Γιατί η DBRS έφερε την Ελλάδα μια ανάσα από την επενδυτική βαθμίδα, εν μέσω πολέμου

Κτίριο DBRS

Ένα σκαλί πριν την επενδυτική βαθμίδα έφερε η DBRS Ratings την Ελλάδα αναβαθμίζοντας την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας αργά χθες τη νύχτα κόντρα στην κυρίαρχη αίσθηση στην αγορά.

Η DBRS αναβάθμισε την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στο BB (high) από ΒΒ, μεταβάλλοντας την προοπτική της αξιολόγησης από σταθερή σε θετική. Η σταθερή προοπτική αποτυπώνει την εκτίμηση της ότι η ισχυρή διακυβέρνηση, οι επενδύσεις, οι εξαγωγές και οι μεταρρυθμίσεις ενδυναμώνουν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας στηρίζοντας τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Ο έτερος οίκος Moody’s που επίσης είχε προγραμματίσει να εκδώσει έκθεση την ίδια μέρα δεν προχώρησε τελικά σε επικαιροποίηση της αξιολόγησης του, όπως έχει συμβεί βέβαια και στο παρελθόν, καθώς οι ημερομηνίες δημοσίευσης εκθέσεων των οίκων είναι ενδεικτικές και όχι δεσμευτικές.

Πλέον η προσοχή στρέφεται στο άνοιγμα της Δευτέρας και στην αποτίμηση της απροσδόκητης αυτής αναβάθμισης, εν μέσω πολέμου, στο ταμπλό των μετοχών και των αποδόσεων των ομολόγων. Η υποδοχή της είδησης από την αγορά θα σταθμιστεί πολύ προσεκτικά από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Όπως βέβαια εκτιμούν στελέχη του το δημόσιο σε συνθήκες τόσο έντονης μεταβλητότητας δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο λόγο να βιαστεί να προχωρήσει σε νέα ομολογιακή έκδοση, ειδικά αφού ακόμη δεν έχει βγει κάποιος μεγάλος «παίκτης» της ευρωζώνης στις αγορές για δανεισμό, μετά το ξέσπασμα του πολέμου.

Τι θα φέρει την επενδυτική βαθμίδα

O καναδικός οίκος DBRS κόντρα στο γενικότερο κλίμα και εν μέσω μιας τεράστιας αβεβαιότητας που κυριαρχεί στις αγορές λόγω πολέμου, αναβάθμισε την Ελλάδα, κάνοντας το πρώτο μεγάλο βήμα προς την τελική ευθεία για την επενδυτική βαθμίδα.

Πλέον είναι ο μόνος μεταξύ των τεσσάρων που έχει φέρει την Ελλάδα τόσο κοντά στο μεγάλο αυτό στόχο. Πρέπει να σημειωθεί πως η DBRS ανήκει στην τετράδα των διεθνών οίκων, μετά τη Moody’s, την S&P και τη Fitch της οποίας οι αξιολογήσεις λαμβάνονται υπόψη από την ΕΚΤ για την επιλεξιμότητα των τίτλων.

Υπό αυτή την έννοια για να περάσει η Ελλάδα στην επενδυτική βαθμίδα και στα οφέλη που αυτή θα φέρει, μετά από 12 χρόνια αποκλεισμού της χώρας από αυτή, δεν χρειάζονται και οι τέσσερις οίκοι. Ένας είναι αρκετός.

Το «κλειδί» για την επενδυτική βαθμίδα από εδώ και πέρα για τη DBRS κρύβεται στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων που δίνουν ώθηση στις επενδύσεις και η διατήρηση της δέσμευσης στη δημοσιονομική εξυγίανση που εξασφαλίζουν πως το χρέος παραμένει σε πτωτική τροχιά.

Αντιθέτως, o διεθνής οίκος προειδοποιεί πως η χώρα θα μπορούσε να υποβαθμιστεί εάν προκύψει ασθενής οικονομική επίδοση που θα έχει επίμονα χαρακτηριστικά, εάν ανατραπούν ή λιμνάσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και εάν εκδηλωθεί νέος γύρος αστάθειας στο χρηματοοικονομικό τομέα.

