Τα πολιτικά παιγνίδια του OPEC+ και ο πληθωρισμός

Η αλληλουχία των γεγονότων είναι γνωστή. Σε περιβάλλον μεγάλης ρευστότητας, χαμηλών επιτοκίων, χαλαρών πιστωτικών κανόνων, τα προβλήματα από την πλευρά της παραγωγής που δημιούργησε ο κορωνοϊός  οδήγησαν σε αύξηση τιμών. Η «μηδέν-covid» πολιτικής της Κίνας χειροτέρεψε την κατάσταση. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η εργαλειοποίηση της ενέργειας έφερε κρίση και έχει επιτείνει την υποχώρηση της παγκοσμιοποίησης.

Λόγω της αύξησης του πληθωρισμού, οι κεντρικές τράπεζες επιδόθηκαν σε πολιτικές νομισματικής σύσφιξης – πρωταρχικά με αύξηση των επιτοκίων και πώληση κρατικών ομολόγων. Το βασικό πρόβλημα ήταν ότι οι πληθωριστικές πιέσεις δεν προερχόντουσαν από την πλευρά της εργασίας αλλά από τα σοκ παραγωγής. Παρά ταύτα, οι κεντρικοί τραπεζίτες ακολουθώντας την πάγια πολιτική τους από την εποχή του Paul Volcker, επέμειναν διότι φοβόντουσαν την δημιουργία ενός φαύλου κύκλου, ενός σπιράλ, αυξήσεων των αμοιβών που θα αύξαναν το κόστος κι αυτό με την σειρά θα αύξανε τις τιμές, με νέο κύκλο να ξεκινά. Το σπιράλ δεν είχε ξεκινήσει αλλά οι ειδικοί πίστευαν ότι αυτό θα συνέβαινε, διότι εργαζόμενοι και επιχειρηματίες προσδοκούσαν αύξηση του πληθωρισμού—inflationary expectations.

Πρόσφατη δημοσίευση του DNT(World Economic Outlook) δείχνει ότι αυτός ο κίνδυνος δεν είναι τόσο μεγάλος και άμεσος όσο είχε εκτιμηθεί. Κι αυτό, ακριβώς επειδή οι πληθωριστικές πιέσεις δεν προέρχονται από την αγορά εργασίας αλλά από την πλευρά της παραγωγής.

Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται, λοιπόν, σε μία θέση όπου τα προβλήματα παραγωγής παραμένουν ασκώντας πίεση στις τιμές και η ορθόδοξη οικονομική πολιτική εμμένει στο σφίξιμο των λουριών, με αποτέλεσμα την πορεία προς την ύφεση.

Στο περιβάλλον αυτό ο OPEC+ ανακοινώνει περικοπή της παραγωγής των κρατών-μελών του κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Με αναίδεια ισχυρίζεται ότι το μέτρο δεν είναι πολιτικό αλλά αποβλέπει στην σταθεροποίηση της αγοράς. Στην ουσία το μέτρο είναι καθαρά πολιτικό και οικονομικό, καθώς θέλει έτσι να ελέγξει την πτώση της τιμής του πετρελαίου που έχει υποχωρήσει γύρω στα $80 το βαρέλι και να μην απομειώνεται έτι περαιτέρω η αξία των βεβαιωμένων αποθεμάτων του.

Είναι κίνηση που πολιτικά ευνοεί την Ρωσία, έστω άμεσα.

Το πρόβλημα είναι ότι τρεις ισχυροί παράγοντες μπορούν τώρα να μας οδηγήσουν σε στασιμοπληθωρισμό:

• Τα συνεχή σοκ παραγωγής, με αυτό του OPEC+ να έρχεται ως κερασάκι στην τούρτα, που δημιουργούν πίεση στις τιμές, μείωση έτσι της ζήτησης και αναβολή επενδύσεων.
• Η αύξηση του πληθωρισμού είναι μεγαλύτερη από την άνοδο των αμοιβών, οπότε η πίεση στο κόστος από την πλευρά της εργασίας είναι περιορισμένη, αλλά η μείωση από την πλευρά της ζήτησης επιτείνεται, καθώς πέφτει η αγοραστική δύναμη
• Η σφιχτή νομισματική πολιτική που υποχρεωτικά περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα λόγω έλλειψης πιστώσεων και αύξησης του κόστους χρήματος.

Η ανεπάρκεια των εργαλείων οικονομικής πολιτικής στην διαχείριση της τρέχουσας κρίσης φάνηκε σε όλο το μεγαλείο της όταν η πίεση στην στερλίνα και στα κρατικά ομόλογα υποχρέωση της Τράπεζα της Αγγλίας να προχωρήσει στην χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής αγοράζοντας ομόλογα, εν μέσω περιβάλλοντος αυξανόμενων επιτοκίων.

Με ενδιαφέρον και ανησυχία θα παρακολουθούνται τώρα οι αποφάσεις της FED. Αν η πολιτική δεν αλλάξει, τότε το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι ότι η παγκόσμια οικονομία θα οδηγηθεί σε απότομη πτώση (hard landing), σε ύφεση διαρκείας και σε πληθωρισμό πάντα υψηλό.

Διαβάστε επίσης

Τρίτη φορά και φαρμακερή για τη Γερμανία