της καθημερινής ζωής στην αρχαιότητα.

Ένας μεγάλος χάρτης μάλιστα, που υποδεικνύει τα κύρια κέντρα παραγωγής και διανομής της ελληνικής κεραμικής παρέχει πληροφορίες για την δυναμική του εμπορίου και την απήχηση των αγγείων σε όλη τη Μεσόγειο. Επιτρέπει έτσι, την οπτικοποίηση της δυναμικής των ανταλλαγών και τον εντοπισμό των τόπων παραγωγής αλλά και ανακάλυψης των κεραμικών. Δύο βασικά στοιχεία, προκειμένου για αρχαιότητες, αν και το δεύτερο δεν είναι πάντα εύκολο, καθώς η ακριβής προέλευσή τους συχνά δεν ανιχνεύεται

Χάρις σε μία ανακαίνιση που έγινε εξάλλου, τα τελευταία χρόνια, ο νέος φωτισμός των αιθουσών μεταμορφώνει ριζικά την εμπειρία των επισκεπτών. Οι νέες προθήκες επίσης, παρουσιάζουν τα έργα με μεγαλύτερη αίσθηση ελαφρότητας σαν να αιωρούνται στον χώρο ή αναδεικνύουν γωνίες τους, αιχμαλωτίζουν το φως, αψηφούν τη βαρύτητα αλλά και υπενθυμίζουν στον επισκέπτη, ότι το ελληνικό αγγείο ήταν ένα αντικείμενο που χρησιμοποιούνταν συνεχώς στην καθημερινή ζωή.

Το πάθος του συλλέκτη

Όλα αυτά προέκυψαν από το πάθος ενός ανθρώπου σε εποχές, που η δημιουργία συλλογών αρχαιοτήτων δεν υπέπιπτε σε νόμους, ακόμη και οι ανασκαφές από ιδιώτες δεν θεωρούνταν παράνομες. Απόδειξη ότι και ο ίδιος ο Καμπάνα, που οργάνωνε αρχαιολογικές ανασκαφές σε εκτάσεις που διαχειριζόταν. Γεγονός είναι, ότι ο Καμπάνα συγκέντρωσε μία από τις μεγαλύτερες συλλογές ελληνικής και ρωμαϊκής τέχνης του 19ου αιώνα αποκτώντας χιλιάδες αρχαία αντικείμενα διαφορετικών περιόδων.

Αλλά αυτό το πάθος του είχε ένα τίμημα, που ούτε η προσωπική του περιουσία ούτε ο μισθός του ως διευθυντή του Monte di Pietà – ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος στη Ρώμη – μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά. Έτσι το 1857 συνελήφθη για αθέμιτες οικονομικά πράξεις και η συλλογή του κατασχέθηκε και τέθηκε προς πώληση. Πολλοί λάτρεις της τέχνης προερχόμενοι από όλη την Ευρώπη έσπευσαν, όπως ο αυτοκράτορας Ναπολέοντα Γ, συμπεριλαμβανομένου όμως και του τσάρου Αλέξανδρου Β’.

Εντέλει στην κούρσα βγήκε νικητής ο Ναπολέοντας αγοράζοντας το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του Καμπάνα με προσωπικά του κεφάλαια. Οι χιλιάδες αρχαιότητες αλλά και οι εκατοντάδες ιταλικοί πίνακες αποκτήθηκαν έτσι για την Γαλλία, καθώς τα μοίρασε σε διάφορα μουσεία, κυρίως στο Λούβρο και στο Πτι Παλέ στην Αβινιόν. Η γκαλερί εγκαινιάστηκε το 1863 και κατέστησε το Λούβρο το πλουσιότερο μουσείο στον κόσμο στον τομέα της αρχαίας κεραμικής.

Διαβάστε επίσης:

Δημοσκόπηση για τον πολιτισμό: Υψηλή η βαθμολογία για μουσεία, μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους

Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού: Συμμετέχει στην υλοποίηση των ψηφιακών και πολυμεσικών παραγωγών του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου

Το ρεκόρ μιας νεαρής κυρίας – Έργο του Κλιμτ, το δεύτερο ακριβότερο στον κόσμο