Σημαντικές λύσεις σε χρόνια προβλήματα χιλιάδων πολιτών που βρίσκονται «εγκλωβισμένοι» σε χρονοβόρες διαδικασίες με δασικούς χάρτες και κτηματολογικές εγγραφές επιχειρεί να δώσει το  Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέσω του νομοσχεδίου «Ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και λοιπές διατάξεις», το οποίο συζητείται αυτές τις ημέρες στις επιτροπές της Βουλής και αναμένεται να εισαχθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια την επόμενη εβδομάδα.

Κεντρικός στόχος των διατάξεων είναι η επιτάχυνση των διορθώσεων στο Κτηματολόγιο, η άρση αδικιών που προέκυψαν από τους δασικούς χάρτες και η διευκόλυνση πολιτών που επί χρόνια βρίσκονται αντιμέτωποι με γραφειοκρατικές και νομικές εκκρεμότητες.

1

Για περισσότερο από μια δεκαετία, σημαντικός αριθμός πολιτών είδε τις περιουσίες του να χαρακτηρίζονται λανθασμένα ως «δασικές» ή να καταγράφονται στο Κτηματολόγιο ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να περάσουν στην κυριότητα του Δημοσίου.

Παράλληλα, τεχνικά λάθη και γεωμετρικές αστοχίες, κυρίως σε νησιά όπως η Λευκάδα, η Λέσβος και η Χίος, έχουν μπλοκάρει την ολοκλήρωση του έργου σε συγκεκριμένες περιοχές, με τους πολίτες να βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε πολύχρονες διοικητικές και νομικές διαδικασίες.

Δασικοί χάρτες 

Με τις νέες διατάξεις, για πρώτη φορά προβλέπεται μια καθαρή, εύχρηστη και ενιαία διαδικασία με την οποία μπορούν να αφαιρεθούν από τον δασικό χάρτη και να διορθωθούν στο Κτηματολόγιο ακίνητα που χαρακτηρίστηκαν αδίκως δασικά. Η νομοθεσία ορίζει ρητά ότι μια ιδιοκτησία μπορεί να επανέλθει στον πραγματικό της χαρακτήρα όταν ισχύει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

Πρώτον, όταν έχει γίνει δεκτή αντίρρηση του πολίτη από την αρμόδια Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων και έχουν περάσει τουλάχιστον δύο μήνες από την έκδοση της απόφασης. Για χιλιάδες περιπτώσεις που εκκρεμούν επί χρόνια, η ρύθμιση αυτή αποδεσμεύει πολίτες από μια ατέρμονη αναμονή.

Δεύτερον, όταν το ακίνητο βρίσκεται εντός περιοχής με εγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο ή οριοθετημένο οικισμό. Ένα απλό πιστοποιητικό από την Πολεοδομία αρκεί για να αποδείξει ότι η περιοχή δεν μπορεί να θεωρηθεί δασική, καταρρίπτοντας άμεσα λανθασμένους χαρακτηρισμούς.

Τρίτον, όταν η ίδια η δασική νομοθεσία (ν. 998/1979) προβλέπει ότι η έκταση δεν είναι δάσος ή δασική έκταση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο πολίτης χρειάζεται μόνο σχετική βεβαίωση του δασάρχη ή το αντίστοιχο απόσπασμα του χάρτη.

Τέταρτον, όταν με βάση δικαστικές αποφάσεις, ιστορική κατοχή πριν το 1967 ή άλλες διατάξεις, το Δημόσιο δεν μπορεί να προβάλει δικαίωμα κυριότητας. Η ρύθμιση αυτή είναι καθοριστική, καθώς καλύπτει πολλές υποθέσεις όπου οι πολίτες δικαιώνονται στα δικαστήρια, αλλά το Κτηματολόγιο παραμένει «κλειδωμένο».

