Δέκα χρόνια ταξίδευε μεσ’ σε θάλασσες φουρτουνιασμένες, με τέρατα και μάγισσες να καραδοκούν, χάνοντας έναν προς έναν όλους τους συντρόφους του αλλά εκείνος –ο Οδυσσέας – βράχος! Είχε έναν προορισμό βλέπετε: Την Πηνελόπη και την Ιθάκη του. Αλλά έτσι ήταν αυτοί οι παλαιάς κοπής ήρωες. Με στόχους και οράματα. Ποια ακριβώς Ιθάκη αναζητεί τώρα ο Τσίπρας στη ζωή του, την ομηρική ή την καβαφική -διότι παίζει και το ποιητικό υπαρξιακό εν προκειμένω – θα σας γελάσω αλλά και δεν μας ενδιαφέρει.

Ελεύθερος άνθρωπος είναι, δεν θα του απαγορεύσουμε τα ταξίδια… Ακόμη και τα συγγραφικά. Εδώ όλη η Ελλάδα γράφει, να μην μας πει κι αυτός τον πόνο του; Να μη γράψει το έπος του πριν προλάβουν και του το γράψουν άλλοι και κλάψουνε μανούλες; Ρίξε λοιπόν στο πόπολο μια Ιθάκη, να βρίσκεται, ένα ρομάντζο βρε παιδί μου με τις σωστές δόσεις που φτιάχνουν τα παραμύθια – να βγει και σε φυλλάδια προτείνω αλά παλαιά – γιατί από πολιτική …μάπα το καρπούζι μας έχει βγει ο Αλέξης ως γνωστόν.

1

Αλλά οι άνθρωποι μπορεί να συγχωρούν, η ιστορία όμως όχι. Άμα διαβείς τον Ρουβίκωνα, alea jacta est, που έλεγε κι ο φίλος μας ο Ιούλιος Καίσαρας, επιστροφή δεν υπάρχει. Όσες Ιθάκες κι αν ονειρεύεται ο Αλέξης, όσα βιβλία κι αν γράψει. Κι αυτός τον διέβη με πλήρη αποτυχία. Τι τον θέλει λοιπόν τον Οδυσσέα και τι τον Καβάφη. Άσ’ τους στην άκρη και πιάσε μια Ελένη Δήμου « Ετοιμάζω ταξίδι μοναχά για πάρτη σου», που είναι και της εποχής μας.

Στο μεταξύ, προς τι το μίσος και το πάθος με τον Άγνωστο Στρατιώτη; Δείτε το κι αλλιώς: Καρέκλες και καρεκλάκια – πλαστικά κατά προτίμηση- εδώ κι εκεί για να ξαποσταίνει ο επαναστάτης. Τραπεζάκια ανυπερθέτως για ν΄απλώσει την πραμάτεια του, φαναράκια αναμμένα ως υπόμνηση καθήκοντος – προφάσεις εν αμαρτίαις – εικονίτσες, καρδούλες, ανθισμένα γλαστράκια για το απαραίτητο συναίσθημα, αυτοσχέδια μουσικά πατάρια με ενθουσιώδεις μπάντες προς εξύψωση του φρονήματος των παρισταμένων, σημαίες ν΄ ανεμίζουν, τέντες, ομπρέλες και σκηνές για παν καιρικό φαινόμενο.

Αλλά μια εγκατάσταση in situ είναι το όλον, που λέμε εμείς του πολιτισμού.Διότι, τι παραπάνω αγαπητοί μου έχει το κιτς ως μορφή τέχνης, που μερικοί δίνουν εκατομμύρια να το αποκτήσουν; Απολύτως τίποτε. Ενώ εμείς, τσάμπα! Μέσα στα πόδια μας, όσο να πεις.

Ως εκ τούτου κρίνω παντελώς άστοχους τους χαρακτηρισμούς όλων αυτών των άσχετων περί τα εικαστικά, που ομιλούν περί τσαντιριού, σούργελου, κοτετσίου και άλλων συναφών, άκρως υποτιμητικών για τον Άγνωστο Στρατιώτη. Όχι αυτόν τον ίδιο βεβαίως. Μη μου γίνεστε σνομπ, παρακαλώ. Δείτε το απλώς ως εικαστική εγκατάσταση – installation, που λένε και στο χωριό μου.

