Η λαμπρή εικόνα της οικονομίας και η αβελτηρία του ιδιωτικού τομέα

Μετά από περίπου μία εικοσαετία όπου τα οικονομικά –και συγκεκριμένα τα μακροοικονομικά—νέα κυριολεκτικά κυριαρχούσαν στην επικαιρότητα, τώρα, σε μεγάλο βαθμό είναι περίπου υποβαθμισμένα. Το τελευταίο που τράβηξε την προσοχή μετά βαΐων και κλάδων ήταν η αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα.

Η οικονομία όμως, εκδικείται. Πάντα. Σταδιακά με το θέμα του πληθωρισμού που τα κόμματα της αντιπολίτευσης προσπαθούν να συντηρήσουν στο προσκήνιο, το κυρίαρχο νέο είναι οικονομικό διότι αφορά τον πληθωρισμό και –φυσικά—την σχέση με το εισόδημα. Παραδόξως, όμως, ούτε η κοινωνία συνολικά, ούτε οι εργαζόμενοι ειδικά θέτουν θέμα συμπόρευσής του εισοδήματος με την άνοδο των τιμών – ουσιαστικά τον άλλοτε λατρευτό για τον Έλληνα μηχανισμό της τιμαριθμικής προσαρμογής.

Δημιουργείται έτσι η αίσθηση ότι το κοινωνικό σύνολο έχει αποκτήσει γνώση και αυτογνωσία. Με το πες-πες-πες και με τα μέτρα-μέτρα-μέτρα καταλάβαμε τους κινδύνους των μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, του μεγάλου ανοίγματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, του τεράστιου ιδιωτικού και δημόσιου χρέους, της σπατάλης με δανεικά και επιδοτήσεις.

Βάλαμε μυαλό, άραγε; Αυτό υποκρύπτει η σιωπή; Ή, περνάμε περίοδο χρηστής διακυβέρνησης όποτε δεν υπάρχουν αρνητικά νέα – πέρα από τον πληθωρισμό που φέρνουν πρωτίστως η μανία για την μεγιστοποίηση των κερδών και η κλιματική κρίση;

Μάλλον και τα δύο συμβαίνουν: και χρηστή κυβερνητική διαχείριση και συνειδητοποίηση των λαθών που κάναμε.

Αλλά, βέβαια, παρατράγουδα υπάρχουν. Οι αγρότες –δίκαια—διαμαρτύρονται. Αλλά, και η κυβέρνηση εξίσου δίκαια υποστηρίζει πως είναι υποχρεωμένη να διαφυλάξει την αξιοπιστία της χώρας – χαλεποί γαρ οι καιροί, αυστηροί δε οι κανόνες της Ε.Ε.

Ως εδώ καλά. Όταν, όμως, οι διαμαρτυρίες αποκρούονται με φόντο μία οικονομία όπου ορισμένες ομάδες απολαμβάνουν  τεράστιες αμοιβές και εντυπωσιακά προνόμια που απορρέουν από αυτές, τότε στην ψυχολογία του πολίτη, το έμμεσο οικονομικό πρόβλημα μετατρέπεται με άμεσο κοινωνικό – οπότε και πολιτικό.

Φαντάζομαι ότι, σε σημαντικές πληθυσμιακές ομάδες, κάπου φαίνεται να υπάρχει μία μορφή αντινομίας ανάμεσα σε φαραωνικά σχέδια ξενοδοχείων, διαμερισμάτων, πύργων, μαρίνων, και πάει λέγοντας και την πραγματικότητα του λασπωμένου Θεσσαλικού κάμπου. Ένα μέρος του ιδιωτικού τομέα δείχνει να έχει «ξεφύγει» μιμούμενο τις χειρότερες παραδόσεις του καπιταλισμού-καζίνο και εντελώς αγνοώντας την εταιρική κοινωνική ευθύνη.

Κατ’ όνομα πολλοί την υπηρετούν. Η συντριπτική πλειοψηφία, όμως, φαίνεται να λειτουργεί με γνώμονα την προοπτική όπου η εικόνα και οι πράξεις «του καλού παιδιού» οδηγούν ταυτόχρονα σε αύξηση των κερδών. Σε επίπεδο κλιματικής κρίσης το φαινόμενο έχει ήδη εντοπιστεί και φέρει την ονομασία greenwashing – ξέπλυμα, δηλαδή. Σε επίπεδο παροχών εταιρική ασφάλειας και υγείας, δεν το λες κιόλας πως ο επιχειρηματικός κόσμος πρωτοστατεί. Αντίθετα, όλοι, μα όλοι, ησυχάζουν την κοινωνική τους συνείδηση επικεντρώνοντας όλες τις «κοινωνικές» προσπάθειες τους στο χώρο του κλίματος.

Ορθά, αλλά πρώτο το ισοζύγιο του άνθρακα δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται και, δεύτερο, το θέμα της ολοένα διευρυνόμενης ανισότητας έχει περίπου ξεχαστεί. Με απλά λόγια: είναι ευθύνη των επιχειρήσεων που τόσο υπερηφανεύονται (όχι πάντα σωστά διότι πολλά είναι λογιστικά) για τα κέρδη τους να συνεισφέρουν βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη τους και να καλύψουν έστω ένα μικρό μέρος από τα τεράστια κενά που έχει αφήσει η κατάρρευση του κοινωνικού κράτους.

Είναι πολλές οι ελληνικές εταιρείες που ασπάστηκαν αυτήν την φιλοσοφία τόσο πρόσφατα όσο η δεκαετία του 1990. Ήρθε όμως, η κρίση του 2008/9, ακολούθησε ανάκαμψη βασισμένη πλέον στα νέα εισαγόμενα επιχειρηματικά πρότυπα του 21ου αιώνα, και η ανισότητα ξεχάστηκε. Οι ιστοσελίδες και τα περιοδικά είναι γεμάτα με πανέμορφες φωτογραφίες κτιρίων, δρόμων, σκαφών, εξάστερων ξενοδοχείων, πανάκριβων σπιτιών και διαμερισμάτων. Από την άλλη μεριά, τα νοσοκομεία χωλαίνουν, η υγεία πολλών κινδυνεύει, οι συντάξεις είναι φτώχειας.

Η μεγάλη εικόνα, όμως, είναι περίλαμπρη.

Ο Άδωνις Γεωργιάδης, τουλάχιστον, είχε αίσθηση και διαίσθηση και με το θέμα των χειρουργείων δρα σε πρακτικό και άμεσο επίπεδο – όπως είχε κάνει ο Κωστής Χατζηδάκης με την απονομή των συντάξεων. Η κυβέρνηση δείχνει πως ξεκίνησε να επικρατεί η κατανόηση των κινδύνων που φέρνει η «μαύρη καθημερινότητα» και σήκωσε τα μανίκια.

Ο ιδιωτικός τομέας τι κάνει;

Διαβάστε επίσης

Το τρίγωνο μπορεί να μην είναι πάντα ισοσκελισμένο και το αδιέξοδο της Αριστεράς