Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, το κράτος πατερούλης και το χρέος

Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης χθες στην Βουλή, «κάθε ευρώ που δαπανούμε σήμερα είναι μελλοντικοί φόροι. Δεν υπάρχει κανένας καλός πατερούλης να μας τα δίνει δωρεάν.»

Αυτά, σε απάντηση των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ (μένουμε Όρθιοι 1 & 2).

Ορθή η επισήμανση.

Άθελα του, ίσως, ο υπουργός έθεσε ένα θέμα: σε ποιο βαθμό στηρίζουμε την οικονομία σήμερα, πότε αρχίζουμε να αποσύρουμε την στήριξη και με ποιόν τρόπο;

Το θέμα δεν είναι μόνο ελληνικό. Είναι παγκόσμιο.

Διεθνώς, μέχρι στιγμής, η παγκόσμια οικονομία έχει πορευτεί με την λογική «τώρα κάνουμε πόλεμο, για αύριο θα δούμε».

Σε σημαντικό βαθμό, όμως, το τι θα κάνουμε αύριο επηρεάζει και το τι κάνουμε σήμερα.

Στα τελευταία 35 χρόνια, η κάθε κρίση (1987, 1997, 2002, 2008) απαντήθηκε με χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Αυτό αύξανε το χρέος και δημιουργούσε ανισορροπίες, με αποτέλεσμα να απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη χαλάρωση στην επόμενη κρίση. Επειδή, όμως, τα επιτόκια παρέμεναν χαμηλά, η ισχύς της χαλάρωσης σταδιακά μειώνονταν.

Σήμερα είμαστε παγιδευμένοι. Δεν μπορούμε να αυξήσουμε τα επιτόκια διότι τότε θα ξεσπάσει ακόμη χειρότερη κρίση από αυτήν που προσπαθούμε να περιορίσουμε. Αλλά, όσο διατηρούμε τα επιτόκια χαμηλά, τόσο διευκολύνεται η ανάληψη χρέους.

Τώρα, λοιπόν, είμαστε υποχρεωμένοι να στραφούμε και πάλι προς την δημοσιονομική πολιτική. Την πολιτική που εγκαταλείψαμε στο τέλος της δεκαετίας του 1970, για πολιτικούς και όχι για οικονομικούς λόγους.

Χρέος δημιουργείται και πάλι.

Η διαφορά είναι πως με την δημοσιονομική πολιτική υπάρχει πολύ καλύτερος έλεγχος ως προς την χρήση της δαπάνης.

Η νομισματική πολιτική των χαμηλών επιτοκίων ενθαρρύνει την ανάληψη χρέους που δεν κατευθύνεται σε παραγωγικές επενδύσεις—π.χ. πάει στην κατανάλωση, στην επαναγορά μετοχών κλπ. – οπότε δημιουργεί νέες ανισορροπίες.

Χαρακτηριστική είναι η τρελά ανοδική πορεία των χρηματιστηρίων, εν μέσω της βαθύτερης κρίσης των τελευταίων 100 ετών!

Υπάρχει, βέβαια, η άποψη ότι η μεγάλη ρευστότητα θα φέρει πληθωρισμό και έτσι θα απαλυνθεί το βάρος του χρέους που σήμερα δημιουργείται.

Η θέση αυτή δεν αντέχει στην κριτική.

Ο χαμηλός πληθωρισμός της τελευταίας δεκαετίας, με χαμηλά επιτόκια και άπλετη ρευστότητα μάλλον εξηγείται από την μεγάλη άνοδο της παγκόσμιας ζήτησης λόγω της Κίνας και τις τεχνολογικές εξελίξεις που αύξησαν την παραγωγικότητα (και μείωσαν το κόστος).

Μία μερική διέξοδος προετοιμασίας για το αύριο είναι η έξοδος στις αγορές με στόχο την αναδιάρθρωση της καμπύλης του χρέους – ως προς το κόστος και την διάρκεια.

Η εκμετάλλευση, δηλαδή, της τεράστιας ρευστότητας που υπάρχει, αντικαθιστώντας τα χρονικά πιο κοντινά και υψηλότοκα δάνεια με άλλα χαμηλότοκα και μακρόχρονα.

Αυτό είναι απλά ένας τρόπος καθυστέρησης του αναπόφευκτου.

Κάποια στιγμή, όταν αυτή η πανδημία θα έχει υποχωρήσει και στο διάστημα μέχρι να έρθει η επόμενη, οι κυβερνήσεις θα υποχρεωθούν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα του υψηλού χρέους.

Η επάνοδος στην λιτότητα θα συνεπάγεται πολιτική αυτοκτονία.

Η άνοδος του πληθωρισμού θα είναι μάλλον ανέφικτη, κυρίως λόγω της τεχνολογικής επανάστασης.

Η ανάπτυξη προσφέρει διέξοδο, αλλά το βάρος του χρέους την αποδυναμώνει—για να μην πούμε ότι την εμποδίζει.

Το μόνο που απομένει είναι η παγκόσμια αναδιάρθρωση του χρέους κυρίως με διαγραφές.

Δεν σημαίνει αυτό, υποχρεωτικά, ότι χώρες όπως η δική μας έχουν ξαφνικά την άνεση να φορτωθούν όσο χρέος θεωρητικά θέλουν .

Ήδη κινούμαστε σε υψηλά επίπεδα – αλλά ας μην παραβλέπουμε ότι αυτό συμβαίνει διεθνώς και η σημερινή εκτίμηση για την βιωσιμότητα βασίζεται σε κριτήρια που μάλλον δεν ισχύουν πλέον.

Δεν μπορούμε, δηλαδή, να στηρίζουμε την οικονομική πολιτική μας μόνο στις βάσεις του παρελθόντος.

Μπορούμε να αναλάβουμε περισσότερο χρέος – όπως κάνουμε—και όπως το κάνουν όλες οι χώρες.

Δεν υπάρχει τίποτα το ιερό με το ταμείο των 32 ή 33 δις. ευρώ – είναι μάλλον απλοϊκό να πιστεύουμε ότι αυτό επιτρέπει στην Ελλάδα να δανείζεται φτηνά.

Είναι η τεράστια ρευστότητα που υπάρχει και η εγγύηση που δίνουν οι κεντρικές τράπεζες.

Δεν έχουμε λόγο να κρύβουμε την πραγματικότητα, διότι δήθεν η κακή ψυχολογία θα αυξήσει την ανεργία.

Αύριο, όταν αναπόφευκτα η ανεργία θα ξεσπάσει μαζί με τις χρεοκοπίες, οι πολίτες θα αναρωτιούνται γιατί η κυβέρνηση δεν προετοιμάστηκε και δεν τους προειδοποίησε;

Ορθά ο υπουργός απάντησε στον ΣΥΡΙΖΑ, διότι πράγματι, το πρόγραμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι «βαρέλι δίχως πάτο».

Λαθεμένα, όμως, τοποθετείται ο ίδιος με τον ακραίο αφορισμό περί φόρων και για την ανάγκη να κρύβει η κυβέρνηση την επερχόμενη πραγματικότητα από τον λαό.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση