Ντύνοντας το Downton Abbey: Δημοπρασία με τα ωραιότερα κοστούμια της σειράς

«Ένα απλό φόρεμα που πέφτει απαλά από τους ώμους, που παίρνει το σχήμα του από τη σιλουέτα της κοπέλας που το φοράει και τις πτυχώσεις του από τις κινήσεις της…».

Η λαίδη Μαίρη Κρόλεϊ της αριστοκρατικής οικογένειας των Κρόλεϊ από το Downton Abbey περιγράφει έτσι το φόρεμά της, ένα μεταξωτό σιφόν με χάντρες, λάμποντας στο κέντρο του δωματίου με το κομψό καρέ κούρεμά της. Στην πραγματικότητά όμως, τα λόγια δεν είναι δικά της αλλά του ΄Οσκαρ Ουάιλντ από το 1885, όταν καυτηρίαζε τις φουσκωτές «ουρές» των φορεμάτων των γυναικών, τα υπερβολικά στολίδια τους και τους κορσέδες σε ένα δοκίμιό του όπου υποστήριζε την απλότητα. Δυστυχώς όμως, για εκείνη την εποχή ο Ουάλντ ήταν πολύ μπροστά…

Με περισσότερους από 120 εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο, η βραβευμένη με Χρυσή Σφαίρα, BAFTA και Primetime Emmy σειρά, που δημιούργησε ο Τζούλιαν Φελουους είναι ένα από τα πιο δημοφιλή προγράμματα στην ιστορία της βρετανικής τηλεόρασης. Κι όσο για τα κοστούμια της, οι φίλοι της σειράς –και της κομψότητας ασφαλώς- έχουν την ευκαιρία εδώ και λίγες μέρες αλλά μόνον ως τις 16 Σεπτεμβρίου να τα αποκτήσουν, χάρις στην διαδικτυακή δημοπρασία του οίκου Bonhams.

Συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του φορέματος της λαίδης Μαίρης, που στην σειρά ερμηνεύεται από τον πανέμορφη Μισέλ Ντόκερι. Εκείνη ήταν τυχερή πλέον, καθώς από την εποχή του διάσημου ιρλανδού συγγραφέα θα περνούσε πολύς χρόνος ώσπου οι μεγάλοι σχεδιαστές ρούχων, Lucile (Lady Duff-Gordon), Paul Poiret, Jeanne Lanvin και λίγο αργότερα οι Coco Chanel και Jean Patou θα έφερναν την επανάσταση στη μόδα για τις νεαρές γυναίκες, που απεγνωσμένα προσπαθούσαν να ξεφορτωθούν τα αυστηρά και άκαμπτα φορέματά τους. Αντίστοιχα σύμβολα ασφαλώς, των ηθών και τρόπων, που ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τελικά θα εξαφάνιζε.

Η εδουαρδιανή ακαμψία και ο μοντερνισμός

Από το 1910-11, αυτοί οι σχεδιαστές – όλοι αναφερόμενοι στην τηλεοπτική σειρά – προσέφεραν πιο χαλαρά, πιο ελαφριά και όλο και πιο κοντά φορέματα. Άλλωστε από το 1910 περίπου, ο «Μοντερνισμός» άλλαξε τα πάντα. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα, ότι στην σειρά μόνον η Κόμισσα, που ερμηνεύθηκε μοναδικά από την Μάγκι Σμιθ είναι προσκολλημένη αμετάπειστα στο παρελθόν. Για όλα αυτά μιλάει στον Bonhams η σχεδιάστρια Άννα Μαίρη Σκοτ Ρόμπινς , η οποία συμμετείχε στο Downton Abbey στον 5ο κύκλο, αποκαλύπτοντας την δεξιοτεχνία της κατασκευής των κοστουμιών, τις ιστορικές αναφορές και τις γνώσεις που απαιτούνταν για την δημιουργία αυτών των εντυπωσιακών εμφανίσεων της σειράς.

Το Downton Abbey ενσαρκώνει ακριβώς τη συναρπαστική, «σεισμική» μετατόπιση από την εδουαρδιανή ακαμψία στην τόλμη του Μοντερνισμού, σε συνδυασμό με την πολιτική, την κοινωνική και την τεχνολογική αλλαγή. Σε καμία άλλη περίοδο εξάλλου, ο σχεδιασμός ρούχων (και υφασμάτων) δεν αντικατόπτριζε τόσο τέλεια τις εξελίξεις στην αρχιτεκτονική και την τέχνη.

Από το εναρκτήριο σοκ ενός βυθισμένου Τιτανικού ως τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τις εργαζόμενες γυναίκες και τον δύσκολο αγώνα τους για το δικαίωμα ψήφου, με την απλοποίηση επίσης, της ανδρικής ένδυσης (στα χαρακώματα για παράδειγμα, τα ρολόγια χειρός αντικατέστησαν τα ρολόγια τσέπης) η μετάβαση σε έναν μεταπολεμικό κόσμο με λιγότερους υπηρέτες, εμβρυϊκά δικαιώματα των εργαζομένων και τεχνολογικές εξελίξεις -από τον ηλεκτρισμό και τα τηλέφωνα μέχρι τα αυτοκίνητα, τα αεροπλάνα, τα γραμμόφωνα και τις ραπτομηχανές – γίνεται σχεδόν αστραπιαία και όλα παρελαύνουν στη σειρά. Γιατί η οικογένεια Κρόλεϊ ήταν πρωτοπόρα, καθώς τα υιοθέτησε όλα.

