Η μάχη για την ψυχή της Αμερικής μόλις άρχισε

Μπροστά στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει, η εκλογική μάχη του 2020 θα αποτελεί μία αψιμαχία. Ως η αρχή ενός πολέμου που θα συνταράξει τις ΗΠΑ από τα θεμέλια της, με τρόπο που δεν έχει να ζήσει από τον Εμφύλιο Πόλεμο το 1861.

Η χώρα πάντα διακρίνονταν για τις διχαστικές τάσεις της σε πολλά θέματα: από τον ρατσισμό, που δεν αφορούσε μόνο τους μαύρους, την ισότητα των φύλων και εισοδημάτων, την εσωστρέφεια και εξωστρέφεια, το άστυ και την ύπαιθρο, το δικαίωμα οπλοφορίας.

Λίγοι θυμούνται και ακόμη λιγότεροι συνειδητοποιούν ότι οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μόνο και μόνο λόγω της άνανδρης επίθεσης της Ιαπωνίας  στο Pearl Harbor. Μέχρι τότε, οι υποστηρικτές της απομόνωσης είχαν το πάνω χέρι – σε σημείο που εμπόδιζαν την πώληση όπλων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πιο σημαντική οργάνωση που υποστήριζε τους Ναζί έφερε τον τίτλο «America First» που πιστά εξέφρασε ο πρώην πρόεδρος Tramp με τα ίδια λόγια στις συγκεντρώσεις του καθώς και με το σύνθημα του «Make America Great Again».

Η εκλογή Tramp το 2016 δεν ήταν τυχαία. Απευθύνθηκε στην μεγάλη πλειοψηφία των Αμερικανών που είχαν μείνει πίσω, θύματα της παγκοσμιοποίησης, της γραφειοκρατίας, των ανισοτήτων, των πολέμων του Βιετνάμ, του Ιράκ, του Αφγανιστάν –και όχι μόνο. Το σύνθημα του «Clear the Swamp», είχε μεγάλη απήχηση σ’ εκείνη την μερίδα των Αμερικανών που παρά την μεταρρύθμιση στο θέμα της υγείας (Affordable Care Act) ο πρόεδρος Obama δεν είχε φροντίσει ή δεν είχε καταφέρει – λόγω και της αντίδρασης του Κογκρέσου που ήταν υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικάνων—να αναβαθμίσει.

Η διαρκής επίθεση κατά του κατεστημένου, η αδιαφορία του για το νόμο, η προσωπική με βάση την φιλοδοξία του προσέγγιση του Tramp σε όλα τα θέματα, τελικά είχαν απήχηση σ’ εκείνη την μερίδα της κοινωνίας που βλέπει το αμερικανικό όραμα ως το προσωπικό κυνήγι για την οικονομική και κοινωνική αναρρίχηση, ως την πλήρη καταξίωση της προσωπικής ελευθερίας –ακόμη και σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.

Από μία οπτική γωνία ο Tramp προσωποποίησε την επιστροφή στην Άγρια Δύση, που διεύρυνε τα γεωγραφικά και οικονομικά όρια των ΗΠΑ, αλλά με αιχμή του δόρατος την προσωπική, σχεδόν ανεξέλεγκτη πράξη, την περιφρόνηση προς τους νόμους και τους κανόνες, τα συστήματα αξιών και ηθικής. Ο ήρωας στο «Τραίνο Θα Σφυρίξει Τρεις Φορές» ήταν και έγινε ξανά το πρότυπο.

Αν δεν ήταν για την καταστρεπτική διαχείριση του κορωνοϊού, ο Tramp θα είχε κερδίσει τις εκλογές. Λίγοι συνειδητοποιούν ότι αυτή η προοπτική ήταν απόλυτα σαφής στους Δημοκρατικούς  και γι’ αυτό οι προκριματικές εκλογές οδήγησαν τελικά στην επικράτηση του Biden. Η λογική ήταν απλή: θα χάσουμε που θα χάσουμε, άσε τον παππού να υποστεί την ήττα και μία νέα γενιά Δημοκρατικών θα διεκδικήσει την εξουσία το 2024.