«Ακτινογραφώντας» την ελληνική οικονομία: Οι 8+1 διαπιστώσεις της DBRS

  H Ελλάδα συνεχίζει να παρουσιάζει πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις και παραμένει απολύτως προσηλωμένη στη δημοσιονομική εξυγίανση, διαθέτοντας παράλληλα ένα πολύ υψηλό ταμειακό απόθεμα κοντά στα 41 δισ. ευρώ. Η DBRS αναμένει περαιτέρω βελτίωση στη δημοσιονομική θέση της χώρας φέτος με το δημοσιονομικό έλλειμμα να εκτιμάται πως θα υποχωρήσει στο 4% και το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,4% προτού η χώρα επιστρέψει σε πρωτογενές πλεόνασμα το 2023. Για τον οίκο το δημοσιονομικό outlook χαρακτηρίζεται από κινδύνους που σχετίζονται  με το ενδεχόμενο να απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της COVID ή εάν ενεργοποιηθούν εγγυήσεις που παρασχέθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επιπλέον η κυβέρνηση έχει ενεργοποιήσει μέτρα για να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Όπως εκτιμά ο οίκος το σχήμα των μέτρων θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο καθώς το κόστος θα καλυφθεί από τα αυξημένα έσοδα από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS). Παρόλα αυτά κάποια επιπλέον μέτρα είναι πιθανά στο άμεσο μέλλον.2.     Η ισχυρή δημοσιονομική θέση της Ελλάδας πριν την πανδημία υποστηρίζει την εκτίμηση της DBRS ότι η Ελλάδα θα παραμείνει δεσμευμένη στη δημοσιονομική εξυγίανση και θα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τις κατευθύνσεις που θα δώσουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, όταν επαναδιατυπωθούν οι στόχοι (του Συμφώνου).
3.     Η εισβολή στη Ρωσία θα «κουρέψει» το φετινό ρυθμό ανάπτυξης αλλά μόνο κατά μία ποσοστιαία μονάδα από τις αρχικές προσδοκίες. Όπως αναφέρεται στην έκθεση του οίκου η Κομισιόν στις χειμερινές προβλέψεις αναμένει ανάπτυξη 4,9% φέτος. Ο οίκος εκτιμά ως βασικό κίνδυνο τις  πληθωριστικές πιέσεις και την επίπτωση στην κατανάλωση. Επιπλέον παρά την περιορισμένη άμεση αρνητική επίπτωση από την έκθεση της οικονομίας στη ρωσική τουριστική αγορά, η ανάκαμψη της τουριστικής κίνησης στα επίπεδα του 2019 μάλλον θα καθυστερήσει περαιτέρω εξαιτίας των γεωπολιτικών εντάσεων και του υψηλού ενεργειακού κόστους που θα σκιάσει σε ένα βαθμό την προοπτική του 2022. Ωστόσο οι εξαγωγές αναμένεται να δράσουν υποστηρικτικά φέτος συνολικά.

4.     Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα απολαμβάνει πολιτική σταθερότητα, ενώ καταβάλλονται προσπάθειες μείωσης της γραφειοκρατίας στο δημόσιο, βελτιώνοντας το επιχειρηματικό περιβάλλον και ξεμπλοκάροντας σημαντικές επενδύσεις. Επιταχύνεται παράλληλα ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας Οι κυβερνητικές προτεραιότητες εστιάζουν στους επόμενους μήνες στην υλοποίηση του Ελλάδα 2.0 και ο οίκος εκτιμά πως η βελτίωση στο πολιτικό περιβάλλον με τη δέσμευση της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει προκλήσεις που αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια η ελληνική οικονομία είναι ισχυρό ποιοτικό στοιχείο στην αξιολόγηση.

5.     Η ΕΚΤ έχει δηλώσει το Δεκέμβριο τη στήριξη της στα ελληνικά ομόλογα . Επωφελούμενες από τη συμμετοχή της χώρας στο PEPP της ΕΚΤ οι ελληνικές αρχές κινήθηκαν δυναμικά προπληρώνοντας ακριβό χρέος ενώ η ΕΚΤ έχει δηλώσει πως θα ακολουθήσει ευέλικτη στρατηγική στις αγορές ελληνικών ομολόγων εάν αυτό απαιτηθεί για να αντιμετωπιστούν αρνητικά σοκ.

