Σύνοδος Υπουργών Περιβάλλοντος: Χρηματοδότηση της κλιματικής προσαρμογής-Νέος Επίτροπος Δίκαιης Μετάβασης

Η ανάγκη για τη θέσπιση Επιτρόπου για τη Δίκαιη Μετάβαση αλλά και ενός νέου πλαισίου και Ειδικού παρατηρητηρίου Δίκαιης Μετάβασης, και   ένα νέο θεσμικό πλαίσιο συζητήθηκε χθες κατά τη Σύνοδο των υπουργών Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες.  Κυριάρχησαν συζητήσεις για την πορεία της κλιματικής κρίσης και την ανάγκη να αυξηθεί η κλιματική ανθεκτικότητα αλλά και τους τρόπους που  η κυκλική οικονομία θα ενισχυθεί.

Στην άτυπη Σύνοδο υπουργών Περιβάλλοντος συμμετείχε ο υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης και ο Γενικός Γραμματέας  Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρος Βερελίδης.

Ο κ. Σκυλακάκης υπογράμμισε, πως υπάρχει σοβαρός κίνδυνος (αν όχι βεβαιότητα) τα διαθέσιμα κονδύλια (ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι) για προσαρμογή στα νέα κλιματικά δεδομένα, τα οποία αφορούν σε περισσότερο ευάλωτες περιοχές, να είναι ανεπαρκή. «Γι’ αυτό το λόγο, θα απαιτηθεί δραστική επαναξιολόγηση των κοινοτικών και των εθνικών προϋπολογισμών και κατά συνέπεια των δημοσιονομικών στόχων», τόνισε, για να προσθέσει: «Είμαστε, ήδη, στο νέο κλίμα. Δεν θα έχουμε κλιματική αλλαγή. Το κλίμα έχει, ήδη, αλλάξει».

Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στις κακοκαιρίες «Daniel» και «Elias», που έπληξαν τη χώρα μας το φθινόπωρο του 2023. Επισήμανε πως συνέβη μία πλημμύρα, η οποία με βάση το παλιό κλίμα, θα συνέβαινε μία φορά στα 1.000 χρόνια και την ακολούθησε -τον ίδιο μήνα στην ίδια περιοχή- ακόμη μία κακοκαιρία, που θα συνέβαινε μία φορά στα 200 χρόνια.

Έναυσμα των συζητήσεων δόθηκε από τα πρώτα στοιχεία των τριών μελετών  που θα δημοσιευτούν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024:

– Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους κλιματικούς κινδύνους (εκτιμώμενη ημερομηνία δημοσίευσης: Μάρτιος2024);

– Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανθεκτικότητα στο νερό (εκτιμώμενη ημερομηνία δημοσίευσης: Μάρτιος2024);

– Η πρώτη Ευρωπαϊκή Αξιολόγηση Κλιματικού Κινδύνου (EUCRA) που εκπονείται επί του παρόντος από τον ΕΟΧ (εκτιμώμενη ημερομηνία δημοσίευσης: Απρίλιος 2024).

Επίσης, στο επίκεντρο τέθηκαν οι νέοι κλιματικοί στόχοι της Ευρώπης προς το 2040,  αλλά και η ανάγκη να αναληφθούν ισχυρότερες δεσμεύσεις και δράσεις που πρέπει να αναληφθούν σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και σε όλους τους τομείς πολιτικής με βάση η διάρκεια και η συχνότητα των επιπτώσεων που σχετίζονται με το κλίμα.

Τα κράτη μέλη συζήτησαν  πώς μπορεί να αυξηθεί η  κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα ενόψει της κλιματικής αλλαγής και εντόπισαν τους τομείς στους οποίους μπορούν να ληφθούν περαιτέρω μέτρα τα επόμενα χρόνια προκειμένου να ενισχυθεί η  ετοιμότητα της ΕΕ.