Σήμερα η Αμερική ζει υπό την σκιά του πλέον ανίκανου, φιλόδοξου, ψεύτη και πρωτόγονου σε σκέψη και ηθική πρώην προέδρου. Και έχει την επιπλέον ατυχία, ενός κόμματος που απαρτίζεται από ανθρώπους – όπως και ο πρώην πρόεδρος—που ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την καριέρα τους και την εξουσία. Ο φόβος ότι με τις προσωπικές και χωρίς ηθικά όρια επιθέσεις του θα τους την στερήσει κυριαρχεί. Έτσι, σε μία θάλασσα παραπληροφόρησης, θράσους και ψεμάτων η καταδίκη του Tramp δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία των 2/3 στην Γερουσία.

Η μάχη για την ψυχή των ΗΠΑ τώρα αρχίζει. Αυτή για την ψυχή του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων χάθηκε, το βράδυ του Σαββάτου στις 13 Φεβρουαρίου 2021. Θα μείνει ως μία ημέρα που η μεγάλη πλειοψηφία της Αμερικανικής κοινωνίας θα την πληρώσει ακριβά. Και οι Ρεπουμπλικάνοι θα μετανιώσουν τραγικά.

Ο διχασμός μεταξύ λαϊκισμού και ορθολογισμού, προσωπικής φιλοδοξίας και κοινωνικής ευθύνης, ψέματος και αλήθειας θα είναι στο επίκεντρο της πολιτικής διαμάχης, της οικονομικής σύγκρουσης και της κοινωνικής αναταραχής που θα ζήσουν οι ΗΠΑ στην επόμενη τετραετία και ακόμη μετά.

Παρά την αμφιλεγόμενη ηθικά, αναποτελεσματική πολιτικά και αδύναμη λειτουργικά προσπάθεια του Mitch McConnell να αποστασιοποιήσει το κόμμα από τον Tramp, οι Ρεπουμπλικάνοι θα βρίσκονται μόνιμα μπροστά σ’ ένα δίλημμα: να υποκύψουν στον Τραμπισμό ή να διασπαστούν.

Αν υποκύψουν θα οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε ουσιαστικά εμφύλιο διχασμό. Διότι ο Τραμπισμός δεν παίρνει αιχμαλώτους.  Αν διασπαστούν, θα παραδώσουν την εξουσία στους Δημοκρατικούς για τουλάχιστον μία δεκαετία και ίσως παραπάνω.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Tramp και οι οπαδοί του ρέπουν προς τον αυταρχικό καπιταλισμό – ένα κράμα που συνδυάζει την αντιδημοκρατική διακυβέρνηση με τις χειρότερες ακρότητες της ελεύθερης οικονομίας – τον καπιταλισμό-καζίνο, την κυριαρχία των ολιγοπωλίων, του ρατσισμού και των ανισοτήτων κάθε μορφής.

Είναι μάλλον απίθανο να καταφέρει ο Biden να ανατρέψει την πορεία αυτή. Ήδη, είναι φανερά τα όρια των αλλαγών που μπορούν να φέρουν τα προεδρικά διατάγματα (executive orders). Στην ουσία, πολλά θα εξαρτηθούν από τρεις παράγοντες: την διατήρηση της Δημοκρατικής πλειοψηφίας τόσο στην Γερουσία όσο και στην Βουλή των Αντιπροσώπων, την ικανότητα της Kamala Harris να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του 2024 και την ωριμότητα της κοινωνίας να αποδεχτεί την νίκη της.

Η δημοκρατία δεν βασίζεται μόνο στις ελεύθερες και έντιμες εκλογές. Κρίσιμο στοιχείο της είναι και η αποδοχή του αποτελέσματος. Αμφισβητώντας με τρόπο αισχρό και θρασύ την νίκη του Biden, o Tramp με το «μεγάλο ψέμα» του, κατάφερε ένα πιθανώς θανάσιμο πλήγμα στην Αμερικανική Δημοκρατία.