Πρέπει να ομολογήσω ότι μερικές φορές αδυνατώ να κατανοήσω τον τρόπο σκέψης της κυβέρνησης. Θα μου πείτε ότι οι υπουργοί δεν φταίνε για την δική μου έλλειψη ευφυΐας. Παρά ταύτα θα παραθέσω δύο θέματα, επιφανειακά άσχετα μεταξύ τους, που με προβλημάτισαν. Απ’ ότι κατάφερα να δω και να διαβάσω, πάντως δεν είμαι ο μόνος χαζός που δυσκολεύεται να ερμηνεύσει ορισμένες αποφάσεις με αναφορά στο κοινό όφελος.

Φαντάζομαι να θεωρείται αυτονόητο ότι τα πανεπιστήμια είναι χώρος ελεύθερης έκφρασης γνώμης. Στην Ελλάδα ξεσηκώθηκε ορυμαγδός διαμαρτυριών για την επίθεση του Τραμπ στην ελευθερία των αμερικανικών πανεπιστημίων. Εμείς, από την πλευρά μας, καταδικάζουμε τις ΗΠΑ (και όποιον άλλο) αλλά κάνουμε τα στραβά μάτια στις επιθέσεις, και βίαιες μάλιστα, που για χρόνια τώρα γίνονται κατά της ελευθερίας των δικών μας πανεπιστημίων.

 Η κυβέρνηση προσπάθησε να διαχειριστεί το πρόβλημα. Σε παρομοίωση θα έλεγα ότι το προσπάθησε με το ένα χέρι δεμένο πίσω στην πλάτη. Ο φόβος φιλούσε τους μπαχαλάκηδες. Τώρα συγκαλείται, πόσες φορές πια, σύσκεψη στου Μαξίμου. Η πανεπιστημιακή αστυνομία δεν «έπιασε» — η κυβέρνηση το έκανε με μισή καρδιά, τα ανώτατα ιδρύματα ούτε που να το ακούσουν. Η θεσμός έφτασε στο όριο της γελοιοποίησης. Και τώρα;

Θεωρώ ότι η ευθύνη ανήκει πρωταρχικά στα ίδια στα ΑΕΙ. Φωτιά και λάβρα να μην θιγεί η ανεξαρτησία τους, αλλά κλάματα μόλις εμφανιστούν οι κουκουλοφόροι με τις μαγκούρες. Η κυβέρνηση ψήφισε νόμο που υποχρεώνει το κάθε πανεπιστήμιο να καταθέσει σχέδιο ασφάλειας για την ομαλή λειτουργία του. Απ’ ότι διαβάζω, η πλειοψηφία τους δεν το έχει κάνει. Ψόγος για τα ίδια, ακόμη μεγαλύτερος για την κυβέρνηση που δεν διασφαλίζει την επιβολή του νόμου.

Όσο κι αν ακούγεται ακραίο, η λύση υπάρχει. Είναι ριζική αλλά μόνο με ριζικά μέτρα αντιμετωπίζεται πλέον αυτή η διαρκώς ανοιχτή πληγή: όποιο ίδρυμα δεν καταθέσει σχέδιο ασφάλειας και δεν το εφαρμόσει να στερηθεί της κρατικής χρηματοδότησης. Τόσο απλά και τόσο αποτελεσματικά. Κι αν το ΑΕΙ δεν μπορεί ή δεν θέλει, τότε να δεχτεί την λύση που θα έχει αποφασίσει η κυβέρνηση. Πρακτικά πράγματα, δηλαδή. Η κυβέρνηση καταρτίζει το δικό της σχέδιο, το έχει σε ετοιμότητα. Όποιο ΑΕΙ δεν υιοθετήσει και εφαρμόσει δικό του αποτελεσματικό σχέδιο ή χάνει την κρατική χρηματοδότηση ή υποχρεώνεται να εφαρμόσει το κρατικό σχέδιο. Ένα εξάμηνο είναι υπεραρκετό. Όσο για τους μπαχαλάκηδες; Όσοι επισημαίνονται  δεν… προσέρχονται! Συλλαμβάνονται και δικάζονται – από την πολιτεία σύμφωνα με τους νόμους από το ΑΕΙ σύμφωνα με τον κανονισμό του.

Δεύτερο θέμα.  Διαβάζω με θριαμβολογίες ότι τα λιμενικά τέλη μειώνονται κατά 50% στην  ναυσιπλοΐα, οπότε δεν θα αυξηθεί η τιμή των εισιτηρίων. Εκπληκτική σύλληψη, δεν λέω. Όλοι είναι ευχαριστημένοι—επιβάτες και ιδιοκτήτες πλοίων.

Ερώτημα: μπορεί ο κ. υπουργός Βασίλης Κικίλιας  να μας πληροφορήσει ποια ακριβώς είναι η απώλεια εσόδων για το δημόσιο και πώς αυτή η απώλεια αντικατοπτρίζεται στην μη αύξηση των εισιτηρίων;

Η αναφορά δεν είναι απλά στην μεταφορά του ιδιωτικού κόστους στο κοινωνικό σύνολο (επιφανειακά εξισορροπείται η απώλεια με την μη αύξηση) αλλά στην χρήση των λιμενικών τελών. Θεωρητικά τα ποσά αυτά χρησιμεύουν για ν στηρίξουν τις λιμενικές υποδομές. Μπορεί ο κ. υπουργός να μας πει τι ακριβώς έχει γίνει στην τελευταία δεκαετία; Πόσα χρήματα εισπράχτηκαν και πόσα επενδύθηκαν και που;

Το θέμα είναι ότι σε μία εποχή που οφείλουμε να ενισχύσουμε τις υποδομές εμείς τις αποδυναμώνουμε. Εν θα ήταν πιο κοινωνικά ορθό να είχε γίνει μία έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τις ολιγοπωλιακές συνθήκες που επικρατούν σε πολλά δρομολόγια και τις εξωφρενικές τιμές που χρεώνουν οι πλοιοκτήτες και μετά να περάσουμε στην μείωση των λιμενικών τελών; Λέω εγώ, που δεν πολυκαταλαβαίνω.

Πως συνδέονται τα δύο θέματα, θα ρωτήσετε; Καταρχάς δεν είναι υποχρεωτικό να συνδέονται. Η στήλη θέλησε να καλύψει αυτά τα δύο θέματα. Ελευθερία έκφρασης έχουμε. Υπάρχει, όμως, ο συνδετικός κρίκος της επιλογής της εύκολης λύσης. Κάνουμε τα στραβά μάτια με τους μπαχαλάκηδες, βρίσκουμε την δήθεν ανώδυνη λύση για τα εισιτήρια. Υπάρχει όμως και η οικονομική θυμοσοφία πως «δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως ένα χωρίς κόστος γεύμα». Η επιλογή της μη εφαρμογής του νόμου θα φέρει τώρα ακόμη πιο αυστηρές ποινές που θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να επιβληθούν. Και η αγαλλίαση των επιβατών θα είναι ότι θα διακινούνται σε πάντα χειρότερα από την προηγούμενη χρονιά υποδομές.