Οι υπουργοί των κρατών μελών  αντάλλαξαν απόψεις  για τον τρόπο που η Πράσινη Συμφωνία μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω κατά τον επόμενο νομοθετικό κύκλο, προκειμένου να προωθηθεί η ΕΕ πολιτική για το κλίμα με τον πιο οικονομικό τρόπο. Οι υπουργοί συζήτησαν επίσης τη διευκόλυνση των συνθηκών τη συζήτηση για τον κλιματικό στόχο της ΕΕ για το 2040, τη χρηματοδότηση και του και πώς θα επιτευχθεί κοινωνική προστασία.

 Έμφαση στη Δίκαιη Μετάβαση

Για τη Βελγική Προεδρία οι προκλήσεις μιας δίκαιης μετάβασης παραμένουν ψηλά στην πολιτική ατζέντα και ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) να συντάξει γνωμοδότηση σχετικά με τα βήματα που η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει για τη θέσπιση ενός πλαισίου πολιτικής δίκαιης μετάβασης (ΚΦΤΜ). Αυτή η διερευνητική γνωμοδότηση ορίζει έξι βασικά στοιχεία, συνοδευόμενα από συγκεκριμένα μέτρα για το επόμενο νομοθετικό σώμα της ΕΕ, όπως η προετοιμασία και υιοθέτηση «Ατζέντα ΕΕ 2050», διορισμός Επιτρόπου για τη δίκαιη μετάβαση και δημιουργία Παρατηρητηρίου Just Transition.

Αυτή η γνώμη θα παίξει κεντρικό ρόλο στη συζήτηση που θα γίνει στην επερχόμενη Άτυπη Σύνοδος των Υπουργών Περιβάλλοντος και της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης για έναν Δίκαιο Μετάβαση, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 4 και 5 Μαρτίου 2024.

 Κατά την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η δίκαιη μετάβαση  ήδη προσδιορίζεται ως βασικός πυλώνας της νέας στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ήδη  η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει πολλά σημαντικά βήματα, όπως η εφαρμογή τα του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης 2020 ή τη δημιουργία του μελλοντικού Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων που προκύπτουν από το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων.

Μεταξύ 2022 και 2023, το Βέλγιο συγκάλεσε εκτεταμένο εθνικό κοινωνικό διάλογο με θέμα  τη δίκαιη μετάβαση. Για σχεδόν δύο χρόνια, οργανώθηκαν έγινε ανταλλαγή απόψεων από ομάδες με επιστήμονες, εργοδότες, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ΜΚΟ, ενώσεις, εμπειρογνώμονες από την ομοσπονδιακή διοίκηση και πολίτες.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν ήδη ξεκινήσει διάφορες σημαντικές πρωτοβουλίες με στόχο την οικοδόμηση τη δίκαιης μετάβασης

Κυκλική Οικονομία

Με βάση τα ευρήματα από τις αναλύσεις  «Global Resources Outlook» και «State and Outlook Report on Circular Economy, οι Υπουργοί συζήτησαν  πώς η κυκλική οικονομία μπορεί να συμβάλει στην κλιματική ουδετερότητα, στην αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και στη μηδενική ρύπανση.
Στο επίκεντρο τέθηκε το πώς το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ μπορεί να επιταχύνει και να ενισχύσει τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη χρήση των πόρων.

 Αφετηρία των συζητήσεων ήταν η παραδοχή πως, παρά τον μεγάλο αριθμό πρωτοβουλιών πολιτικής της ΕΕ τα τελευταία χρόνια, η αύξηση της κυκλικότητας στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι αργή, ήταν 11,5% το 2022 και παραμένει στάσιμη τα τελευταία 5 χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν  ανακυκλώνουμε λιγότερο από το ήμισυ των 2,4 δισεκατομμυρίων τόνων συνολικών αποβλήτων που παράγονται στην Ευρώπη και καμία αύξηση στο μερίδιο των αποβλήτων ανακυκλώνεται έχει καταγραφεί από το 2014.

Διαβάστε επίσης

ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ: Προσθέτει μπαταρίες 1 GW σε 2 Φωτοβολταικά 460 MW στο Κιλκίς

Χρυσές λίρες: Τις λιγότερες πωλήσεις σε όλα τα χρόνια του ευρώ έκαναν πέρσι οι Έλληνες – Σε ρηχά νερά και οι αγορές

Τράπεζες: Βonus απόδοσης στους εργαζόμενους τους