Η ερώτηση τέθηκε αναπάντεχα στη σύσκεψη του mononews «ποιος υπουργός δουλεύει πιο πολύ;» και η απάντηση ήταν αυθόρμητη, σαν να παίζαμε την Αυτόματη Γραφή των Σουρεαλιστών. Εξ ου και το σουρεαλιστικό αποτέλεσμα, να αρθρώνονται ονόματα αιρετών με τους οποίους είμαστε σε διαρκή ασυμφωνία.

Αντανακλαστικά λοιπόν: Πιερρακάκης, Χατζηδάκης, Γεωργιάδης. Οι τρεις πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής, που δύσκολα θα γέμιζαν πλατείες με ενθουσιώδεις οπαδούς. Εύκολα θα συγκέντρωναν πλήθη με πανό και ντουντούκες εναντίον τους. Φανταστείτε αντιπάθειες που δημιούργησε ο Πιερρακάκης με τις ψηφιακές παγίδες που έστησε παντού. Και οι τρεις αφήνουν αποτύπωμα και βρίσκονται στο επίκεντρο όχι ως αξιαγάπητοι αλλά επειδή δούλεψαν και έφεραν νεοδημοκρατικά αποτελέσματα. Αν δεν μας αρέσει το ρήμα «δούλεψαν», να γράψουμε «δεν κάθισαν με σταυρωμένα χέρια».

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, ο ήσυχος τεχνοκράτης με το βλέμμα του ανθρώπου που σκέφτεται σε κώδικα, έγινε το πρόσωπο της ψηφιακής Ελλάδας. Με το gov.gr συγκέντρωσε πάνω από 1.500 δημόσιες υπηρεσίες και για πρώτη φορά ο πολίτης ένιωσε ότι το κράτος δεν είναι ένας λαβύρινθος με σφραγίδες. Στην πανδημία, το σύστημα εμβολιασμού λειτούργησε σαν καλοκουρδισμένο ρολόι – πράγμα σπάνιο για ελληνικό δημόσιο. Και μετά ήρθε ο ψηφιακός φάκελος ασθενή. Όλα καταγράφονται, όλα συνδέονται. Μήπως όμως όλα παρακολουθούνται; Ο Πιερρακάκης δεν είναι οραματιστής. Είναι ο άνθρωπος που κάνει τα πράγματα να δουλεύουν. Αυτό έχει κόστος: η κοινωνία γίνεται αλγόριθμος και η πολιτική μετατρέπεται σε Excel.

Η μετάβασή του στο υπουργείο Παιδείας δεν άλλαξε το modus operandi. Εισήγαγε την Τράπεζα Θεμάτων, ενίσχυσε την αξιολόγηση, μίλησε για σύνδεση με την αγορά. Οι καθηγητές τον κοιτούσαν με καχυποψία, οι μαθητές με άγχος. Η κριτική σκέψη; Ίσως να θεωρείται πολυτέλεια. Ή απλώς bug στο σύστημα. Ο Πιερρακάκης δεν χαϊδεύει αυτιά. Χαϊδεύει δεδομένα.

Αν ο Πιερρακάκης είναι ο τεχνοκράτης, ο Χατζηδάκης είναι ο ψυχρός μεταρρυθμιστής. Ο άνθρωπος που δεν χαμογελά, δεν λέει «θα δούμε», δεν κάνει πολιτική με συναίσθημα. Έχει συναίσθημα άραγε, έχει κατανόηση; Από την ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής μέχρι το τέλος του λιγνίτη, ο Χατζηδάκης κάνει αλλαγές που φέρνουν αντιδράσεις. Ως υπουργός Εργασίας, πέρασε τον περιβόητο «νόμο Χατζηδάκη». Άδεια πατρότητας: μπράβο. Ψηφιακή κάρτα εργασίας: ενδιαφέρον. Διευθέτηση χρόνου εργασίας: χμμμ συζητήσιμο. Μαγαζιά ανοιχτά τις Κυριακές: διάλυση της προσωπικής ζωής των υπαλλήλων. Οι εργαζόμενοι μιλούσαν για 10ωρα, οι εργοδότες για ευελιξία. Ο ίδιος έβλεπε «εκσυγχρονισμό», σαν τον Κινέζο τον δικό μας και τους Κινέζους της Ασίας. Οι συνδικαλιστές τον βλέπουν σαν εχθρό. Εκείνος τους βλέπει σαν εμπόδιο.

Και όταν αποφάσισε να επισπεύσει τις συντάξεις με πιστοποιημένους ιδιώτες, κάποιοι είπαν «επιτέλους», άλλοι «ιδιωτικοποίηση». Ο είναι ο άνθρωπος που πιστεύει ότι το κράτος πρέπει να λειτουργεί σαν επιχείρηση. Το πρόβλημα είναι ότι οι εργαζόμενοι δεν είναι πελάτες, είναι άνθρωποι.

Και μετά έρχεται ο Άδωνης. Ο υπουργός που μπορεί να κάνει συνέντευξη τύπου χωρίς δημοσιογράφους, αρκεί να του δώσεις ένα κινητό και σήμα Wi-Fi. Ως υπουργός Ανάπτυξης, έφερε το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», επέβλεψε επενδύσεις, μίλησε για επιχειρηματικότητα. Οι αριθμοί τον αγαπούν. Οι μικρομεσαίοι όχι και τόσο. Ως υπουργός Υγείας, μπήκε με φόρα. Μίλησε για ιδιώτες γιατρούς στα δημόσια νοσοκομεία, για «σύγχρονα πρότυπα». Οι εργαζόμενοι τον κατηγόρησαν για ιδιωτικοποίηση. Εκείνος απάντησε με ειρωνεία. Και με χαρακτηρισμούς. Όταν αποκάλεσε «τεμπέληδες» τους γιατρούς που διαμαρτύρονταν, δεν ήταν απλώς προκλητικός. Ήταν πιστός στο brand του: ο υπουργός που δεν φοβάται να πει αυτό που σκέφτεται, ακόμα κι αν δεν το σκέφτηκε καλά.

Ο Γεωργιάδης είναι ο πολιτικός που δεν χρειάζεται σύμβουλο επικοινωνίας. Είναι ο ίδιος η επικοινωνία. Το πρόβλημα είναι ότι η πολιτική δεν είναι talk show. Και η Υγεία δεν είναι προϊόν τηλεπώλησης. Ουπς, σόρι για τη σύγκριση. Κι έτσι, φτάνουμε στο παράδοξο συμπέρασμα: οι υπουργοί υπουργοί που δημιουργούν τις περισσότερες κοινωνικές εντάσεις, να είναι αυτοί που δούλεψαν περισσότερο. Εκ πρώτης τουλάχιστον, με απάντηση Αυτόματης Γραφής.

Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν δούλεψαν. Είναι για ποιον δούλεψαν. Για την κοινωνία ή για ένα κράτος που βλέπει τον πολίτη ως γρανάζι στον μηχανισμό της ανάπτυξης; Ίσως χρειαστεί χρόνος για να καταλάβουμε αν ήταν τρεις μεταρρυθμιστές ή τρεις κατεδαφιστές. Μέχρι τότε, ας τους θυμόμαστε όπως είναι: δουλευταράδες και πάντα έτοιμοι να μας θυμίσουν ότι η πρόοδος είναι το πιο αμφίσημο πράγμα στον κόσμο.