Είναι ένα αριστούργημα της κοσμηματοποιίας της Ελληνιστικής εποχής και αφού επί χρόνια αλλάζει διαρκώς χέρια, περνώντας από διάφορες ιδιωτικές συλλογές, τώρα πλέον ανήκει στο Μουσείο Ζαν Πολ Γκέτι του Λος Άντζελες. Πρόκειται για ένα περίτεχνο χρυσό δαχτυλίδι, που ως διακόσμηση φέρει στην στεφάνη του μία μικρογραφία κήπου φιλοτεχνημένη από χρυσό και σμάλτο και προφυλαγμένη κάτω από ένα θολωτό κάλυμμα από ορυκτό κρύσταλλο.

Το δαχτυλίδι, που θεωρείται ότι κατασκευάστηκε γύρω στο 150 π.Χ. είναι ένα από τα ωραιότερα, σωζόμενα δείγματα ελληνιστικών αντικειμένων του είδους με στεφάνη και βρίσκεται σε άψογη κατάσταση. Άγνωστο ωστόσο, πού, πότε και υπό ποίες συνθήκες έχει βρεθεί ανήκοντας στην μεγάλη κατηγορία των αρχαιοτήτων, που δύσκολο προσδιορίζεται η ακριβής προέλευσή τους και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να υπάρξει περίπτωση διεκδίκησής τους.

1

Τον περασμένο Ιούλιο αποκτήθηκε από το Μουσείο Γκέτι σε δημοπρασία των Christie’s στο Λονδίνο καταρρίπτοντας μάλιστα κατά πολύ το ανώτατο όριο εκτίμησης, που ήταν από 12.000-18.000 λίρες. Με την τελική τιμή πώλησης που έφθασε τις 100.800 λίρες το σπάνιο αυτό κόσμημα αναμένεται σύντομα να αναδειχθεί στο μουσείο στο κατάλληλο εκθεσιακό περιβάλλον.

Άνθη και φύλλα από χρυσό και σμάλτο στην μικρογραφία της στεφάνης του δαχτυλιδιού
Άνθη και φύλλα από χρυσό και σμάλτο στην μικρογραφία της στεφάνης του δαχτυλιδιού

Οι κοκκιδωτές χάντρες και το ηράκλειο άμμα

Το δαχτυλίδι, σχήματος οβάλ περιβάλλεται από κρύσταλλο cabochon με χρυσές κοκκιδωτές χάντρες. Παρόμοιες λεπτές χάντρες, κοκκιδωτές πάντα και σχηματίζοντας ρόμβους καλύπτουν τα πλαίσια τα δαχτυλιδιού. Όσο για το μπουκέτο περιλαμβάνει ένα μεγάλο χρυσό λουλούδι με κοκκιδωτές χάντρες στο κέντρο, φιλιγκράν πέταλα και πλατειά φύλλα κάτω από το άνθος, φιλιγκράν φύλλα βελανιδιάς και μπλε-πράσινες λεπτομέρειες από σμάλτο. Μια σύνθεση στο σύνολό της, ιδιαίτερα εντυπωσιακή.

Δύο έλικες εξάλλου, με λουλούδια στις καμπυλωτές πλευρές καταλήγουν στην κορυφή του δακτυλιοειδούς κρίκου, που συνδέεται με τη στεφάνη. Όσο για τον ίδιο τον κρίκο αποτελείται από χρυσό σύρμα που σχηματίζει διάφορα σχέδια ώσπου να καταλήξει στο τέλος σε ηράκλειον άμμα (κόμπο του Ηρακλή). Ένας μικρός καμποσόν γρανάτης είναι τοποθετημένος ακριβώς στον κόμπο ενώ όμως, δύο άλλοι πολύτιμοι λίθοι που τον περιέβαλαν σε πλαίσια μιμούμενα φύλλα κισσού, έχουν χαθεί.

Η κατάληξη του κρίκου σε ηράκλειο άμμα στολισμένη με πολύτιμη πέτρα
Η κατάληξη του κρίκου σε ηράκλειο άμμα στολισμένη με πολύτιμη πέτρα

Οι ιδιοκτήτες

Παρά την περίπλοκη τεχνική κατασκευής του δαχτυλιδιού πάντως, δεν υπάρχουν πολλές μελέτες για αυτόν τον συγκεκριμένο τύπο αρχαίου κοσμήματος, έτσι το Γκέτι σχεδιάζει να υλοποιήσει πρώτο, μία σε βάθος έρευνα για το εξαιρετικό αυτό έργο.

Πρώτη δημοσίευσή του πάντως, είχε γίνει το 1912 στον κατάλογο της μεγάλης συλλογή δαχτυλιδιών του συλλέκτη και εμπόρου τέχνης Ερνέστ Γκιγιού, ο οποίος σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συγκέντρωνε για την προσωπική του συλλογή ρολόγια, ταμπακιέρες, σμάλτα και δαχτυλίδια. Μετά από αυτόν το δαχτυλίδι πουλήθηκε στον οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο το 1937 ενώ τον επόμενο χρόνο εμφανίστηκε σε δημοπρασία στη Λουκέρνη για να περάσει στη συνέχεια από διάφορους ιδιώτες ιδιοκτήτες και να φθάσει ως την φετινή πώληση.

Πλούσια κοκκιδωτή διακόσμηση στις πλευρές της στεφάνης του δαχτυλιδιού
Πλούσια κοκκιδωτή διακόσμηση στις πλευρές της στεφάνης του δαχτυλιδιού

Κατόπιν αυτών ο στόχος τώρα είναι να εκτεθεί στην Βίλα Γκέτι μαζί με παρόμοια αντικείμενα, άλλωστε πρόκειται για το μουσείο, που είναι αφιερωμένο στους πολιτισμούς της αρχαίας Ελλάδας, της Ρώμης και της Ετρουρίας.

Διαβάστε επίσης:

Ό, τι λείπει: Αυτά τα αριστουργήματα δεν υπάρχουν στο Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο

«Έχω ένα κομμάτι του Παρθενώνα» – Τιμητική εκδήλωση για τον Χιλιανό που επέστρεψε θραύσμα από την Ακρόπολη

Λίνα Μενδώνη – UNESCO: Όλοι να στηρίξουν το αίτημα της Ελλάδας για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα