• Οικονομία

    Μειώθηκαν κατά 14,7 δισ. τα μετρητά που είναι στο… Sendouki Bank των Ελλήνων


    Oλοένα και χαμηλότερα πέφτει η στάθμη των αποθεμάτων σε μετρητά που υπάρχουν στο… Sendouki Bank των Ελλήνων. Δηλαδή σε κάθε είδους ατομικές κρυψώνες, όπου υπάρχουν καταχωνιασμένα τα διαθέσιμα σε χαρτονομίσματα. Όπως προκύπτει από τις λογιστικές καταστάσεις της Τραπέζης της Ελλάδος, η νομισματική κυκλοφορία στη χώρα μας μειώθηκε στη διάρκεια της περσινής χρονιάς κατά 7,4 δισ. ευρώ. Πρόκειται για χρήμα σε φυσική μορφή το οποίο και επέστρεψε στο τραπεζικό σύστημα, απ’ όπου και είχε αποσυρθεί σε διάφορες φάσεις της πολύχρονης κρίσης. Με τους Έλληνες ιδιώτες κατά κύριο λόγο, αλλά και τις επιχειρήσεις, να κρατάνε κρυμμένο ένα τεράστιο «στοκ» χαρτονομισμάτων. Είτε σε αντισυμβατικά σπιτικά «καταφύγια», όπως είναι τα σεντούκια και τα στρώματα, είτε σε χρηματοκιβώτια είτε σε τραπεζικές θυρίδες.

    Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μια κλιμακούμενη ένταση στις επιστροφές μετρητών, καθότι το 2016 η αξία των χαρτονομισμάτων που γύρισαν στα «γκισέ» ήταν 5,2 δισ., ενώ άλλα 2,1 δισ. έκαναν την ίδια διαδρομή στο δεύτερο εξάμηνο του 2015. Έτσι, συνολικά, τα λεφτά που έχουν επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα με τη μορφή μετρητών, ανέρχονται σε 14,7 δισ. ευρώ… Έχοντας απομειώσει σχεδόν ισόποσα το απόθεμα που υπάρχει μέσα στο ιδιότυπο «Sendouki Bank» των Ελλήνων αποταμιευτών. Το «σχεδόν» έγκειται στο γεγονός ότι ρόλο στις επιστροφές μετρητών διαδραματίζει και το τουριστικό ρεύμα, πλην όμως η συμβολή του χαρακτηρίζεται πολύ μικρή, στο γενικό σύνολο.

    Εκτιμάται ότι οι πιεστικές ανάγκες των ελληνικών νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της σκληρής καθημερινότητας, είναι κύριος λόγος που χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο το «λίπος» των μετρητών που είναι στα σεντούκια. Έτσι, τα χαρτονομίσματα βγαίνουν από τις κρυψώνες για να πληρωθούν φόροι και για να εξυπηρετηθούν οι κάθε είδους οικονομικές απαιτήσεις που βαρύνουν τους οικογενειακούς και κατά κανόνα ελλειμματικούς ισολογισμούς. Από την άλλη πλευρά βέβαια, η σταδιακή άρση της αβεβαιότητας για την τύχη της χώρας και του τραπεζικού συστήματος, σε συνδυασμό με τις διατάξεις για το «νέο χρήμα» που είναι απελευθερωμένο από τα δεσμά των capital controls, έχουν θετικό απόηχο. Τόσο στις επιστροφές χαρτονομισμάτων, όσο και στη ραγδαίας απομείωση των αναλήψεων σε μετρητά. Σημαντικό είναι επίσης και το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν κάνει καθοριστικά βήματα προόδου προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των πηγών ρευστότητας.

    Από τα τέλη του Ιουνίου του 2015 έως και τα τέλη της περσινής χρονιάς, η καταθετική βάση του ιδιωτικού τομέα έχει ενισχυθεί κατά 8,3 δισ., αν περιληφθούν και τα δεδομένα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ο υπολογισμός των οποίων έχει διαφοροποιηθεί από πρόπερσι. Τα μετρητά που επέστρεψαν στο τραπεζικό σύστημα στο ίδιο χρονικό διάστημα, είναι περισσότερα από την αύξηση των καταθέσεων. Η εξήγηση της διαφοράς είναι ότι ένα τμήμα των μετρητών κατευθύνθηκε για πληρωμές οφειλών προς το Δημόσιο, το οποίο με τη σειρά του εξόφλησε δικές του υποχρεώσεις προς το εξωτερικό. Υπήρξαν επίσης και ροές πληρωμών στο εξωτερικό για τις ανάγκες εισαγωγών, από επιχειρήσεις κατά κύριο λόγο. Με συνέπεια το χρήμα σε φυσική μορφή χαρτονομισμάτων, να μη μεταφράζεται όλο σε καθαρή ενίσχυση των καταθέσεων.

