Μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι έχουν σημαντική συμβολή στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής των Ελλήνων. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε η έρευνα, που έγινε για λογαριασμό του υπουργείου Πολιτισμού και σύμφωνα με αυτήν οι Έλληνες δίνουν θετικά ποσοστά άνω του 70%, ιδιαίτερα υψηλούς δείκτες ικανοποίησης δηλαδή, για τις πολιτικές και τα έργα του υπουργείου. Σύμφωνα με τη γεωγραφική κατανομή μάλιστα, στο σύνολο του χάρτη η ίδια αντίληψη υπάρχει σε όλη την Ελλάδα.

Μία αναμφίβολη επιτυχία των προσπαθειών σε υποδομές και στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών που καταβάλλονται από το υπουργείο Πολιτισμού, καταγεγραμμένες μάλιστα για πρώτη φορά και δημοσκοπικά.

1

«Θέτουμε τον εαυτό μας στην κρίση της κοινωνίας, ενισχύοντας τη λογοδοσία και τη διαφάνεια στη χάραξη των πολιτικών», όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην παρουσίαση της πανελλαδικής αυτής έρευνας, που διεξήχθη από τις 14/09 έως την 01/10/2025 με θέμα «Αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους αρχαιολογικούς χώρους και ο αντίκτυπός τους στο κοινωνικό σύνολο» στην Εθνική Πινακοθήκη.

Τα ευρήματα προσφέρουν έτσι, στο υπουργείο σημαντικά στοιχεία για την αξιολόγηση των υφιστάμενων δράσεων και τον σχεδιασμό νέων παρεμβάσεων. Κι αυτό, γιατί η έρευνα εξέτασε τόσο τη στάση του κοινού απέναντι στην πολιτιστική κληρονομιά όσο και κρίσιμες πτυχές της εμπειρίας των επισκεπτών, όπως την προσβασιμότητα, την ενημέρωση, την καθαριότητα, το κόστος εισιτηρίου, τη συμπεριφορά του προσωπικού και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Εδραιωμένη πεποίθηση

«Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας, όπως ανέφερε στην παρουσίαση ο γενικός διευθυντής της εταιρείας PULSE που την πραγματοποίησε Γιώργος Αράπογλου «είναι ότι όλοι οι δείκτες, ακόμη και οι πιο δύσκολοι και αυστηροί, τουλάχιστον στους τακτικούς επισκέπτες που αποτελούν, ίσως την πιο ενδιαφέρουσα ομάδα, λόγω της συχνότητας των επισκέψεων είναι πάνω από το 50% και μάλιστα καταγράφουν αξιόλογη και επιβεβαιωμένη βελτίωση σε βάθος χρόνου».

Αλλά τα αποτελέσματα είναι ακόμη πιο θετικά, όπως πρόσθεσε, όσον αφορά στη συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. «Η εικόνα είναι συντριπτικά θετική, καθώς το 73% απαντά αρκετά έως πολύ και το 90% από μέτρια έως πολύ», όπως είπε, διαπιστώνοντας μία «εδραιωμένη πεποίθηση». Κι αυτό, γιατί τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν πως το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας αναγνωρίζει τη σημασία των αρχαιολογικών χώρων στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, ανεξαρτήτως αν είναι κάποιος τακτικός ή περιστασιακός επισκέπτης.

Επιπλέον τόσο η προσβασιμότητα, όσο και η καθαριότητα και τα ωράρια βαθμολογούνται πλέον με βελτιωμένα νούμερα, γεγονός που δείχνει την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί. Προφανώς ωστόσο, το θέμα του κόστους δημιουργεί κριτική με το 31% μόνον να δίνει υψηλή βαθμολογία στην αξιολόγηση του εισιτηρίου αλλά το 65% να δίνει από μεσαία βαθμολογία και άνω.

Βελτιωμένη και η άποψη για τις γνώσεις του προσωπικού και των πληροφοριών που παρέχονται στους επισκέπτες με 56% των ερωτηθέντων να δίνει υψηλή βαθμολογία και το 77% από μέση και άνω.

Πολιτισμός και οικονομία

«Αυτή είναι η πρώτη φορά που το ΥΠΠΟ πραγματοποιεί δημοσκόπηση για τον πολιτισμό, με στόχο την αξιολόγηση των πολιτικών, εισάγοντας τεχνοκρατική νοοτροπία και, κυρίως, λογική λογοδοσίας, καθώς καλούμε την κοινωνία να μας αξιολογήσει για το τι κάνουμε καλά και τι χρειάζεται βελτίωση ειδικά στην αύξηση της επισκεψιμότητας και τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών, ελλήνων και ξένων», όπως είπε η κυρία Μενδώνη.

«Παράλληλα, μελέτες όπως αυτή των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων δείχνουν την αναλογία επένδυσης 1 προς 3,44 ευρώ και υπογραμμίζουν ότι ο πολιτισμός, πέρα από συναισθηματική αξία, είναι και οικονομική διαδικασία που απαιτεί αξιολόγηση. Γιατί πέρα από κοινωνικό αγαθό, είναι και οικονομικός τομέας, καθώς η συνύπαρξη οικονομικής και βιώσιμης διαχείρισης είναι απολύτως συμβατή και επ’ αγαθώ της κοινωνίας».