Τέλος, δίνεται δυνατότητα διόρθωσης όταν έχει ανακληθεί ή τροποποιηθεί απόφαση που χαρακτήριζε μια έκταση ως αναδασωτέα, αρκεί να υπάρχει αντίστοιχο ΦΕΚ.

Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που για πρώτη φορά συνδέει οργανωμένα τους δασικούς χάρτες με τις διορθώσεις στο Κτηματολόγιο, προσφέροντας μια ενιαία διαδικασία που περιορίζει τη γραφειοκρατία και απλοποιεί δραστικά τα βήματα για τους ιδιοκτήτες.

Εξωδικαστικός δρόμος για ακίνητα που εμφανίζονται ως δημόσια

Ένα από τα πιο ουσιαστικά σημεία του νομοσχεδίου είναι η κατάργηση της υποχρεωτικής δικαστικής οδού για τις περιπτώσεις όπου ένα ακίνητο έχει καταχωριστεί λανθασμένα ως ιδιοκτησία του Δημοσίου ή ως «αγνώστου ιδιοκτήτη». Μέχρι σήμερα, οι πολίτες έπρεπε να προσφύγουν στα δικαστήρια για να διορθώσουν την εγγραφή τους, διαδικασία δαπανηρή, χρονοβόρα και συχνά αποτρεπτική.

Με το νέο πλαίσιο, η διαδικασία γίνεται πολύ πιο άμεση: η δήλωση ιδιοκτησίας που υποβάλλει ο πολίτης στο Κτηματολογικό Γραφείο, συνοδευόμενη από τους τίτλους κυριότητας, θεωρείται αυτομάτως αίτημα διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος. Το Κτηματολόγιο έχει πλέον τη δυνατότητα να κάνει τη διόρθωση διοικητικά, χωρίς δικαστήριο και χωρίς να δεσμεύεται από τις παλιές προθεσμίες που μπορεί να είχαν λήξει.

Επιπλέον, σε περιπτώσεις που το ακίνητο εμφανίζεται ως δημόσιο και στον δασικό χάρτη, ο πολίτης μπορεί να προσκομίσει ακόμη και μεταγενέστερα —μέχρι την έκδοση της τελικής απόφασης του Κτηματολογικού Γραφείου— την απόφαση της Επιτροπής Αντιρρήσεων που τον δικαιώνει. Με αυτόν τον τρόπο, το σύστημα προσαρμόζεται στα πραγματικά δεδομένα και δεν εγκλωβίζει τον πολίτη επειδή δεν πρόλαβε να καταθέσει ένα έγγραφο μέσα σε μια αυστηρή προθεσμία.

Αποσυμφόρηση και επιτάχυνση του Κτηματολογίου

Οι διατάξεις αυτές αναμένεται να επιταχύνουν σημαντικά την ολοκλήρωση του έργου του Εθνικού Κτηματολογίου και να αποσυμφορήσουν τις δικαστικές αίθουσες από χιλιάδες υποθέσεις. Ταυτόχρονα, δίνουν τέλος σε ένα άτυπο «πάγωμα» που επικρατούσε σε πολλές περιοχές, όπου ιδιοκτήτες δεν μπορούσαν να οικοδομήσουν, να μεταβιβάσουν ή να εκμεταλλευτούν τα ακίνητά τους επειδή οι εγγραφές ήταν ασαφείς ή λανθασμένες.

Διαβάστε επίσης:

Έλληνες εφοπλιστές: Τι «ψώνισαν» Προκοπίου, Παππάς, Κωνσταντακόπουλος, Βαφειάς, Βασιλειάδης

Βασίλης Μαγκλάρας (ΘΕΚ): Δημιουργούμε στο Θριάσιο έναν εναλλακτικό διάδρομο εμπορίου και εφοδιαστικής αλυσίδας

Ταμείο Ανάκαμψης: Στην κορυφή της λίστας το Υπουργείο Υποδομών – Πάνω από 2 δισ. στους κατασκευαστές