Ρυθμίστε το δάνειό σας τώρα. Aλλιώς θα πουληθεί σε ξένα funds

Σε επτά κινήσεις εξελίσσεται η επίθεση των τραπεζών σε περίπου 100 δις. ευρώ κόκκινων δανείων ήδη από τις 4 Ιανουαρίου, με στόχο ως τα τέλη Ιουνίου να επιδείξουν σαφή αποτέλεσματα ανακτησιμότητας σε εποπτικές αρχές και επενδυτές:

1. Επιστολές ενημέρωσης και στενό μαρκάρισμα στους κόκκινους δανειολήπτες, ώστε να προσέλθουν για συννενόηση στα τραπεζικά καταστήματα. Ο Κώδικας Δεοντολογίας υποχρεώνει τους δανειολήπτες να είναι «συνεργάσιμοι» προκειμένου να έχουν τα δικαιώματα που προβλέπει
2. Επιθετική πολιτική στους strategic defaulters, με στόχο να είναι οι πρώτοι που θα περάσουν εκ νέου σε κανονικότητα, ρυθμίζοντας τα δάνειά τους ή, θα υποστούν πιο ριζικές κινήσεις. Καθώς υπολογίζονται σε περίπου 20% των δανείων σε καθυστέρηση, οι επιδόσεις σε αυτό το μέτωπο θα είναι κρίσιμες για το αποτέλεσμα.
3. Προσπάθεια να φέρουν μέρος των υπαχθέντων στο νόμο Κατσέλη σε συννενόηση ώστε να απεγκλωβιστούν οι ίδιοι οι δανειολήπτες και το σύστημα
4. Διάκριση βιώσιμων και μη επιχειρήσεων με έναν οριστικό διαχωρισμό πλέον και διαφορετική αντιμέτωπιση κάθε κατηγορίας
5. Ριζικές κινήσεις ρευστοποίησης για τα επιχειρηματικά σχήματα που δεν είναι βιώσιμα προκειμένου να υπάρξει ανακτησιμότητα κάποιου μέρους των οφειλών
6. Αναδιάθρωση σε βιώσιμα σχήματα με κινήσεις που περιλαμβάνουν από ρυθμίσεις και αναχρηματοδότηση ως πωλήσεις στοιχείων του ενεργητικού και αναζήτηση στρατηγικών εταίρων για μια εταιρεία, ή το σχεδιασμό συγχωνεύσεων.
7. Πωλήσεις δανείων ή χαρτοφυλακίων σε εξιδικευμένες εταιρείες.

Η συνεργασία με τις τράπεζες είναι η ύστατη ευκαιρία για τους δανειολήπτες, τόσο για ιδιώτες όσο και επιχειρηματίες με τους τελευταίους να βρίσκονται στο επίκεντρο αφού θα υποχρεωθούν να βάλουν οι ίδιοι το χέρι στην τσέπη ή να απομακρυνθούν από τις επιχειρήσεις τους.

Από την ανακτησιμότητα, η οποία θα βελτιώνεται, όπως αναμένεται με την ανάκαμψη της οικονομίας, οι τραπεζικοί όμιλοι προσδοκούν αυξανόμενα έσοδα τα επόμενα χρόνια ώστε η πώληση χαρτοφυλακίων, σε τιμές μάλιστα πολύ χαμηλές, όπως αυτές που προτείνονται από διάφορα funds, έχει επιχειρηματικό νόημα για τις τράπεζες, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Στο πλαίσιο αυτό έχουν «στηθεί» και στελεχωθεί με πάνω από 9.000 άτομα, εκ των οποίων τα δύο τρίτα εργαζόμενοι στις ίδιες τις τράπεζες, εσωτερικές μονάδες διαχείρισης.

Aktua και KKR

Οι εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης, όπως η Aktua και η KKR, διαθέτουν την τεχνογνωσία να «τρέξουν» όλη τη διαδικασία αντιμετώπισης των καθυστερήσεων, από τη διαμόρφωση ρυθμίσεων με ευρεία γκάμα προϊόντων ως τη δικαστική διαχείριση και την ανάκτηση ακόμη και μέσω ρευστοποίησης εγγυήσεων. Η έμφαση πάντως από τις τράπεζες δίνεται στο πρώτο κομμάτι, αυτό των ρυθμίσεων, καθώς εκτιμάται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των καθυστερούμενων δανείων μπορεί να επανέλθει σε εξυπηρέτηση.

Εντός του Ιανουαρίου αναμένεται η αδειοδότηση εταιρειών διαχείρισης, όπως της Aktua που έχει ήδη συμφωνία με την Alpha Bank και συζητά και με άλλες τράπεζες. Οι εταιρείες αυτής της κατηγορίας έχουν ως αντικείμενο κυρίως τη διαχείριση δανείων λιανικής, ενώ οι τράπεζες να κρατούν στο χαρτοφυλάκιό τους τα δάνεια. Πωλήσεις σε funds εκτιμάται ότι θα εξεταστούν κυρίως για μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, στο πλαίσιο μιας συνολικής αντιμετώπισης προβλημάτων σε επιχειρήσεις και κλάδους και όπου κριθεί ότι με αυτόν τον τρόπο θα είναι δυνατή η δημιουργία αξίας.

Tέσσερα στα δέκα δάνεια μη εξυπηρετούμενα

Τα μη εξυπηρετούμενα «ανοίγματα» στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο, δηλαδή δάνεια μη εξυπηρετούμενα ή ρυθμισμένα ή με μεγάλη πιθανότητα αθέτησης, σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό, αντιστοιχούν στο 42,1% του συνόλου των δανείων με στοιχεία Ιουνίου 2015, έναντι 39,9% στο τέλος του 2014.