6.     Οι κύριες αβεβαιότητες σχετίζονται με την παγκόσμια αναταραχή εξαιτίας της σύρραξης στην Ουκρανία, την ποιότητα ενεργητικού στον χρηματοοικονομικό τομέα αλλά και το εύρος στο οποίο τελικά η ΕΚΤ θα στηρίζει τα ελληνικά ομόλογα στην περίπτωση μιας αναταραχής στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο η βαθμολογία της χώρας στηρίζεται από τη συμμετοχή της στην ευρωζώνη, ενώ η Ελλάδα είναι μία από τις έξι χώρες της ΕΕ που έχουν ήδη υιοθετήσει τα σχέδια αξιοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης και μια από τις 5 που έχουν ήδη υποβάλλει το πρώτο αίτημα πληρωμής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να λάβει την πρώτη εκταμίευση των 3,6 δις. ευρώ πιθανόν τον Απρίλιο.

7.     Οι ελληνικές τράπεζες εξακολουθούν να καταγράφουν πρόοδο στη μείωση των NPL με το λόγο των NPL να υποχωρεί από 30,1% στο τέλος του 2020 σε 15% στο τέλος Σεπτεμβρίου κυρίως εξαιτίας των τιτλοποιήσεων και πωλήσεων στο πλαίσιο του Ηρακλή, που παρατάθηκε μέχρι τον Οκτώβριο του 2022. Η παράταση και η υλοποίηση του νέου πτωχευτικού αναμένεται να υποστηρίξουν τις προσπάθειες των τραπεζών να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους και οι συστημικές τράπεζες είναι εντός του χρονοδιαγράμματος για να πετύχουν μονοψήφιους δείκτες NPL μέχρι το τέλος του 2022. Ωστόσο, η πανδημία πιθανόν να προκαλέσει νέες ροές NPL, που είναι ένας αρνητικός παράγοντας στα κριτήρια της DBRS. Την ίδια στιγμή βέβαια οι τράπεζες έχουν αναλάβει την υποχρέωση να δανείσουν τις ελληνικές επιχειρήσεις την πλειονότητα των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, συνολικού ύψους 12,7 δις. ευρώ που επίσης θα σημάνει ευκαιρίες πιστωτικής επέκτασης για τις ίδιες. Αυτό το πλαίσιο θα βοηθήσει τις τράπεζες να δανειοδοτήσουν ελληνικές επιχειρήσεις, υποστηρίζοντας την οικονομική ανάκαμψη και την ανάπτυξη.

8.     Ο διεθνής οίκος υπογραμμίζει ιδιαίτερα τη θετική σημασία του μεγάλου ύψους των κονδυλίων που έχει να λαμβάνει η χώρα (70 δισ. ευρώ) από τα κοινοτικά ταμεία καθώς και τον έντονα μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα του σχεδίου Ελλάδα 2.0 που αναμένεται να περιορίσει το επενδυτικό κενό το οποίο αντιμετωπίζει η χώρα. Όπως μάλιστα αναφέρει ως ένα ισχυρό στοιχείο που στηρίζει τη θέση του, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας τα κονδύλια του Ταμείου σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να επιφέρουν μια αύξηση 7% στο πραγματικό ΑΕΠ έως το 2026, κυρίως εξαιτίας της ανόδου στις επενδύσεις και στην παραγωγικότητα, ενώ η υλοποίηση του Ελλάδα 2.0 θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει στη δημιουργία 180.000-200.000 νέων θέσεων εργασίας.

9.     Το ελληνικό δημόσιο χρέος υποχώρησε στο 197,1% του ΑΕΠ το 2021 από 206,3% το 2020 και είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη, Ωστόσο υπάρχουν πολλοί παράγοντες που περιορίζουν τους κινδύνους καθώς η Ελλάδα επωφελείται από μιας πολύ ευνοϊκή δομή στο χρέος με τον επίσημο τομέα να διακρατεί άνω του 75% του χρέους το μεγαλύτερο μέρος του οποίου χρηματοδοτείται με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος. Επιπλέον, το χρέος έχει μακρά μέση διάρκεια ωρίμανσης, στα 21 χρόνια τον Ιούνιο του 2021, με το 98% αυτού σε σταθερά επιτόκια κάτι που αντισταθμίζει τον κίνδυνο από την αυξημένη μεταβλητότητα στις αγορές Το μέσο επιτόκιο στο μεσομακροπρόθεσμο χρέος στο 1,4% είναι αισθητά χαμηλότερο σε σχέση με τους εταίρους της χώρας στη Ν. Ευρώπη ενώ η χώρα σχεδιάζει να αποπληρώσει πλήρως τα δάνεια στο ΔΝΤ καθώς και δάνεια του GLF που κανονικά θα αποπλήρωνε το 2023, μέχρι το τέλος του έτους.