Ο εργαζόμενος μπορεί να εργάζεται για έως 13 ώρες την ημέρα, υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις.

Στη μετά οικονομικής κρίσης και post-Covid εποχή, δεν είναι καθόλου σπάνιο για έναν εργαζόμενο να κάνει παραπάνω από δύο δουλειές, ώστε να συμπληρώσει το εισόδημά του. Ωστόσο, αυτή η πάγια πρακτική επιτράπηκε μόλις πριν δύο χρόνια υπό συγκεκριμένες όμως προϋποθέσεις.

1

Και τώρα, το νέο εργασιακό νομοσχέδιο αλλάζει ξανά τον χάρτη των εργασιακών σχέσεων, καθώς επιτρέπει, αλλά και δίνει κίνητρα σε εργοδότες και εργαζόμενους να αναθεωρήσουν τον τρόπο εργασίας τους και να ξανασκεφθούν αν τους συμφέρει η παράλληλη απασχόληση ή η απασχόληση σε έναν εργοδότη για περισσότερες ώρες.

Τι μπορεί και τι πρέπει, λοιπόν, να επιλέξει ο εργαζόμενος που θέλει να δουλεύει παραπάνω από το καθημερινό 8ώρο;

Η απασχόληση σε δύο εργοδότες

Πριν το 2023, δεν μπορούσε ο εργαζόμενος να απασχοληθεί με μισθωτή εργασία σε δύο εργοδότες πέρα από το οκτάωρο. Επιτρεπόταν, δηλαδή, να απασχολείται παράλληλα σε δύο εργοδότες, εφόσον αυτό δεν έθιγε τα συμφέροντα του κύριου εργοδότη και οι συνολικές ώρες εργασίας δεν ξεπερνούσαν τις 8 ημερησίως.

Πρακτικά, ο εργαζόμενος μπορούσε απλά να απασχολείται σε δύο part time θέσεις εργασίας ή να επιλέξει άλλους τρόπους μη μισθωτής εργασίας.

Με τον ν. 5053/2023 θεσπίστηκε η δυνατότητα να απασχολείται ο εργαζόμενος παράλληλα σε δύο εργοδότες υπό τις εξής προϋποθέσεις:

  • Οι συνολικές ώρες εργασίας να είναι 13 ημερησίως, ώστε να εξασφαλίζονται 11 ώρες ανάπαυσης.
  • Ο μέσος όρος εργασίας την εβδομάδα να είναι 48 ώρες.
  • Να μην τίθεται υπό διακινδύνευση η υγεία και ασφάλεια του εργαζομένου, των συναδέλφων του και του κοινού.
  • Να μην παραβιάζεται το επαγγελματικό απόρρητο.

Με λίγα λόγια, ο εργαζόμενος δεν μπορεί να εργάζεται σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, όμως δεν μπορεί κανείς να του απαγορεύσει να εργάζεται σε δύο εργοδότες. Συνεπώς, ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του συμφωνημένου ωραρίου είναι άκυρες.

Η ρύθμιση αυτή εγκαινίασε μια νέα εποχή για το εργατικό δίκαιο, αφού πλέον έπαψε να είναι ταμπού το να δουλεύει ο εργαζόμενος πάνω από 8 ώρες. Όμως, άνοιξε και μια μεγάλη συζήτηση.

Ειδικά την εποχή της ανάπτυξης και της χαμηλής ανεργίας, όπου οι εργοδότες δυσκολεύονται να βρουν ανθρώπινο δυναμικό, το ερώτημα εδώ και δύο χρόνια ήταν γιατί να μη μπορεί ο ίδιος εργοδότης να απασχολήσει πέραν του 8ωρου τον πρόθυμο να δουλέψει παραπάνω εργαζόμενο.

Το αναμενόμενο εργασιακό νομοσχέδιο βάζει τέλος σε αυτό το θέμα, αφού πλέον θεσπίζει δυνατότητα 13 ωρών στον ίδιο εργοδότη. Πρόκειται για μια θετική ή αρνητική εξέλιξη για το αδύναμο μέρος της εργασιακής σύμβασης;

Τι σημαίνει το 13ωρο στον ίδιο εργοδότη;

Πρακτικά, ο εργαζόμενος που επιθυμεί, για να αποκομίσει επιπλέον χρήματα, να εργαστεί 13 ώρες την ημέρα, έχει πλέον δύο επιλογές. Είτε να εργαστεί όλο το χρονικό διάστημα στον ίδιο εργοδότη είτε να εργαστεί με παράλληλη απασχόληση σε δύο εργοδότες.

Βέβαια, εδώ να τονίσουμε ότι αυτό μπορούσε να γίνει και πριν μέσω υπερωριών, όμως το όριο ήταν 12 ώρες ημερησίως. Επομένως, η συζήτηση γίνεται για την επιπλέον μία ώρα την ημέρα, ώστε να φτάσει στο μέγιστο των 13 ωρών ημερησίως.

Ωστόσο, η νέα ρύθμιση δεν επιτρέπει 13 ώρες σε καθημερινή βάση για όλο το έτος, αλλά μόνο με μέσο όρο 48 ωρών εβδομαδιαίας εργασίας σε περίοδο 4 μηνών, την οποία ο νόμος απαγορεύει τόσο για την απασχόληση σε έναν εργοδότη όσο και για την απασχόληση σε δύο ή περισσότερους εργοδότες.

Συνεπώς, ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο.

Με λίγα λόγια, είτε επιλέξει έναν εργοδότη είτε δύο εργοδότες, για να δουλέψει επιπλέον ο εργαζόμενος, έχει το ίδιο επιτρεπτό χρονικό όριο, οπότε η μόνη διαφορά υφίσταται στο χρηματικό ποσό που λαμβάνει.

Συγκεκριμένα, στον ίδιο εργοδότη, για τις επιπλέον ώρες πέραν του 8ωρου, θα αμείβεται υπερωριακά, ενώ στον δεύτερο εργοδότη θα αμειφθεί με τον συμφωνημένο μισθό. Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος μπορεί να κρίνει σύμφωνα με το συμφέρον του πού είναι προτιμότερο να εργαστεί ανάλογα με το ύψος του μισθού που είναι πρόθυμος να του παράσχει ο δεύτερος εργοδότης.

Οπότε, εδώ τίθεται το κομβικό ερώτημα; Τι γίνεται αν ο εργαζόμενος αρνηθεί να δουλέψει υπερωριακά στον πρώτο εργοδότη; Είτε επειδή απλώς θέλει να εργάζεται μόνο 8 ώρες την ημέρα, είτε επειδή είναι πιο συμφέρον οικονομικά για αυτόν να εργαστεί σε έτερο εργοδότη.

Προφανώς, η υπέρβαση του 8ωρου στον ίδιο εργοδότη απαιτεί τη συναίνεση του εργαζόμενου και εδώ βρίσκεται η καρδιά του προβληματισμού.

Διότι, όπως αναφέρουν έγκριτοι εργατολόγοι, η γνησιότητα της συναίνεσης του εργαζομένου εγείρει σοβαρά ερωτήματα, δεδομένης της διαπραγματευτικής του ανισότητας στη σχέση εργασίας.

Έχει, λοιπόν, μεγάλη σημασία να δούμε πώς ακριβώς θα θεσπιστεί αυτή η νέα ρύθμιση και πώς θα εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι που θα διασφαλίσουν την ελευθερία επιλογής του εργαζομένου.