Πρόκειται για το 41,1% των επιχειρηματικών δανείων από 39,8% το 2014, το 38% των στεγαστικών έναντι 35,6% και το 53,3% των καταναλωτικών δανείων έναντι 51,3% στο τέλος του προηγούμενου έτους.

Επόπτες αλλά και επενδυτές ωθούν τις διοικήσεις των τραπεζών σε πιο ενεργή διαχείριση των άνω των 100 δισ. ευρώ καθυστερούμενων «ανοιγμάτων». Η Τράπεζα της Ελλάδος, σε στενή συνεργασία και με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, θέτει στόχους και στενό χρονοδιάγραμμα, ζητώντας μετρήσιμα αποτελέσματα, ενώ και για τους επενδυτές που μετείχαν στις πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου, το στόρι των «κόκκινων» δανείων απαιτεί γοργές διαδικασίες και βελτίωση των δεικτών ανακτησιμότητας.

Οπως προβλέπει το μνημόνιο, η Τράπεζα της Ελλάδος θα θέσει επιχειρησιακούς στόχους για την εξυγίανση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, συμπεριλαμβανομένης της αναδιάρθρωσης δανείων, και της δημιουργίας κοινών επιχειρήσεων. Το ΤΧΣ θα εφαρμόσει επίσης κριτήρια επιδόσεων, όπως επίσης θα υποβάλει και θα εφαρμόσει σχέδιο δράσης για τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ τραπεζών και την επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων των μεγάλων εταιρικών πελατών, και, εφόσον απαιτείται, την από κοινού παρακολούθηση ολόκληρων κλάδων της οικονομίας. Εως τα τέλη του Μαρτίου του 2016, η ΤτΕ υποχρεούται να αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας, ενώ έως τον Ιούνιο θα αξιολογηθεί εκ νέου η αποτελεσματικότητα του νομικού και του θεσμικού πλαισίου.

Τι κάνουν οι τράπεζες

Η Τράπεζα Πειραιώς έχει συστήσει από το τέλος του 2013 τη Remedial Business Unit, η οποία σήμερα διαχειρίζεται δάνεια 31 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 22 δισ. ευρώ έχουν καθυστέρηση άνω των 90 ημερών και απασχολεί συνολικά 2.600 άτομα, εκ των οποίων 1.800 εντός της τράπεζας, και έχει ως στόχο τα 3.600. Η τράπεζα επιδιώκει έως το 2018 ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων να υποχωρήσει κάτω από το 17%, από 40% σήμερα με τη «θεραπεία» 10 με 11 δισ. ευρώ μέσω αναδιαρθρώσεων, ρευστοποιήσεων ή διαγραφών.

Ενώ η RBU επιδιώκει τον προσδιορισμό των βιώσιμων επιχειρήσεων, νοικοκυριών και κλάδων της οικονομίας, καθώς και τη χρηματοοικονομική στήριξή τους μέσα από την εξεύρεση κατάλληλων και εξατομικευμένων λύσεων, το Task Force Unit είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση της έκθεσης του Ομίλου σε συγκεκριμένους τομείς της ελληνικής οικονομίας, μέσω της εφαρμογής διαφόρων επιλογών αναδιάρθρωσης, αλλά και για τις συμμετοχές σε επιχειρήσεις που έχουν χαρακτηρισθεί ως μη βασικά (non-core) περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου.

Η Αlpha Bank θα ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2016 τη συνεργασία με την Aktua Solutiones Financieras, την ισπανική εξειδικευμένη εταιρεία στη διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων, μέσω της Aktua Hellas. H συνεργασία αφορά το κομμάτι της λιανικής τραπεζικής, ενώ στην τραπεζική επιχειρήσεων, εσωτερική μονάδα της τράπεζας διαχειρίζεται άνω του 90% των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων, ύψους 6,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων θα ρευστοποιήσει περί τα 4 δισ. ευρώ.

Στην εσωτερική μονάδα έχει μεταφερθεί συνολικό επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο 6,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 61% χαρακτηρίζεται χαρτοφυλάκιο προς ρευστοποίηση και περιλαμβάνει ανοίγματα δανείων σε οριστική καθυστέρηση, με στόχο τη ρευστοποίηση εξασφαλίσεων και την ανάκτηση μέρους των κεφαλαίων.

Το 39% του χαρτοφυλακίου, περίπου 2,6 δισ. ευρώ, εντάσσεται στο χαρτοφυλάκιο ειδικού χειρισμού, στο οποίο περιλαμβάνονται δάνεια εταιρειών με μεγαλύτερη πιθανότητα ανάκτησης. Η στρατηγική της τράπεζας είναι μέσω ρυθμίσεων να ανακτήσει τα ληξιπρόθεσμα ανοίγματα κυρίως από τις λειτουργικές ταμειακές ροές μετά τις αναδιαρθρώσεις.

Η Εurobank επιδιώκει να μειώσει σταδιακά τα ποσοστά αθέτησης πληρωμών στα χαρτοφυλάκιά της, καθώς και να περιορίσει τις συνολικές ζημίες έως τη λήξη του δανείου κατά 10%-15%. Πρόκειται για μια συνολική στρατηγική με τέσσερις πυλώνες: εσωτερική διαχείριση, στρατηγικές συνεργασίες, πωλήσεις χαρτοφυλακίων, αξιοποίηση κατασχεθέντων.