    Ανεξαρτήτως αυτών και όπως όλα δείχνουν, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει πυκνώσει και η… εμφάνιση χαρτονομισμάτων μεγάλης αξίας και στις εμπορικές συναλλαγές, αλλά και στα τραπεζικά γκισέ. Πρόκειται για 200ευρα και 500 ευρα που είχαν παραμείνει επί μακρόν σε κρυψώνες και ξαναγυρίζουν στην αγορά ή επιστρέφουν στις τράπεζες… Δείγμα ότι ένα τμήμα των Ελλήνων αναγκάζεται να χρησιμοποιεί το χρήμα που έχει αποσύρει από τις τράπεζες, γιατί βλέπει να στεγνώνουν τα όποια υπόλοιπα τους, διατηρούνται σε καταθετικούς λογαριασμούς.

    Είναι χαρακτηριστικό ότι στα τέλη του 2009 και ενώ η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα των μνημονίων, οι καταθέσεις των Ελλήνων ιδιωτών και των επιχειρήσεων ήταν 237,5 δισ. ευρώ. Τότε η συνολική αξία των χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα ήταν 20,7 δισ. ευρώ.

    Τον Ιούνιο του 2012 και κάτω από τη ζοφερή απειλή της εξόδου της χώρας από το ευρώ (Grexit) η στάθμη των καταθέσεων κατέπεσε στα 150,6 εκατ. ευρώ. Ένα μεγάλο κομμάτι των κεφαλαίων που έφυγαν από τις τράπεζες, συνολικού ύψους 86,9 δισ., έφυγε μέσω κάθε είδους μεταβιβάσεων στο εξωτερικό. Από τις εκροές αυτές, τα 24,7 δισ. αφορούσαν αναλήψεις σε μετρητά που πήγαν σε ατομικές κρυψώνες εντός της χώρας. Μάλιστα για να καλυφθεί η μεγάλη ζήτηση σε μετρητά, η Τράπεζα της Ελλάδος οργάνωσε ολόκληρο μυστικό σχέδιο μεταφοράς χαρτονομισμάτων από άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης.

    Στα τέλη του Ιουνίου του 2012 η συνολική αξία των χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούσαν στη χώρα είχε φτάσει να είναι στα 45,4 δισ.. Μετά από διάστημα καταθετικής νηνεμίας, που έφερε σημαντικές επιστροφές κεφαλαίων στις τράπεζες, η χώρα ξαναμπήκε σε φαύλο κύκλο. Οι τουλάχιστον εξεζητημένες πρακτικές της «περήφανης διαπραγμάτευσης» με τους δανειστές της χώρας από την πρώτη κυβέρνηση «Σύριζα» (και Αν.Ελλ.) οδήγησαν, στα τέλη του Ιουνίου του 2015, στο προσωρινό κλείσιμο των τραπεζών και στη επιβολή των capital controls. Στο μεσοδιάστημα οι αποσύρσεις καταθέσεων από τις τράπεζες είχαν πάρει μορφή χιονοστοιβάδας. Στα τέλη εκείνου του ταραγμένου μήνα, οι καταθέσεις βρέθηκαν να είναι 115,3 δισ. πιο κάτω από αυτές που υπήρχαν στις τράπεζες τον Δεκέμβριο του 2009. Από την άλλη πλευρά η αξία των κυκλοφορούντων χαρτονομισμάτων διαμορφώθηκε στα υψίπεδα των 50,5 δισ. ευρώ. Κάτι που σημαίνει ότι από το σύνολο των καταθέσεων των ιδιωτών που έφυγαν από το τραπεζικό σύστημα σε όλη την περίοδο της κρίσης, τα 29,8 δισ. αφορούσαν αναλήψεις σε μετρητά που κατευθύνθηκαν στο γνώριμο Sendouki Bank.

    Βαθμιαία από τον Ιούνιο του 2015 η εικόνα άρχισε να βελτιώνεται, καθώς η δεύτερη κυβέρνηση Τσίπρα κάνει μια «ολική επαναφορά στο ρεαλισμό» σε ό,τι αφορά το modus vivendi (τρόπος του ζην) με τους δανειστές της χώρας. Η λογιστική κατάσταση της Τραπέζης της Ελλάδος δείχνει ότι στα τέλη του 2017 η αξία των χαρτονομισμάτων έχει μειωθεί στα 35,8 δισ. ευρώ, αποτυπώνοντας τη σταδιακή επιστροφή του χρήματος σε μετρητά. Για να ξαναγυρίσει η χώρα στα επίπεδα του 2009 (με 20,7 δισ. κυκλοφορούντα χαρτονομίσματα) θα πρέπει να βγουν από τις κρυψώνες άλλα 15,1 δισ. ευρώ… Κάτι που επιζητούν και οι τράπεζες, που πιστεύουν ότι σε συνθήκες ομαλότητας και ανάταξης της εγχώριας οικονομίας, μπορούν να ενισχύσουν την καταθετική τους βάση με 7 έως 10 δισ. στη διάρκεια του 2018.

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Το μυστήριο γύρω από τον χρυσό της Ελλάδας: Αλήθειες, ψέματα και σενάρια συνωμοσίας

    ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Απίθανο νούμερο: Ενα εκατ. χρυσές λίρες πούλησαν οι Αθηναίοι στα 9 χρόνια της κρίσης!



    ΣΧΟΛΙΑ