Απόσυρση εμβολίου AstraZeneca: Γιατί συνέβη – 4 Έλληνες επιστήμονες εξηγούν

Μεγάλη συζήτηση προκαλεί η απόσυρση του εμβολίου της AstraZeneca για τον κορωνοϊό SARS CoV 2.

Σε ανακοίνωσή της η φαρμακευτική εταιρεία αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι ξεκίνησε την απόσυρση του συγκεκριμένου εμβολίου λόγω του «πλεονάσματος διαθέσιμων ενημερωμένων εμβολίων, που στοχεύουν σε νέες παραλλαγές του ιού».

Λίγο καιρό πριν οι αναφορές στον ξένο τύπο για την παραδοχή της παρασκευάστριας εταιρείας ότι σημειώθηκαν αυξημένα περιστατικά θρομβώσεων, ανακίνησαν εκ νέου τον προβληματισμό και την ανησυχία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, «βούτυρο στο ψωμί» των φανατικών αντιεμβολιαστών.

Η ανακοίνωση ακολουθεί την οικειοθελή ανάκληση από την πλευρά της εταιρείας της άδειας κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 7 Μαΐου ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξέδωσε ανακοίνωση ότι το εμβόλιο δεν είναι πλέον εγκεκριμένο για χρήση.

Η ανησυχητική παρενέργεια του εμβολίου

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, στην Α’ Πνευμονολογική κλινική ΕΚΠΑ ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Νικολέττα Ροβίνα,  επισημαίνει: «Σύμφωνα με την εταιρεία η απόφαση αυτή έχει καθαρά εμπορικό χαρακτήρα, καθώς το εμβόλιο έχει σημαντικά μειωμένη ζήτηση, αφού δεν έχει επικαιροποιηθεί για τα νεότερα στελέχη του ιού. Ας σημειωθεί πως υπάρχουν σήμερα άλλα επικαιροποιημένα εμβόλια, που καλύπτουν τις τρέχουσες μεταλλάξεις του ιού.

Επιπλέον, μέσα από αναφορές περιστατικών και μεταγενέστερες μελέτες, η χρήση του εμβολίου φάνηκε να συνδέεται με κάποιες σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες στο κομμάτι της πήξης, περιπτώσεις θρομβώσεων με θρομβοπενία και θανάτους. Οι δικαστικές περιπέτειες της εταιρείας από μηνύσεις λόγω σοβαρών βλαβών αλλά και θανάτων αποτελεί πιθανά άλλον έναν λόγο, για την απόφαση της εταιρείας να αποσύρει από την κυκλοφορία το εμβόλιο αυτό».

Και προσθέτει: «Ας μην ξεχνάμε, πως το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει συμβάλει σημαντικά κατά την περίοδο της πανδημίας στην πρόληψη σοβαρής νόσησης από τον κορωνοϊό. Μελέτες, που είχαν διενεργηθεί κατά την περίοδο της πανδημίας, έδειξαν πως το εμβόλιο παρείχε προστασία κατά 60-80% έναντι του κορωνοϊού, ενώ έχει εκτιμηθεί πως η χρήση του τον πρώτο χρόνο της πανδημίας έσωσε περίπου 6,5 εκατομμύρια ζωές. Για τους λόγους, που αναφέρθηκαν παραπάνω, η εταιρεία θεωρεί πως είναι ο καιρός να κλείσει ένα σημαντικό κεφάλαιο προσφοράς στη μάχη έναντι της COVID-19».

Η συμβολή του ενάντια στην COVID-19

Ο ομότιμος καθηγητής Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ, Δημοσθένης Μπούρος, μας λέει: «Το εμβόλιο, το οποίο δεν εγκρίθηκε ποτέ στις ΗΠΑ, χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε όλο τον κόσμο και έπαιξε σημαντικό ρόλο στα αρχικά στάδια της πανδημίας. Ωστόσο, με την εμφάνιση νέων παραλλαγών του κορωνοϊού και την ανάπτυξη ενημερωμένων εμβολίων, που έχουν σχεδιαστεί για να στοχεύουν αυτές τις παραλλαγές, η ζήτηση έχει μειωθεί.

