Ανδρέας Λόλης: Δύο εκθέσεις στην Ελευσίνα 2023 και τη The Breeder

Ο Ανδρέας Λόλης αποδεικνύεται ανανεωτής του είδους: Εμβαθύνει τους πειραματισμούς με το μάρμαρο σε δύο διαφορετικές εκθέσεις, στην Ελευσίνα 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα και τη The Breeder. Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για ανάθεση από τον καλλιτεχνικό διευθυντή Μιχαήλ Μαρμαρινό. Στη δεύτερη, για νέα έργα σε ατομική έκθεση στη γνωστή αθηναϊκή γκαλερί.

Το έργο που παρουσιάζει ο Ανδρέας Λόλης στην Ελευσίνα ονομάζεται Πίσω από το Θέατρο. Αποτελεί ουσιαστικά in situ γλυπτική εγκατάσταση, παραγωγή της Ελευσίνας 2023 σε συνδιοργάνωση με το Φεστιβάλ Αισχύλεια. Επιμελείται ο έμπειρος Χριστόφορος Μαρίνος.

Πρόκειται στην ακρίβεια για συνεργασία μεταξύ του γλύπτη Ανδρέα Λόλη, του αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη και του Χριστόφορου Μαρίνου.

Ένα άχρονο έργο εν εξελίξει

Η μεγάλη αυτή γλυπτική εγκατάσταση παραπέμπει σε εν εξελίξει ανασκαφή. Αρχικά φαίνεται παγωμένη στο χρόνο: δεν γνωρίζει κανείς πότε ξεκίνησε και πότε (εάν;) θα τελειώσει. Πρόκειται για ύμνος στην υλικότητα του μαρμάρου: Το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον ενός τόπου ταυτίζονται. «Πίσω από το θέατρο» οι χρονικότητες εναλλάσσονται αέναα και χάνει κανείς την αίσθηση του χρόνου.

Όπως εξηγεί ο επιμελητής, ο γλύπτης λειτουργεί ως ανιχνευτής κατωφλιών. «Επεμβαίνει διακριτικά στα υπάρχοντα χαλάσματα και στο φυσικό τοπίο. Δημιουργεί γλυπτικό περιβάλλον που τονίζει την ανεπιτήδευτη, θεατρική πλευρά της καθημερινότητας και αναδεικνύει τις σωματικές αισθήσεις. Οι σιωπηλές επεμβάσεις του, αλληλεπιδρούν με τη μυρωδιά της θάλασσας και των φυτών, τους ήχους των πουλιών, των διερχόμενων αυτοκινήτων και του γειτονικού εργοστασίου παραγωγής τσιμέντου».

Ο Λόλης με το Σοτοβίκη και τον Μαρίνο διαχειρίστηκαν την εγκατάσταση ως ανεπανάληπτη (φευγαλέα και εφήμερη;) σκηνογραφική εμπειρία. Οι μαρμαρωμένες μορφές του γλύπτη επεμβαίνουν στα χαλάσματα της περιοχής και στο φυσικό τοπίο του Παλαιού Ελαιουργείου.

Συνθέτουν μία (μεταφυσική;) διαδρομή, που έχει στηθεί ως γριφώδες αφήγημα με επτά επεισόδια ή «σκηνικά». Ακολουθώντας το αφηγηματικό αυτό μονοπάτι, ο επισκέπτης καλείται να συνθέσει το παζλ όπως ακριβώς και ένας θεατής σε θεατρικό έργο χωρίς ηθοποιούς. Εδώ δημιουργείται δεύτερη παράσταση, όπου ζωντανεύει ως βασικός πρωταγωνιστής το μυστηριακό τοπίο της Ελευσίνας.

«Η “ανασκαφή” του Λόλη στηρίζεται σε μακροχρόνια, ενδελεχή έρευνα πάνω στη συμπεριφορά και στις δυνατότητες του μαρμάρου», επισημαίνει ο Χριστόφορος Μαρίνος.

«Στην Ελευσίνα, ο καλλιτέχνης προτείνει μια πολυαισθητηριακή βίωση του τόπου, του ερειπίου και του τοπίου. Τα έργα του αναφέρονται στην αρχαιολογία των αισθήσεων και στην εμπειρία των συνόρων. Εξυψώνουν το ασήμαντο της καθημερινότητας. Καθιστούν ορατό ό,τι περνά απαρατήρητο. Είναι έργα που αποδεικνύουν τη χρησιμότητα του άχρηστου».