Κάτω από τις σκάλες

Ακόμα και οι σκηνές «κάτω από τις σκάλες» όμως (γυρισμένες στο παλαιότερο κινηματογραφικό στούντιο της Βρετανίας, το Ealing Studios), αποδίδονται εξαιρετικά χάρις στα χρώματα βαφής και τον κολακευτικό φωτισμό κεριών ή αερίου.

«Η αυστηρή, ασπρόμαυρη, επίσημη ενδυμασία για τους άνδρες υπηρέτες, τα γοητευτικά φορέματα με στάμπα dimity (βαμβακερό) των υπηρετριών και οι περίτεχνες ποδιές τους – πιο απλές για την ημέρα – έκαναν και την δική τους δουλειά να φαίνεται κομψή», όπως λέει η Άννα Μαίρη Σκοτ Ρόμπινς. Και οι δικές τους στολές όμως, ακολούθησαν τη μόδα αλλά αργά και συντηρητικά. Όπως τα ανδρικά κολάρα που μειώθηκαν σε όγκο (αν και όχι για το βράδυ) αλλά και οι γυναικείες στολές κόντυναν ενώ η μέση κατέβηκε πιο χαμηλά.

Πλήθος κοστουμιών βρίσκονταν έτσι και «κάτω από τις σκάλες»: Στολές και προσωπικά ρούχα, όπως αυτά που φορούσε ο μακιαβελικός καρδιοκατακτητής Τόμας Μπάροου -ερμηνευμένος από τον Ρόμπερτ Τζέιμς Κόλιερ- συμπεριλαμβανομένων και λευκών δερμάτινων γαντιών. Ή το πλούσια κεντημένο, βελούδινο παλτό, ειδικά για τον γάμο της οικονόμου, κυρίας Χιους, το οποίο χρειάστηκε 150 ώρες για να φτιαχτεί.

Παρέλαση μόδας

Περί τα 300 κοστούμια απαιτούνταν ανά σεζόν, όλα αποτέλεσμα έρευνας και συνεργασίας με τους τρεις, κύριους σχεδιαστές κοστουμιών της σειράς ενώ βεβαίως υπήρχαν και καπελάδες, κοσμηματοπώλες και ράφτες. Όλα αυτά ήταν μία διαρκής πρόκληση. Όπως έχει πει η διακεκριμένη σχεδιάστρια Σουζάνα Μπάξτον, το Downton ήταν «Μια ασταμάτητη παρέλαση υψηλής μόδας με ειλικρινά όμορφους ανθρώπους, όπου τα ρούχα συχνά εναρμονίζονταν με τα σκηνικά με τρόπο, που δυστυχώς, η ζωή σπάνια επιτυγχάνει». Η ίδια σχεδίασε τα κοστούμια για τις δύο πρώτες σεζόν και καθιέρωσε τα τότε ολοκαίνουργια στυλ και τις παλέτες των χαρακτήρων. Έτσι, ενώ εκατομμύρια θεατές ενθουσιάστηκαν με την πλοκή της σειράς για άλλους, τα κοστούμια ήταν τα αστέρια!

Στην πορεία οι σχεδιαστές χρησιμοποίησαν περίπου το ένα τρίτο πρωτότυπων υλικών, τροποποιημένων ή προσαρμοσμένων, το άλλο ένα τρίτο ήταν καινούργιο ενώ τα υπόλοιπα ενοικιάζονταν. Παράλληλα με την έρευνα, οι ενδυματολόγοι εντόπισαν και αυθεντικά ρούχα, υφάσματα, δαντέλες και διακοσμητικά από αντιπροσώπους στο Λονδίνο, το Παρίσι και αλλού. Κατά ειρωνικό τρόπο όμως, η ταχεία επιτυχία του Downton αύξησε τη ζήτηση για αυθεντικά φορέματα της δεκαετίας του ’20, γεγονός που δυσκόλεψε την προμήθειά τους. Ωστόσο, επισκευασμένα -εφ΄όσον χρειαζόταν- τα εκθαμβωτικά πρωτότυπα της δεκαετίας του ’20 ενισχύουν τον ρεαλισμό του Downton.

