Κύριε Πούτιν, σας παρακαλώ, μην εισβάλετε καταχείμωνο στην Ουκρανία γιατί θα παγώσουμε

Εάν έχετε στο σπίτι σας ένα παραδοσιακό καυστήρα που λειτουργεί με πετρέλαιο θέρμανσης και μια δεξαμενή πετρελαίου, για να έχετε ζέστη τον χειμώνα αρκεί να κάνετε δυο-τρία πράγματα.

Πρώτον, να έχετε μαζεμένα χρήματα γιατί ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να σας παραδίδουν πετρέλαιο χαμηλής αξίας.

Δεύτερον, να έχετε κρατήσει κάπου το τηλέφωνο εκείνου που σας εξυπηρέτησε πέρυσι και μείνατε ευχαριστημένοι. Εναλλακτικά θα πρέπει να βρείτε νέο προμηθευτή.

Κλείνετε ραντεβού για μια μέρα και ώρα που εξυπηρετεί και τους δυο σας και, βεβαίως, αφού έχετε συμφωνήσει στην τιμή.

Όταν φτάσει εκείνη η μέρα ακολουθεί μια παραδοσιακή διαδικασία που εάν δεν έχετε αναλάβει κάποια στιγμή διαχειριστής πολυκατοικίας χρειάζεται να προετοιμαστείτε με την δέουσα προσοχή. Πώς θα εξασφαλίσετε ότι έχετε παραλάβει την σωστή ποσότητα πετρελαίου, πόση είναι η χωρητικότητα της δεξαμενής σας, πόσα λίτρα σας έβαλαν, ότι πρέπει να περιμένετε μέχρι να κατακάτσει το πετρέλαιο…

Μετράτε, υπολογίζετε, πληρώνετε.

Εάν δεν μείνετε ικανοποιημένοι την επόμενη φορά μπορείτε να επιλέξετε έναν νέο προμηθευτή. Έχετε ευελιξία, έχετε επιλογές αλλά χρειάζεται και η δική σας προσπάθεια.

Είναι σαν να βρίσκεστε μέσα σε μια χαλαρή σχέση με όλα τα υπέρ και τα κατά που την ακολουθούν.

Εάν τώρα αντί για δεξαμενή πετρελαίου και ευελιξία είστε συνδεδεμένοι με το δίκτυο φυσικού αερίου, τότε πλέον δεν είστε σε χαλαρή σχέση αλλά έχετε παντρευτεί και μάλιστα με καθολικό γάμο.

Τι σημαίνει αυτό; Πως όχι μόνο δεν έχετε ευελιξία και επιλογές αλλά δεν μπορείτε ούτε και να χωρίσετε… (στην Ιταλική καθολική εκκλησία το διαζύγιο νομιμοποιήθηκε το 1970 και εγκρίθηκε από δημοψήφισμα το 1974. Εντούτοις χρειαζόταν μια περίοδος «σκέψης», που μεσολαβεί μεταξύ της αίτησης διάστασης και της αίτησης διαζυγίου που διαρκούσε πέντε έτη, ενώ μόλις το 1987 περιορίσθηκε στα τρία…).

Έχετε όμως αναμφίβολα και τις εξτρά ευκολίες/παροχές που συνοδεύουν μια σταθερή σχέση.

Δεν χρειάζεται να έχετε φυλαγμένη την καρτούλα με το τηλέφωνο του πετρελαιά για να κλείσετε ραντεβού, ούτε να περιμένετε στο κρύο μέχρι να γεμίσει η δεξαμενή και όλα τα άλλα πολύπλοκα που ακολουθούν.

Όποια στιγμή θέλετε απολαμβάνετε ζεστό νερό, θέρμανση, πληρώνετε κάθε μήνα και όχι μαζεμένα, δεν φοβάστε μήπως σας ξεγελάσουν στις ποσότητες ή στην ποιότητα. Το ότι σας είχαν υποσχεθεί πως το φυσικό αέριο θα ήταν πάντα πιο φθηνό από το πετρέλαιο, τώρα που έγινε πολύ πιο ακριβό, μοιάζει σαν τις υποσχέσεις και τους όρκους που δίνονται πριν από τους γάμους.

Για να συνειδητοποιήσουμε πόσο ισχυρός είναι αυτός ο γάμος με το φυσικό αέριο, αρκεί να σκεφτούμε το δίκτυο των τεράστιων αγωγών που ξεκινάει από τα βάθη της Ρωσίας για να καταλήξει μέχρι τον καυστήρα του σπιτιού μας.

Χρειάστηκαν σχεδιασμοί πολλών ετών, υψηλές τεχνικές προδιαγραφές, αλλεπάλληλα συστήματα ασφαλείας, απαλλοτριώσεις χιλιάδων οικοπέδων, αντιμετώπιση τοπικών διαμαρτυριών και αγωγών στα Συμβούλια Επικρατείας, συμβάσεις με διαφορετικά κράτη από τα οποία περνάνε οι αγωγοί, και  πολλά δισεκατομμύρια κόστος κατασκευής.

Έχουν εργαστεί πάρα πολλοί για την επιτυχία αυτού του γάμου και μέχρι πρόσφατα είχαν ταιριάξει και το αντρόγυνο και τα συμπεθεριά και όλοι ζούσαν  καλά.

Εκεί όμως που θα ζούσαν όλοι ακόμα καλύτερα συνέβησαν δύο πράγματα.

Ο γαμπρός που ας πούμε πως είναι η Ευρώπη αποφάσισε να δεσμευτεί για μια κοινωνία με λιγότερο CO2, σε απαιτητικά χρονοδιαγράμματα κλείνοντας μια ώρα νωρίτερα τα εργοστάσια του άνθρακα και κατέστησε σαν κύριο καύσιμο μετάβασης το φυσικό αέριο.

Η νύφη που ας πούμε πως είναι η Ρωσία ετοιμάζεται να εισβάλει σε μια άλλη χώρα που την λένε Ουκρανία.

Η Ευρώπη στηρίζεται στην Ρωσία για το 40% των αναγκών σε φυσικό αέριο.

Οι άλλες πηγές είναι η Νορβηγία και η Αλγερία που μαζί με την Ρωσία καλύπτουν το 80% των αναγκών.

Υπάρχει και το LNG (Liquefied Natural Gas) που σημαίνει υγροποιημένο φυσικό αέριο, που μεταφέρεται με ειδικά πλοία, φτάνει σε ειδικά λιμάνια όπου αποθηκεύεται,  αεριοποιείται και εισέρχεται μέσα στους αγωγούς. Χρειάζονται όμως μεγάλες επενδύσεις σε αποθηκευτικούς χώρους και υποδομές για να μπορέσει να μετριάσει την εξάρτηση μας από το φυσικό αέριο των αγωγών.

Τις τελευταίες εβδομάδες συνέβη και το εξής παράδοξο, να γίνονται πλειστηριασμοί ανάμεσα στην Κίνα και την Ευρώπη για το ποιος θα προσελκύσει φορτία LNG, γιατί και οι Κινέζοι βρίσκονται σε δραματική αναζήτηση ποσοτήτων φυσικού αερίου καθώς έχουν αρχίσει να μειώνουν την παραγωγή  ηλεκτρικού ρεύματος από  άνθρακα και στρέφονται και αυτοί στο φυσικό αέριο.

Ο Βλαδίμηρος από την άλλη πλευρά που είναι η νύφη στον γάμο αυτό και αντιπροσωπεύει την Ρωσία έχει μια εμμονή, όχι αδικαιολόγητη με την Ουκρανία.

Η Ουκρανία είναι μια τεράστια χώρα (2^η μεγαλύτερη στην Ευρώπη μετά τη Ρωσία), έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1991.

Από όλες τις χώρες που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, αυτή που τους πλήγωσε περισσότερο ήταν η Ουκρανία.

Ήταν το καμάρι της βιομηχανικής τους παραγωγής, ο σιτοβολώνας της Ευρώπης, η πατρίδα του Γκογκόλ, του Τρότσκι και του Μπρέζνιεφ και η πρωτεύουσά της, το Κίεβο, θεωρείται η κοιτίδα του ρωσικού πολιτισμού.

Στο μεταξύ από την Ουκρανία διέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου που η Ρωσία στέλνει στην Ευρώπη.

Οι ουκρανοί που δεν έχουν δικό τους αέριο, εισπράττουν δικαιώματα διέλευσης για αυτό το αέριο που φτάνουν στο 4% του ΑΕΠ τους.

Ο Βλαδίμηρος, όπως και οι υπόλοιποι Ρώσοι, είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτεί την απώλεια της Ουκρανίας.

Τους κατηγόρησε το 2009 πως έκλεβαν για ίδια χρήση φυσικό αέριο μέσα από τον  αγωγό και για αυτό είχε διακόψει την παροχή αερίου προς  ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ευρώπη όμως τότε έκαιγε και πολύ άνθρακα και έτσι δεν αντιμετώπισε σπουδαίο πρόβλημα.

Οι Ουκρανοί την ίδια στιγμή  έχουν αναπτύξει στενούς δεσμούς με την  Ευρωπαϊκή Ένωση και παράλληλα έχουν ζητήσει να γίνουν και μέλη του ΝΑΤΟ.