Ο μύθος της Βαυβώς

Στην παρουσίαση για το Φεστιβάλ Αισχύλεια 2021, στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη το περασμένο καλοκαίρι, ο Ανδρέας Λόλης δήλωσε:

«Για κάθε καλλιτέχνη η Ελευσίνα είναι μία πρόκληση. Υπάρχει αυτό που φαίνεται και αυτό που δεν φαίνεται και ο ρόλος μου ως καλλιτέχνης στηρίχθηκε σε αυτό. Βλέποντας πολλά ιδιαίτερα σημεία στην Ελευσίνα, στάθηκα σε κάποια που μάλλον δεν τα είχαν προσεγγίσει άλλοι καλλιτέχνες. Έτσι, μου ήρθε η ιδέα μιας ανασκαφής. Ο χώρος πίσω από το θέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου ενδείκνυται γι’ αυτό. Είναι ένας χώρος αθώος, καθώς δεν έχει δουλευτεί πολύ και δεν έχει περιορισμούς. Το έργο που θα δείτε στην Ελευσίνα είναι μία από τις πιο σημαντικές επεμβάσεις που έχω κάνει σε ανοιχτούς χώρου. Εύχομαι να το απολαύσετε όλοι και θα ήθελα να μείνει στην Ελευσίνα ως μία καλή μνήμη».

Έχει προηγηθεί ανάλογο έργο του Ανδρέα Λόλη στη Βρετανική σχολή στην Αθήνα (επιμέλεια Νάγιας Γιακουμάκη, διοργάνωση NEON). Μορφές τα σακούλια σκουπιδιών, οι παλέτες, τα χαρτόνια, όλα από μάρμαρο. Θεωρεί την εγκατάσταση στην Ελευσίνα συνέχεια αυτού του έργου.

Η επιθυμία να εργαστεί στην Ελευσίνα ξεκίνησε όταν έμαθε ότι υπάρχει αρχαιολογικός χώρος στον Πύργο στον οποίο βρέθηκαν αιδοία μαρμάρινα. Στη συνέχεια άκουσε το μύθο της Βαυβώς που συνδέεται με τα Ελευσίνεια Μυστήρια. Όταν μια άκοσμη χειρονομία προκαλεί το γέλιο της Δήμητρας. Και μόνο τότε δέχεται να δώσει πάλι ζωή, ύστερα από το χαμό της Περσεφόνης της.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Ελευσίνα 2023 Μιχαήλ Μαρμαρινός από τη μεριά του παραδέχτηκε ότι «δεν μπορούμε να είμαστε πάρα μόνο ευτυχισμένοι που ανοίγει ένα Φεστιβάλ, ειδικά αν αυτό είναι το Φεστιβάλ Αισχύλεια. Η Ελευσίνα μπήκε στον πολιτιστικό χάρτη βίαια και απότομα, κυρίως μέσα από αυτό το Φεστιβάλ. Ένα Φεστιβάλ, του οποίου η μοναδικότητα έγκειται και στο γεγονός πως πέρα από τις παραστατικές τέχνες, παρουσιάζει πρωτότυπες δημιουργίες εικαστικών έργων».

Η in situ εγκατάσταση εγκαινιάστηκε αρχές Σεπτεμβρίου.

The Breeder

Η νέα ατομική έκθεση του Ανδρέα Λόλη στην The Breeder, εμβαθύνει και εξελίσσει τη διαχρονική, ενδελεχή του μελέτη σχετικά με τη συμπεριφορά και τις δυνατότητες του μαρμάρου.

Η έκθεση περιλαμβάνει νέο σώμα έργων: Δέκα καμβάδες, οι οποίοι καταρρίπτουν τα σύνορα μεταξύ γλυπτικής και ζωγραφικής ενεργοποιώντας το γύρω περιβάλλον με απρόσμενους τρόπους.

«Ο Λόλης παρουσιάζει το μάρμαρο, σμιλεμένο με αβρότητα στo μέγεθος ενός συμβατικού καμβά και τοποθετημένο τόσο στους τοίχους όσο και στο δάπεδο της γκαλερί», σημειώνουν οι διοργανωτές. Προσπαθώντας έτσι ο καλλιτέχνης «να εξερευνήσει τους περιορισμούς της παραδοσιακής γλυπτικής προκαλώντας παράλληλα τις συμβατικές θεωρήσεις για το τί μπορεί να θεωρηθεί ζωγραφική».

Κατά αυτόν τον τρόπο ο καλλιτέχνης «διευρύνει την έννοια της ζωγραφικής πέρα από το κάδρο ή την επιφάνεια του καμβά. Αμφισβητεί την παραδοσιακή γλυπτική όπως έχει εδραιωθεί, στατική και πυκνή. Διαπερνά το μάρμαρο δημιουργώντας ένα κενό που αναδεικνύει κρυφές πτυχές του υλικού και εμπλουτίζει την εμπειρία του χώρου».

Οι αναφορές του

Έτσι διακρίνονται οι αισθητικές αναφορές του Ανδρέα Λόλη. Συνδιαλέγεται με τον Χένρι Μουρ (Henry Moore) καθώς και τα Tagli (Cut) του Λούτσιο Φοντάνα (Lucio Fontana). «Οι ρωγμές στον καμβά του επεκτείνουν την επιφάνεια προς τα έξω κάνοντας παράλληλα ένα άνοιγμα στο χώρο.

