Η είδηση δεν ήταν ότι στην Σαουδική Αραβία υπογράφτηκαν συμφωνίες δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η είδηση ήταν η παρουσία 3-4 δεκάδων κορυφαίων Αμερικανών επιχειρηματιών, που ταξίδεψαν (προφανώς με τα ιδιωτικά τους αεροσκάφη) προκειμένου να παρευρεθούν στις συναντήσεις και να σιγουρευτούν ότι δεν θα προκύπταν προβλήματα.

Μπροστά στην προοπτική του κέρδους, οι ηθικές αναστολές που είχε η αμερικανική επιχειρηματική κοινότητα για τον πρόεδρο Τραμπ, ξεχάστηκαν με μαγικό τρόπο.

Για πολλοστή φορά, ο καπιταλισμός του Friedman, της Thatcher, του Reagan δεν δίστασε ούτε στιγμή να δείξει το αδιάντροπο πρόσωπο του. Τι κι αν στο άμεσο παρελθόν μερικοί οικονομολόγοι (Muth, Lucas, Sargent, Wallace) προσπάθησαν να τον επενδύσουν με υψιπετείς θεωρίες για αυτορρυθμιζόμενες αγορές και λογικές προσδοκίες.

Στο καλάθι των άχρηστων οικονομικών θεωριών έχουν πεταχτεί – ο σύγχρονος καπιταλισμός δεν χρειάζεται πλέον καμία ηθική δικαιολογία.

Το απροκάλυπτο κέρδος είναι ο στόχος του και ταυτόχρονα η δικαίωση του.

Θα μου πείτε πως αυτό ήταν πάντα το κίνητρο—πράγματι.

Η επιστροφή, όμως, στην εποχή του καπιταλισμού των robber barons μετά την ηθική και πολιτική επανάσταση του Keynes και την εφαρμογή της στην πράξη με το κοινωνικό κράτος των Web, Beveridge και Bevin, αναπόφευκτα φέρνει το ερώτημα για το πόσο λάθος αρμενίζουμε;

Διότι, τελικά, οι εξελίξεις τείνουν να αποδείξουν ότι τα 30 χρόνια της περιόδου 1945-1975 ήταν η εξαίρεση και όχι ο νέος κανόνας του καπιταλισμού. Η τόσο εύκολη, εξάλλου, επιστροφή του στις πρακτικές του 19ου και μεγάλου μέρους του 20ου αιώνα, αυτό υποδεικνύει.

Ο Tramp ποτέ δεν έκρυψε ποιος είναι και τι επιδιώκει.

Γι’ αυτόν μόνο η συναλλαγή έχει σημασία. Το έλεγε και το επιδείκνυε από δεκαετίες τώρα, δημόσια, με πρώτο όχημα την τηλεοπτική εκπομπή The Apprentice.

Τότε έπαιζε παιγνίδια. Σήμερα, έχει ανάγει την συναλλαγή που γίνεται χωρίς κανένα ηθικό φραγμό, στην πεμπτουσία της ύπαρξης.

Στόχος είναι η δημιουργία τεράστιων προσωπικών περιουσιών, η ελαχιστοποίηση του κρατικού παρεμβατισμού,  η καταπίεση του ανταγωνισμού σε όφελος των μονοπωλίων και ολιγοπωλίων, η εκμετάλλευση της εργασίας, η διαφθορά για προσωπικό όφελος.

Η έλλειψη ηθικής φάνηκε καθαρά ακόμη και στο επίπεδο της γεωπολιτικής στρατηγικής. Με βάση τις εξελίξεις από το «9/11» και μετά, η Αμερική δεν έχει κανένα λόγο να στηρίξει την Τουρκία, πολύ περισσότερο την Συρία. Κι όμως. Ανερυθρίαστα, ο Τραμπ συναντήθηκε με τον ισχυρό άνδρα της χώρας, Ahmed Hussein al-Shara — πρώην(;) τζιχαντιστή Abu Mohammad al-Julani—ενώ από την Άγκυρα πανχαρής ο Ερντογάν έστελνε τις ευλογίες του.

Για τον Τραμπ, το θέμα ήταν η συμμετοχή των εταιρειών της Αμερικής στην ανοικοδόμηση της Συρίας – κι ας διαμαρτύρεται το Ισραήλ. Διανύοντας μία διετία όπου ως εκτελεστική εξουσία ελέγχει και  την νομοθετική, ο Tramp έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει το ισχυρότατο Ισραηλινό λόμπι και να επικεντρωθεί την συσσώρευση πλούτου—για τον ίδιο και τους «φίλους» του.  Το Ανώτατο Δικαστήριο του έχει δώσει, εξάλλου, προκαταβολικά άφεση αμαρτιών.

Η ηθική πτώση είναι κολλητική. Για τον Πούτιν ούτε λόγος να γίνεται. Κινεί τα νήματα, όπως ο Καραγκιοζοπαίχτης πίσω από το παραβάν. Με κάθε τρόπο δείχνει την απόλυτη έλλειψη εκτίμησης που έχει για την Δύση—συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ. Είναι μάλλον αμφίβολο πως θέλει να τελειώσει τον πόλεμο με την Ουκρανία: μπορεί να προσβλέπει στην περαιτέρω κατάρρευση της και, πάντως, ο πόλεμος τρέφει την Ρωσική οικονομία, άλλο μοχλό ανάπτυξης δεν έχει.

Όσο για τον Zelensky, δύσκολα μπορεί να κατηγορηθεί για αχαριστία – όχι πως δεν είναι αχάριστος – απέναντι στην Ευρώπη. Έχοντας υποκύψει στην υπογραφή της συναλλαγής με τον Τραμπ για τις σπάνιες γαίες και την πιθανή ανοικοδόμηση της χώρας του, ανακαλύπτει ότι στο τραπέζι της συναλλαγής κάθονται τα μεγάλα παιδιά—και σ’ αυτά δεν περιλαμβάνεται η Ευρώπη. Το γεγονός ότι η Ε.Ε. έχει δώσει μεγαλύτερη βοήθεια στην Ουκρανία απ’ ότι η Αμερική δεν είναι ένα από τα χαρτιά της τράπουλας. Σημαδεμένη είναι, εξάλλου, κι ας ισχύει το γεγονός ότι, όπως τόσο…κομψά το έθεσε ο Tramp ο Ουκρανός  «δεν κρατά στα χέρια του δυνατά χαρτιά να παίξει».

Μέχρι το τέλος του 2026 (οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ γαρ) αν όχι μέχρι το τέλος του 2028, η παγκόσμια κοινότητα θα χορεύει στους ρυθμούς της κομπανίας Τραμπ -Πούτιν— κι ας υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ τους. Στο τέλος της τετραετίας, ήρεμα και καλά, η Κίνα θα απολαύσει την ωρίμανση των επενδύσεων της. Γιατί, Η Κίνα κάθεται στο τραπέζι, άλαλη, άοσμη, αθόρυβη. Είναι, όμως, ο παίχτης με τον μακρόχρονο ορίζοντα, την μεγαλύτερη υπομονή, το καλύτερο σχέδιο. Αν η έκβαση θα αρέσει ή όχι στην Δύση είναι τελείως άλλο θέμα.

Διαβάστε επίσης

Πότε διαπράττεται ύβρις;