Σύμφωνα με την υπουργό Πολιτισμού εξάλλου, η επένδυση σε υποδομές, μνημεία και μουσεία ενσωματώνει βιώσιμα πρότυπα και αποτελεί πράσινη οικονομική δραστηριότητα, με κοινωνικό και αναπτυξιακό αντίκτυπο. Το ΥΠΠΟ άλλωστε, υλοποιεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα υποδομών από το 2019 με πάνω από 850 έργα και συνολική χρηματοδότηση άνω του 1,3 δισ. ευρώ. «Η γεωγραφική κατανομή των έργων ενισχύει τη συμμετοχή της κοινωνίας πανελλαδικά, με υψηλή αποδοχή σε όλες τις Περιφέρειες», όπως είπε η υπουργός. «Παράλληλα, η διαχείριση πολιτιστικών αγαθών έχει εξελιχθεί σε συστηματικό προγραμματισμό, με ώριμες μελέτες και αδειοδοτήσεις, ώστε να αυξάνεται η αποδοτικότητα στην αξιοποίηση κοινοτικών και εθνικών πόρων.

Ο μετασχηματισμός του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων σε ΟΔΑΠ το 2020 βελτίωσε τις υπηρεσίες και εισήγαγε καινοτομίες, όπως τα νέα πωλητήρια και αναψυκτήρια, με αξιοσημείωτη αύξηση στα έσοδα ανά επισκέπτη».

Ποιότητα ζωής

Στις παρεμβάσεις στα αστικά και ιστορικά κέντρα, που ενισχύουν την ποιότητα ζωής αναφέρθηκε επίσης η κυρία Μενδώνη, όπως και στην επένδυση σε υποδομές, νέες εκθέσεις και ψηφιακά μέσα (AR, VR, ηλεκτρονικά εισιτήρια), που καθιστούν τους αρχαιολογικούς χώρους ελκυστικούς για το κοινό. Το ίδιο και η καθαριότητα και η σωστή διαχείριση των επισκεπτών, που αποτελούν επίσης προτεραιότητα.

Ενώ, όπως επισήμανε, ότι η πρόσφατη αλλαγή στην τιμολογιακή πολιτική του εισιτηρίου έχει ήδη πάνω από 50% αποδοχή.

«Η συνεχής βελτίωση των υπηρεσιών, η επένδυση στις υποδομές και η τεχνοκρατική προσέγγιση στον πολιτισμό αποδεικνύουν ότι η πολιτική μας ενισχύει την εμπειρία των επισκεπτών, την οικονομία και την κοινωνική αποδοχή των πολιτιστικών αγαθών», κατέληξε.

«Τα αποτελέσματα της έρευνας αποδεικνύουν ότι ο πολιτισμός συμβάλλει, ουσιαστικά, στην ποιότητα ζωής και στην οικονομική ανάπτυξη, αυξάνοντας την τουριστική δαπάνη, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και προσελκύοντας επισκέπτες», όπως είπε εξάλλου η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ολυμπία Βικάτου.

«Η αξιολόγηση των επισκεπτών αναδεικνύει υψηλά επίπεδα ικανοποίησης σε θέματα καθαριότητας, προσωπικού, εκθεμάτων, πρόσβασης και τιμολογίων, ενώ εντοπίζει και τομείς βελτίωσης όπως η πληροφόρηση, η προσβασιμότητα και το ωράριο. Τα ευρήματα αποτελούν εργαλείο πολιτικής για στοχευμένες βελτιώσεις και επενδύσεις, ενισχύοντας τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο του πολιτισμού και επιβεβαιώνοντας τη θετική στάση των πολιτών απέναντι στα μνημεία και τα μουσεία».

Η στρατηγική

«Η έρευνα έδειξε ότι μεγάλο ποσοστό πολιτών επισκέπτεται αρχαιολογικούς χώρους αναγνωρίζοντας τη συμβολή του πολιτισμού στην ποιότητα ζωής, την ευημερία και την υγεία. Οι τέχνες δημιουργούν οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Το ΥΠΠΟ, μέσω ΕΣΠΑ και ΤΑΑ, υλοποίησε πάνω από 800 έργα συνολικής αξίας 1,2 δισ. ευρώ, βελτιώνοντας τη φυσική και ψηφιακή προσβασιμότητα, ενώ μελετάται η ενσωμάτωση Τεχνητής Νοημοσύνης σε ψηφιακές εφαρμογές μουσείων και αρχαιολογικών χώρων.

Η στρατηγική του επικεντρώνεται στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη στήριξη του σύγχρονου πολιτισμού, με δράσεις που αποδεικνύουν τη σημαντική συνεισφορά του στην ανάπτυξη της χώρας».

Στην παρουσίαση παρευρέθηκαν ο προϊστάμενος της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του ΥΠΠΟ Γιάννης Μυλωνάς, η Γενική Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγώ Τσιάρα, η Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΔΑΠ Νικολέττα Διβάρη-Βαλάκου, οι διευθυντές των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού καθώς και υπηρεσιακά στελέχη.

Διαβάστε επίσης

Το ρεκόρ μιας νεαρής κυρίας – Έργο του Κλιμτ, το δεύτερο ακριβότερο στον κόσμο

Ακρωτήρι Θήρας – Έφτασε η ώρα για την αποκατάσταση των ζημιών στον προϊστορικό οικισμό

Η «Μόνα Λίζα» των χειρογράφων-Μία Βίβλος που λάμπει στο χρυσό