Αυτά τα τρυπήματα και σκισίματα προσφέρουν την ευκαιρία στα αλλιώς κρυφά σημεία του έργου να αναδυθούν στην επιφάνεια και να γίνουν φορείς μηνυμάτων. Για τον καλλιτέχνη, αυτό το κενό λειτουργεί σαν μεταφορά ξεθωριασμένων αναμνήσεων, θαμπών νοητικών εικόνων από πρόσωπα που δεν βρίσκονται πια στη ζωή του.

Ωστόσο, για να ερμηνεύσει το σύνολο των έργων ο θεατής χρειάζεται να επιστρατεύσει την προσωπική του προοπτική για τα διάφορα στοιχεία τους, προκειμένου να φτάσει στην απόλυτη εκφραστική τους δυνατότητα.

Με τα σκισίματα, ο Λόλης ανοίγει τους καμβάδες του σε χιλιάδες ερμηνευτικές πιθανότητες, προσκαλώντας τον θεατή να ολοκληρώσει μια άσκηση πάνω σε θέματα προοπτικής, την οποία ξεκίνησε ο ίδιος ο καλλιτέχνης».

Αναδεικνύεται σε αυτή την ενότητα έργων η πλαστικότητα της δεξιοτεχνίας του στο μαρμάρινο υλικό που θαρρείς, πάλλεται.

Ο διαπρεπής κύριος Λόλης

Ο Ανδρέας Λόλης σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (2002) και την Carrara Academy of Fine Arts (2005) στην Ιταλία αφού αποφοίτησε με άριστα και βραβεύτηκε. Έχει διδάξει στο θερινό πρόγραμμα της Ακαδημίας καλών τεχνών του Σαλτσμπουργκ (Salzburg International Summer Academy of Fine Arts 2016-2018).

Συνεργάστηκε με διεθνείς επιμελητές όπως ο Ραλφ Ρούγκοφ της γκαλερί Χέιγουρντ του Λονδίνου (Ralph Rugoff, Hayward Gallery), ο Νικολά Μπουριό (Nicolas Bourriaud) της σχολής καλών τεχνών στο Παρίσι École Nationale Supérieure des Beaux- Arts, Παρίσι). Με τη Σάμιν Μόμιν (Shamim Momin), την Κλερ Λίλι (Claire Lilly, Yorkshire Sculpture Park), τον Τομ Έκλις (Tom Eccles, Bard College). Και τους ημέτερους Ξένια Καλπατσόγλου (Μπιενάλε της Αθήνας) ή την Κατερίνα Κοσκινά (διευθύντρια του Εθνικού Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 2008-2018) μεταξύ άλλων.

Έδειξε έργα του σε σημαντικές εκθέσεις όπως μεταξύ άλλων τη “May you live in interesting
times”, 58η Μπιενάλε της Βενετίας , τη “Hell As Pavillion” σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου στο Palais de Tokyo στο Παρίσι και  το “Monodrome” στην 2η Μπιενάλε της Αθήνας (σε επιμέλεια Νικολά Μπουριό, Ξένιας Καλπάκτσογλου και Poka Yio).

Πληροφορίες

Ελευσίνα

Τοποθεσία: Παλαιό Ελαιουργείο, Ελευσίνα
Διάρκεια Έκθεσης: 21 Οκτωβρίου 2021
Ωράριο λειτουργίας: 25/8-20/9: Δευτέρα- Σάββατο 19.00-23.00, Κυριακή 11.00-13.00 & 19.00-23.00 || 21/9-21/10: Τρίτη – Σάββατο 17.00-21.00, Κυριακή 11.00-13.00 & 17.00-21.00
Είσοδος Ελεύθερη

Κατά τη διάρκεια των θεατρικών παραστάσεων του Φεστιβάλ Αισχύλεια η έκθεση θα λειτουργεί μέχρι τις 20.30. Αναλυτικό πρόγραμμα λειτουργίας στο 2023elevsis.eu & aisxylia.gr.

The Breeder

Η έκθεση εγκαινιάστηκε Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021, 20.00 – 22.00
Διάρκεια έκθεσης: 15 Σεπτεμβρίου – 15 Οκτωβρίου 2021
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 12.00 – 20.00, Σάββατο 12.00 – 18.00

Είσοδος ελεύθερη

Ιάσωνος 45, 10436, Αθήνα
+302103317527

Homepage

Διαβάστε επίσης: Αλεξία Αντσακλή Βαρδινογιάννη: Πώς τίμησε τα 10 χρόνια Artflyer χαρίζοντάς του εκθεσιακό χώρο

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση