Η οικονομία σε λίμπο

Είναι σκέτο παζάρι για τον ΣΥΡΙΖΑ. Στην αρχή πίεζε για κατώτατο μισθό των 650 ευρώ. Πήγε στα 710, ανέβηκε στα 750 και τώρα ζητά κατώτατο στα 800. Δεν λέω, πρέπει να δίνονται αυξήσεις—αλλά πρέπει να είναι σε αρμονία με τις δυνατότητες της οικονομίας: την αύξηση της παραγωγικότητας, τον δημοσιονομικό χώρο, τον πληθωρισμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εξευτελίσει την διαδικασία σε επίπεδο παζαριού – ή μάλλον πλειοδοσίας. Σε κάθε καρτελάκι με την τιμή προσφοράς που υψώνει η κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ θα σηκώσει ένα με υψηλότερη τιμή.

Η μεγάλη διαφορά, βέβαια, είναι ότι η κυβέρνηση θα πληρώσει ότι γράφει το καρτελάκι. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί άκοπα να προσφέρει – δηλαδή να υπόσχεται – περισσότερα αλλά αυτό είναι στην σφαίρα της εικονικής πραγματικότητας.

Η κυβέρνηση δείχνει να κινείται στο πεδίο του ρεαλισμού. Θα υποστήριζα ότι βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, όχι μισοάδειο, κι αυτό είναι καλό. Είναι το αντίστοιχο του «κάλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε».  Πιθανώς να βασίζεται στις εντυπωσιακά αισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ για χαμηλό πρωτογενές έλλειμμα φέτος (1.9% του ΑΕΠ) και επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα (1.1% του ΑΕΠ) το 2023.

Είναι πρόβλεψη -μουσική στα αυτιά του Klaus Regling, αλλά θεωρώ ότι εκτιμήσεις αυτής της λεπτομερούς ακρίβειας είναι κάπως επικίνδυνες στην συγκεκριμένη εποχή.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η οικονομική πολιτική – της Ελλάδας και της Ε.Ε. συνολικά—είναι σε λίμπο: σ’ ένα καθαρτήριο καθώς δεν μπορεί να αποφασιστεί αν θα συνεχιστεί η πολιτική του φτηνού χρήματος και των υψηλών ελλειμμάτων ή αν θα επιστρέψει η Ευρώπη στο ακριβό χρήμα και την δημοσιονομική πειθαρχία.

Ξεκάθαρη κατεύθυνση δεν υπάρχει. Πολλά γράφονται αλλά λίγα γίνονται.

• Οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν το βασικό τους επιτόκιο προσεκτικά και οριακά—φοβούνται κυριολεκτικά να μην σπάσουν τα αυγά της ανάκαμψης.
• Οι υπέρμαχοι της νομισματικής ορθοδοξίας θεωρούν ως δεδομένη την επιστροφή σ’ αυτήν και κινούνται ανάλογα με δημόσιες τοποθετήσεις. Επίσημη θέση, όμως,  για την εκ νέου εφαρμογή των περιοριστικών όρων του ΣΑΣ δεν υπάρχει.
• Οι μαχητές υπέρ της αποκατάστασης της δημοσιονομικής πολιτικής στο πάνθεο των όπλων της οικονομίας, σωπαίνουν – και ελπίζουν ότι οι εξελίξεις θα συνεχίσουν να τους δικαιώνουν.

Είναι σαφές ότι τα οικονομικά, ως γνωστικός τομέας που υποδεικνύει την πολιτική που θα όφειλε να υιοθετήσει μία κυβέρνηση, βρίσκονται σε κρίση. Το πρόβλημα είναι ότι στα τελευταία περίπου 40 χρόνια, αποκόπηκαν από την κοινωνία. Έγιναν ένα παρακλάδι της επιχειρηματικότητας, υιοθέτησαν το δικό της σύστημα λειτουργίας, τους δικούς της στόχους, το δικό της αξιακό σύνολο. Σημαντικές ομάδες της κοινωνίας βρέθηκαν έτσι εκτός συστήματος. Η τεχνολογική πρόοδος, και ιδιαίτερα ο ψηφιακός μετασχηματισμός, χειροτέρευσε την κατάσταση.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, τα οικονομικά δεν μπορούν να δώσουν κατεύθυνση και λύση. Παραπαίουν ανάμεσα στην επιστροφή στο παρελθόν και την μετάβαση στο ακόμη απώτερο παρελθόν. Από την μία μεριά είναι η κυριαρχία των ελεύθερων αγορών και του υποβαθμισμένου κράτους. Από την άλλη, η σύνδεση της οικονομικής πράξης με τις επιπτώσεις που έχει στην κοινωνία και ένα κράτος που διασφαλίζει τον όγκο και την ποιότητα των δημόσιων αγαθών και διορθώνει όσο είναι δυνατόν τις στρεβλώσεις της ελεύθερης αγοράς.

Το δίλημμα είναι παλιό: οικονομία ή πολιτική οικονομία;

Όταν απαντηθεί, εκ νέου, τότε θα έχουμε ξανά σαφή οικονομική πολιτική. Με ή χωρίς την κοινωνία, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Διαβάστε επίσης

Τι σκέφτονται οι οικονομολόγοι