Οι ήρωες και τα ρούχα τους

Η Ίντιθ Κρόλεϊ –ερμηνευμένη από την Λόρα Κάρμαϊκλ- , η οποία ξεκινά ως άχαρη κοπέλα αλλά καταλήγει κομψή και μαρκησία φοράει αρκετά από αυτά. Όταν ο Μπέρτι Πέλμαν της κάνει πρόταση γάμου φοράει ένα εντυπωσιακό λεμονί φόρεμα με χάντρες . Επίσης το υπέροχο δεύτερο νυφικό της (δημιουργία της Σκοτ Ρόμπινς) ήταν ένα αυθεντικό φόρεμα με πολλά επίπεδα από ακριβή δαντέλα Βρυξελλών, επικαλυμμένο με περισσότερη δαντέλα για μια ρομαντική, πολυεπίπεδη εμφάνιση, στην οποία προστέθηκε μια ουρά, επίσης από δαντέλα Βρυξελλών. Καθώς η Ίντιθ μάλιστα αποκτούσε αυτοπεποίθηση στη σειρά, οι σχεδιαστές έκαναν τα ρούχα της να το αντανακλούν, με τολμηρά ντεκολτέ και avant-garde σύνολα.

Για τον χορό των ντεμπυτάντ, η λαίδη Ρόουζ (Λίλι Τζέιμς) εμφανίζεται με μία αξιολάτρευτη «Robe de style» με χαμηλωμένη μέση στολισμένη με ασημένια γιρλάντα. Το συγκεκριμένο στυλ ανήκε στην Jeanne Lanvin αλλά το φόρεμα της Ρόουζ φτιάχτηκε από την Κιμ Γουίτσερ για την σχεδιάστρια Κάρολιν ΜακΚολ.

Ένα αναμφισβήτητο κομμάτι της ιδιοφυΐας των κοστουμιών ήταν εξάλλου, η εκπληκτική προσοχή στη λεπτομέρεια. Η Ρόζαλιντ Έμπατ, η οποία σχεδίασε τις στρατιωτικές στολές, είπε ότι για τα φανταστικά συνταγματικά εμβλήματα των λόρδων Γκράνθαμ και Μάθιου Κρόλεϊ, το Κολλέγιο Όπλων σχεδίασε ειδικά οικόσημα και στη συνέχεια κατασκευάστηκαν καλούπια για την εκτύπωσή τους. Ενώ το κιτ φαγητού του λόρδου Γκράνθαμ αντιγράφηκε από ένα πρωτότυπο του 1912, από έναν ειδικό σε στολές του Γιορκσάιρ.

Η εντυπωσιακή λαίδη Μαίρη

Εκπληκτικά όμως και τα σύνολα της Μάγκι Σμιθ, φτιαγμένα από την αρχή. Με βάση εν μέρει το στυλ της βασίλισσας Μαίρης, η ομάδα της Σουζάνα Μπάξτον δημιούργησε για την χήρα κόμισσα ένα μωβ κοστούμι από μετάξι με τυπωμένο εδουαρδιανό σχέδιο, καθώς και ένα επιβλητικό μαύρο βραδινό φόρεμα με ψηλό ντεκολτέ και χάντρες, που φορέθηκε στις αρχές της πρώτης σεζόν, αποθεώνοντας τον ρόλο της.

Αλλά η κορυφαία στο στυλ λαίδη Μαίρη είναι αυτή, που φοράει ολόκληρη τη γκάμα των καινούργιων και πρωτότυπων φορεμάτων με χαρακτηριστική κομψότητα και χάρη. Μεταμορφώνεται έτσι, από μια φρέσκια κοπέλα της ύστερης εδουαρδιανής εποχής με το μακρύ, ριγέ καλοκαιρινό της φόρεμα που σχεδίασε η Μπάξτον όταν κηρύχθηκε ο πόλεμος, σε μία τολμηρή γυναίκα, που φοράει αισθησιακά μεταξωτά κιμονό και φαρδιά βραδινά φορέματα. Ένα γαλαζοπράσινο, έξωμο, μεταξωτό φόρεμα με λοξή κοπή και με μία λαμπερή χρυσή δαντελένια προσθήκη, σχεδιασμένο από την Σκοτ Ρόμπινς, το οποίο η Μαίρη φοράει για να κερδίσει τον Χένρι Τάλμποτ (Μάθιου Γκουντ) είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Έχουν περάσει 15 χρόνια από τότε που το κοινό γνώρισε για πρώτη φορά την αριστοκρατική οικογένεια Κρόλεϊ και το προσωπικό της. Μέσα από πολλούς έρωτες και απώλειες, γεννήσεις και θανάτους, σκάνδαλα και παγκόσμια γεγονότα, οι πόρτες του Downton Abbey παρέμειναν ανοιχτές. Τώρα, μετά από έξι σεζόν και με μία τρίτη και τελευταία ταινία να προβάλλεται στις αίθουσες αυτόν τον μήνα, η ιστορική σειρά Downton Abbey αποχαιρετά το κοινό οριστικά. Η δημοπρασία των Bonhams είναι η τελευταία πράξη.

Διαβάστε επίσης:

Η Έλενα Σύρακα παρουσιάζει τη συλλογή «Nature Sacrée» στη Βενετία

Ο μυστικός κόσμος της γυναίκας στην αρχαιότητα Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου: Γράφει ο δρ Νίκος Παπαδημητρίου

Ο Μέγας Αλέξανδρος στον Μεσαίωνα – Αντιμέτωπος με δράκους, μονόκερους και γίγαντες