Έχουν ρόλο οι τράπεζες;

Η συγκέντρωση από τις τράπεζες των κεφαλαίων για την επιβίωση τους έγινε δεκτή με διθυραμβικές ιαχές. Ελάχιστες, έως ανύπαρκτες, είναι οι φωνές που ασχολούνται με τον ρόλο των τραπεζών την επαύριο. Η κυβέρνηση είναι χαμένη ανάμεσα στην ιδεοληψία για κρατικές τράπεζες και τις επιταγές των δανειστών μας. Κάτι ψελλίζει για αναπτυξιακή τράπεζα κατά το πρότυπο των ΕΤΒΑ/ΕΤΕΒΑ, αλλά η αναφορά στις δύο μαζί δείχνει το βάθος της σύγχυσης.

Οι διοικήσεις των τραπεζών παρουσιάζουν την προθυμία των επενδυτών ως ένδειξη εμπιστοσύνης και προμήνυμα λαμπρού μέλλοντος. Ότι η εισροή κεφαλαίων κρύβει και την προσπάθεια ελαχιστοποίησης ζημιών δεν συζητείται. Και λέξη δεν ακούγεται για την ουσιαστική εφαρμογή των απαιτήσεων της εταιρικής διακυβέρνησης—όπως απαιτεί ο νέος νόμος.

Οι πολίτες; Απλά ανησυχούν για την τύχη του δικού τους δανείου.

Ας μην εθελοτυφλούμε! Την επαύριο η συνεισφορά των τραπεζών στην ανάπτυξη θα είναι περίπου μηδενική. Για τους επόμενους 12 μήνες τουλάχιστον, πρωταρχικό μέλημά τους θα είναι η αναδιάρθρωση των ισολογισμών τους. Η δανειακή επέκταση θα περιμένει.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν συμπεριφέρθηκε πάντα έχοντας κατά νου το συμφέρον της οικονομίας. Από το σκληρά κανονιστικό περιβάλλον της Νομισματικής Επιτροπής πέρασε σταδιακά σε καθεστώς ανεξέλεγκτης πιστωτικής και γεωγραφικής επέκτασης, αγνοώντας συστηματικά τα εγγενή ρίσκα. Η κρατική χρεοκοπία ήταν αφορμή για την κατάρρευση του. Το υπόβαθρο του έβριθε από επισφαλή δάνεια. Ήρθε η στιγμή να εξιλεωθούν.

Το αύριο των τραπεζών θα πρέπει ίσως να αναζητηθεί στην αυστηρή επικέντρωση τους στις παραδοσιακές εργασίες τους με ταυτόχρονη ανάδειξη τους σε δυναμικά κέντρα venture capital. Στο παρελθόν, η πάγια εμμονή τους στις εμπράγματες ασφάλειες σε συνδυασμό με το νομικό πλαίσιο τις κράτησε μακριά από αυτήν τη δράση. Και οι προσπάθειες τους να αντιγράψουν τα ξένα πιστωτικά σουπερμάρκετ απέτυχαν.

Σήμερα, με την οικονομία στην κόψη του ξυραφιού, έχουν καθήκον να στηρίξουν τις νέες ιδέες, τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές, τα νέα παιδιά, τους επιχειρηματίες που αναλαμβάνουν ρίσκο. Να αλλάξουν νοοτροπία, να υιοθετήσουν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, να συνεισφέρουν στην αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού.

Οι τράπεζες ας εγκαταλείψουν το χθες. Το αύριο είναι εδώ.