Αγνοώ ωστόσο, τι κατέχει από τέχνη το Εθνικής Άμυνας – τα στρατά κατά το κοινώς λεγόμενο- και πόσο προχωρημένο είναι. Εξ ου και φρονώ ότι μία κριτική επιτροπή εμπειρογνωμόνων στο Πεντάγωνο για να αποφαίνεται κάθε φορά για το είδος και την καλλιτεχνική αξία μιας εγκατάστασης θα ήτο πολύ χρήσιμη. Και εκσυγχρονιστική, βεβαίως. Όχι όλο Rafale και Mirage κύριε Δένδια μου, «Προσφέρετε στον εχθρό ένα δέλεαρ, για να τον προσελκύσετε» δεν λέει ο Σουν Τσου;

Από την άλλη βεβαίως, δεν ξέρω πώς μπορεί να αντιδράσει κανείς αν αίφνης αλυσοδεθεί η Ζωή στον Άγνωστο Στρατιώτη και τι δέλεαρ θα μπορούσε να την αγγίξει. Σε ποια κατηγορία performance να την βάλεις άλλωστε; Και ποιο σώμα στρατού να σπεύσει προς επικουρία της καλλιτεχνικής τάξεως; Αυτό είναι πρόβλημα, όχι αν βγουν οι

Τούρκοι στο Αιγαίο…

Αλλά αυτή είναι η μοίρα της τέχνης. Ακόμη και αιώνες μπορεί να περάσουν για να αναγνωρισθεί. «Μη λυπηθείτε τα χρήματα που εδώσατε και κατεδαφίσατε άνευ δισταγμού το αισχρούργημα του Αφανούς Στρατιώτου», έγραφε μία εφημερίδα του 1932, όταν είχε εγκαινιαστεί το μνημείο, περιγραφόμενο ως «τερατούργημα», «ανοσιούργημα» και «χαλκομανία επί ογκώδους τοιχώματος»! Πού να έβλεπαν τη σημερινή του εξέλιξη, όταν η δημοκρατική έκφραση των πολιτών κι ο ειλικρινής πόνος και το συναίσθημα καπελώνονται και διαστρέφονται από τους επαγγελματίες της αντίδρασης και το σεπτό μνημείο μετατρέπεται σε χωματερή συνθημάτων.

Προοδεύει ο κόσμος όμως, και στην Αθήνα τουλάχιστον, στήνει άγαλμα και στον άγνωστο μικρομεσαίο, που ως Προμηθέας της συμφοράς, μας κουβαλάει στην πλάτη του όλους: «Εστίαση», διαβάζω πάνω –πάνω, «Καφέ μπαρ, Κυλικεία» από κάτω, «Λιανεμπόριο», «Λογιστικές Υπηρεσίες» μετά, κάπου βρήκα και την «Δημοσιογραφία»…

Δεν ξέρω αν όλα τα μικρομεσαία επαγγέλματα χώρεσαν σ΄αυτήν την βεντάλια που τον περιβάλλει εν είδει καρέκλας της Εμανουέλας –για να σας δώσω ένα στίγμα- προσωπικά όμως το όλον με γέμισε υπερηφάνεια. Επιτέλους αναγνωρίστηκαν οι κόποι μας, οι αγώνες μας, η αξία μας! Στο Πεδίο του Άρεως μαζί με τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης! Εκεί ανήκουμε, δεν το συζητώ. (Τώρα αν οι δόξες κι οι τιμές συνοδεύονταν και με ισάξιες αυξήσεις θα είχαμε το τέλειο!)

Μικρές αλλαγές πάντως, θα ήθελα να προτείνω στο όλο εγχείρημα, καθ΄ όσον είμαι και καλλιτεχνικός τύπος. Διότι, τι τον θέλει τον πυρσό ο Προμηθέας; Ξεπερασμένα πράγματα. Χάθηκε ένα POS ή ένα κινητό από εκείνα που σου κλείνουν δουλειές από μόνα τους. Αυτά είναι τα σύνεργα του επαγγελματία σήμερα. Πώς ήταν στην Σοβιετική Ένωση το δρεπάνι και το σφυρί στα αγάλματα του εργάτη, ένα τέτοιο πράγμα είναι το ζητούμενο… Διότι αν είναι να κάνεις σοσιαλιστικό ρεαλισμό, να το φθάσεις μέχρι τέλους.

Αλλά «Όλοι αυτοί που δεν έχουν ταλέντο, τι θα γίνονταν χωρίς όλους αυτούς που δεν έχουν γούστο;», όπως εύστοχα είχε αναρωτηθεί ένας γάλλος συγγραφέας με τον οποίο και θα συμφωνήσω, διότι …η αλήθεια βρίσκεται εκεί έξω, ορατή και παγκοίνως γνωστή.

 

Διαβάστε επίσης 

Από Κουτσόγιωργα σε Βελόπουλο: H ατάκα φτηνή, η δημοκρατία ακριβή

Τι δείχνουν οι μυστικές δημοσκοπήσεις, ο Τσίπρας, ο Σαμαράς, η Καρυστιανού, το πρόβλημα με τη Μεσογειακή Διάσκεψη, ποιοι έφαγαν jellyfish και καγκουρό

Διονύσης Σαββόπουλος: Στο νοσοκομείο νοσηλεύεται ο γνωστός μουσικοσυνθέτης