Το εμβόλιο της AstraZeneca ήταν φθηνότερο και πιο εύκολο στη μεταφορά και στην αποθήκευση από τους ανταγωνιστές του. Έγινε το κύριο εμβόλιο, που χρησιμοποιήθηκε στις αναπτυσσόμενες χώρες, για μεγάλο μέρος του 2021 – πάνω από τρία δισεκατομμύρια δόσεις παρασχέθηκαν παγκοσμίως.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι, ενώ το εμβόλιο βρέθηκε ασφαλές και αποτελεσματικό συνολικά, ενέχει τον κίνδυνο μιας σπάνιας αλλά σοβαρής παρενέργειας, γνωστής ως σύνδρομο θρόμβωσης με θρομβοπενία (TTS), η οποία εμφανίζεται σε περίπου δύο έως τρία άτομα ανά 100.000 εμβολιασμένων».

Μεγάλη συζήτηση μετά την απόσυρση 

Ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιορκίνης σε ανάρτησή του στα social media, με τίτλο μερικά facts που ξεχνιούνται σχετικά με το εμβόλιο της Astra Zeneca για την COVID-19, γράφει:

1) Το εμβόλιο σχεδιάστηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η διανομή έγινε από την AstraZeneca.

2) Ήταν το μοναδικό ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟ εμβόλιο, καθώς το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης είχε υπογράψει συμβόλαιο παραχώρησης στην Astra Zeneca, με τον όρο να διανεμηθεί χωρίς κέρδος καθόλη την διάρκεια της πανδημίας. Με απλά λόγια η εταιρεία το πουλούσε στο κόστος παραγωγής – διανομής.

3) Ήταν το μοναδικό από τα τρία πρώτα, που δεν χρειαζόταν βαθιά κατάψυξη και για αυτό κατάφερε να φτάσει εκεί, που δεν έφτασε κανένα άλλο. Δόθηκε, έτσι, σε δυσπρόσιτες περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Όσον αφορά στον κίνδυνο των θρομβόσεων, ήταν μία εξαιρετικά σπάνια παρενέργεια (~1-2/100.000):

1) Ισούται περίπου με τον κίνδυνο να πεθάνουμε (πνιγούμε) από το φαγητό που τρώμε στην διάρκεια ενός έτους (στοιχεία από ΗΠΑ).

2) Ισούται περίπου με τον κίνδυνο να πνιγούμε και να πεθάνουμε από νερό στην διάρκεια ενός έτους (στοιχεία από ΗΠΑ).

3) Έχουμε 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουμε σε αυτοκινητιστικό εντός ενός έτους.

4) Αφορούσε αποκλειστικά στην πρώτη δόση του εμβολίου και τις πρώτες περίπου 30 ημέρες από την πρώτη δόση. Μετά τις 30 ημέρες ο κίνδυνος μηδενίζεται, άρα όσοι το έκαναν, δεν έχουν κανέναν απολύτως λόγο να φοβούνται σήμερα για αυτήν την παρενέργεια.

Σε έτερη ανάρτηση τοποθετείται και ο αντιπρόεδρος Β του ΕΟΦ, Σπύρος Σαπουνάς. Μεταξύ άλλων υπογραμμίζει: «Η απόσυρση του εν λόγω εμβολίου είναι εμπορική- όχι επιστημονική και καμία απολύτως σχέση δεν έχει η παρενέργεια. Δεν προέκυψαν νέα δεδομένα, καθώς γνωρίζαμε από την αρχή ότι είχε μια πολύ μικρή πιθανότητα επιπλοκών κι έτσι προέκυψαν νέες αποφάσεις της Επιτροπής Εμβολιασμών, που άλλαξαν το ηλικιακό εύρος των υποψηφίων για εμβολιασμό».

Διαβάστε επίσης:

Φαρμακευτική δαπάνη: Προσπάθειες για περιορισμό της – Το ραντεβού με τις φαρμακευτικές

Ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου για τρίτη θητεία πρόεδρος του ΣΦΕΕ