Ο Βλαδίμηρος, από τη δικιά του μεριά, το 2014 εκμεταλλεύεται μια συγκυρία πολιτικής αναταραχής και εισβάλει στην Ουκρανία και τους παίρνει μια ολόκληρη χερσόνησο την Κριμαία, ενώ το 2015 ξεκινά να φτιάξει έναν αγωγό φυσικού αερίου στο βυθό της Βαλτικής Θάλασσας που φτάνει κατευθείαν στην Γερμανία. Με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτει την Ουκρανία, και της στερεί τα οικονομικά οφέλη από τα δικαιώματα διέλευσης.

Αυτός ο αγωγός λέγεται Nord Stream 2, κόστισε 10 δισ. ευρώ και είναι έτοιμος να λειτουργήσει από τον Οκτώβριο του 2021 εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση εκδώσει την απαιτούμενη άδεια.

Η άδεια λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 2 όμως δεν εξεδόθη, γιατί αντιβαίνει στην κοινοτική νομοθεσία που επιβάλλει ο αγωγός  να ανήκει σε ξεχωριστή εταιρεία και όχι στην  ίδια εταιρεία που έχει και τα κοιτάσματα του αερίου.

Στην περίπτωση αυτή είναι η Gazprom.

Θεωρητικά έχει δίκιο η  ευρωπαϊκή ένωση με βάση τις αρχές της σωστής διακυβέρνησης , όμως το να απαιτείς αυστηρούς θεσμικούς κανόνες λειτουργίας από κάποιον που μερικά χρόνια πριν εισέβαλε στην Κριμαία, είναι σαν να ζητάς αρχές συμπερίληψης και διαφορετικότητας από καρτέλ ναρκωτικών.

Η Ευρώπη έχει τοποθετήσει την Ρωσία απέναντί της στην γεωπολιτική σκακιέρα και αυτό έχει πολλαπλές απρόβλεπτες αλλά και συνάμα επισφαλείς επιπτώσεις.

Εμείς εξαρτώμεθα ενεργειακά από τους Ρώσους και εκείνοι απειλούν με εισβολή στην Ουκρανία εάν οι Ουκρανοί γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ και εγκαταστήσουν αμερικανικούς πυραύλους στα σύνορα με την Ρωσία.

Και σαν να μην ήταν όλα αυτά αρκετά πολύπλοκα από μόνα τους, φέτος το καλοκαίρι φύσηξε ελάχιστα στα αιολικά πάρκα της βόρειας θάλασσας με αποτέλεσμα να έχουμε ακόμα μεγαλύτερη εξάρτηση από το φυσικό αέριο, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν εκτοξευθεί, η κοινή ενεργειακή πολιτική δέχεται επικρίσεις, υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων σχετικά με την πυρηνική ενέργεια όπου οι Γερμανοί την αποδοκιμάζουν και σταδιακά την αποσύρουν  ενώ την ίδια στιγμή οι  Γάλλοι αποφασίζουν να αναπτύξουν νέους μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.

Επιπρόσθετα οι Γάλλοι θα αρχίσουν να διαμαρτύρονται  γιατί αναγκάζονται να δίνουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες το φθηνό τους πυρηνικό ρεύμα…

Ενώ οι απαιτήσεις για ταχύτερη κλιματική μετάβαση κλιμακώνονται και οι  στόχοι για μειώσεις των ρύπων γίνονται  όλο και πιο φιλόδοξοι και απαιτητικοί, οι στρατηγικές είναι αντικρουόμενες και ευμετάβλητες όχι μόνο μεταξύ των  γεωπολιτικών στρατοπέδων αλλά και ανάμεσα στις ίδιες τις συμμαχίες.

Άπαντες έχουν τον ίδιο σκοπό, την πράσινη μετάβαση, ξεκινούν όμως από διαφορετική βάση, έχουν διαφορετικά πλάνα,  ανισορροπία πόρων  και οι περισσότεροι θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες εσωτερικές κοινωνικές ανισότητες για να μην στραφούν οι κοινωνίες κατά του πράσινου μετασχηματισμού.

Γι’ αυτό, Βλαδίμηρε, σε παρακαλούμε να καθυστερήσεις τα όποια επεκτατικά σου σχέδια τους επόμενους μήνες.

Για την συνέχεια ελπίζουμε σε ένα πιο ρεαλιστικό σχέδιο πράσινης μετάβασης από την Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι να ζεστάνει ο καιρός, ή να προλάβουμε να αγοράσουμε ξύλα για το τζάκι.

Διαβάστε επίσης:

Πανάκριβο το φυσικό αέριο μέχρι τον Μάρτιο του 2023! Τι αποκαλύπτουν τα στοιχεία από την προθεσμιακή αγορά