Αυτοί οι δύο πολιτισμοί δύσκολα θα συνυπάρξουν

Καθώς το Ισραήλ έχει προσωρινά αναστείλει την χερσαία επίθεση του στην Λωρίδα της Γάζας, ο φόβος για μία εκτεταμένη σύρραξη που θα μπορούσε να λάβει παγκόσμιες διαστάσεις οδηγεί την Δύση του Διαφωτισμού και της Λογικής στην προσπάθεια να αποφευχθεί αυτή η προοπτική.

Όμως, η όποια έκβαση των συναντήσεων, συνομιλιών, ανταλλαγής ιδεών, θα είναι καθαρά προσωρινή.

Μία μόνιμη ειρήνη στην Μέση Ανατολή έχει τρεις προϋποθέσεις: την δημιουργία κράτους των Παλαιστινίων, την δήλωση του κράτους αυτού πως δεν επιδιώκει την καταστροφή του Ισραήλ και την αποδοχή εκ μέρους του Ισλάμ πως το κράτος του Ισραήλ είναι νόμιμο και απαραβίαστο.

Όποιος πιστεύει ότι οι τρεις αυτές προϋποθέσεις – που πρέπει να ισχύσουν ταυτόχρονα και σε απόλυτη αλληλεξάρτηση – μπορούν να υλοποιηθούν, τότε γνωρίζει κάτι που κανείς άλλος δεν γνωρίζει. Ή, το πιθανότερο, πως ζει στον δικό του φανταστικό χώρο και χρόνο. Ο πρόεδρος Biden –και οι άλλοι ηγέτες της Δύσης που ξαφνικά συνωστίζονται στην φλεγόμενη περιοχή – μπορεί ίσως να επιστρέψει στην Ουάσιγκτον προκηρύσσοντας επιτυχία υπέρ της ειρήνης. Αν συμβεί ας ελπίσουμε ότι ο ισχυρισμός του θα ανταποκρίνεται στην γεωπολιτική πραγματικότητα περισσότερο από αυτόν του Neville Chamberlain το 1938.

Η Δύση έχει σαφέστατα υποτιμήσει τα βαθύτερα κίνητρα του Ισλάμ. Στην πλειοψηφία του, και πέρα από τον διαχωρισμό ανάμεσα στους Sunni και στους Shia,  πιστεύει στον πόλεμο κατά των απίστων. Οδηγείται με λάβαρο την θρησκεία. Όπως ο Χριστιανισμός εκπροσωπεί τον θρίαμβο της πίστης πάνω στην λογική. Έχει βαθιές ιστορικές ρίζες και  άσβεστη μνήμη. Τα πλούτη δεν έχουν εξασθενίζει τον θρησκευτικό του ζήλο. Η φτώχεια τον ισχυροποιεί.  Σε αντίθεση με την Δύση που θεωρεί την ζωή ιερή, για το Ισλάμ η ζωή στην Γη είναι μεταβατική: η πίστη στον Παράδεισο είναι περίπου απόλυτη.  Το κοσμικό Ισλάμ είναι περισσότερο ένα διανοητικό κατασκεύασμα της Δύσης παρά μία αντανάκλαση της πραγματικότητας.

Όσο κι αν θέλουμε να προβάλουμε την οικουμενικότητα των δικών μας αρχών, όσο κι αν επιθυμούμε να ερμηνεύουμε όλα όσα συμβαίνουν στο Ισλάμ με καλή θέληση, όσο κι αν «κάνουμε τα κλειστά μάτια» κυρίως για λόγους κέρδους, εξακολουθούμε να συγχέουμε τα θέλω και τις επιθυμίες της Δύσης με την απτή πραγματικότητα του Ισλάμ.

Τα παραδείγματα είναι πλέον πολλά. Δεν θα τα παραθέσω σε επίπεδο γεωπολιτικό. Απλά θα υπογραμμίσω ότι το Ισλάμ που έχει μετοικίσει στην Δύση διατήρησε ακέραια τα χαρακτηριστικά του: θρησκευτικά, πολιτικά, πολιτισμικά, ενδυματολογικά, διατροφικά, κοινωνικά. Είναι πολιτισμός που δεν απορροφάται, δεν συμβιβάζεται, ουσιαστικά δεν αλλάζει.

Το κείμενο αυτό μάλλον θα προκαλέσει αντιδράσεις. Μετά τα τελευταία γεγονότα της Χαμάς και της παγκόσμιας επικρότησης τους από το Ισλάμ είναι πολύ δύσκολο για έναν πολίτη της Δύσης που σκέφτεται και συμπεριφέρεται με την κληρονομιά του Διαφωτισμού,  της Δημοκρατίας , των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων  να πιστέψει πως το Ισλάμ και η κοσμική Δύση μπορούν να συνυπάρξουν.

Ίσως να είναι εφικτό αν η κάθε πλευρά οχυρωθεί πίσω από ερμητικά κλειστά τείχη. Αυτό είναι τόσο πιθανό όσο η υλοποίηση των τριών προϋποθέσεων για μόνιμη ειρήνη στην Μέση Ανατολή.

Διαβάστε επίσης