Μερικοί πιθανοί κίνδυνοι για το 2023

Η τελευταία στήλη για το 2022 δεν θα μπορούσε παρά να ασχοληθεί με το 2023. Δεν κατέχω ούτε το χάρισμα του οραματιστή ούτε κάποια κρυστάλλινη σφαίρα που να δείχνει το μέλλον. Μπορώ, όμως, να αναφερθώ σε πιθανούς κινδύνους και εξελίξεις—σύντομα και περιεκτικά. Η πολύ λεπτομέρεια, εξάλλου, συνεπάγεται μεγαλύτερη έκθεση στην προοπτική της αποτυχίας.

Για την Ελλάδα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η πολιτική αστάθεια που μπορεί να προκύψει μετά τις εκλογές. Αν η χώρα δεν έχει αποκτήσει μέσα σε δύο μήνες το μέγιστο κυβέρνηση με ορατά σταθερή προοπτική, η οικονομία θα υποφέρει και η Τουρκία θα αναθαρρήσει. Η έμφαση είναι στις λέξεις «ορατά σταθερή (πολιτική) προοπτική» — καθώς μία συμμαχία που θα έχει, π.χ., ως αποκλειστικό στόχο της να απομακρύνει τη Ν.Δ. από την εξουσία δεν αποτελεί όχι εγγύηση αλλά ούτε καν υποψία σταθερότητας, προγραμματισμού και συνέπειας.

Το θέμα με την Τουρκία είναι δίκοπο μαχαίρι. Με την δική του εκλογή τον Ιούνιο ο Ερντογκάν είτε θα είναι πολύ απασχολημένος για να συνεχίσει την επιθετική πολιτική κατά της Ελλάδας είτε – το πιο πιθανό—θα την εντείνει και για προεκλογικούς λόγους. Δύσκολα θα προκαλέσει θερμό επεισόδιο, αλλά η ένταση θα γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη όσο η χώρα μας δεν έχει πολιτική σταθερότητα.

Κρίσιμη θα είναι η χρονιά για την Ε.Ε. Μπορεί τα χειρότερα της ενεργειακής κρίσης να πέρασαν, οι επιπτώσεις της όμως, παραμένουν. Ο κίνδυνος θα είναι η σύγκρουση σε δύο μέτωπα: της δημοκρατίας, με την άνοδο της ακροδεξιάς και της οικονομίας με την εμμονή στην τήρηση των απαράδεκτων κανόνων για το πρωτογενές έλλειμμα, τον πληθωρισμό και το δημόσιο χρέος.

Στην βάση αυτή, το 2023 μπορεί να αποδειχθεί η χρονικά όπου τα οικονομικά είτε θα γνωρίσουν την σταδιακή φθορά τους ως βάση σχεδιασμού πολιτικής είτε θα αποκτήσουν νέα πνοή και σχέση με την πραγματικότητα, αποδεχόμενα την πολιτική διάσταση των προτάσεων που υποβάλλουν. Με τον πληθωρισμό μάλλον να επιβραδύνεται, ο κίνδυνος είναι πως αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως επιτυχία του Γερμανικού μοντέλου. Στην περίπτωση αυτή, θα τεθούν τα θεμέλια για μελλοντική βίαιη σύγκρουση ανάμεσα στους έχοντες και τους μη έχοντες.

Στο ευρύτερο περιβάλλον μας που ορίζεται από τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Δύση θα βρεθεί στην δυσάρεστη θέση είτε να αφήσει την Ρωσία να βομβαρδίσει την Ουκρανία μέχρι θανάτου είτε να της δώσει προηγμένα όπλα και βοήθεια. Στον τομέα αυτό τα πιο επικίνδυνα έπονται.

Επικίνδυνα μάλλον θα εξελιχθεί η κατάσταση στο Ισραήλ, όπου η ακροδεξιά (θρησκευτικά και πολιτικά)  κυβέρνηση θα οδηγήσει την χώρα σε νέες συγκρούσεις με τους Παλαιστίνιους, σε μερική απώλεια της επιρροής που ασκεί το Εβραίο-Αμερικανικό λόμπι στις ΗΠΑ και σε έντονες εσωτερικές συγκρούσεις καθώς πράξεις της θα ερμηνεύονται –και θα είναι – κατά της δημοκρατίας.

Σε αντίθεση, οι ενεργειακές εξελίξεις στην Αίγυπτο απομακρύνουν τον κίνδυνο των εσωτερικών ταραχών και προσφέρουν στην ηγεσία της περιθώρια ανοχής αλλά και συνεχιζόμενης στήριξης από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.

Σημαντικός είναι ο κίνδυνος επανεμφάνισης του covid-19. Επιδημιολόγοι φοβούνται ότι η Κίνα έχει ήδη μετατραπεί σε ένα απέραντο και εύφορο εργαστήρι παραγωγής παραλλαγών του κορονοϊού, οπότε κάποια απ’ αυτές θα οδηγήσει σε νέα εξάπλωση της πανδημίας και στην υποχρεωτική λήψη περιοριστικών μέτρων.

Όσο για την κλιματική αλλαγή, ο μεγάλος κίνδυνος θα είναι όχι απλά η συνέχισή της αλλά η επιτάχυνσή της. Ο τυφώνας-βόμβα που έπληξε την μισή Αμερική δεν αποτέλεσε έκπληξη για τους ειδικούς – σε πιο ακραία μορφή είχε απεικονιστεί σε έργο με τον Dennis Quale πριν από αρκετά χρόνια. Ο κίνδυνος είναι ότι ο κινηματογράφος μπορεί να είναι μπροστά από τα γεγονότα.

Κατά τα ειωθότα…Καλή Χρονιά στους αναγνώστες μας.

Διαβάστε επίσης

Ομφαλοσκοπώντας και υπνοβατώντας