Νερό, κίνηση και ήχος: Οι «Ομπρέλες» του Γιώργου Ζογγολόπουλου σε αναβάθμιση

Η αρμονία των μορφών, η κίνηση του νερού και η γοητευτική αίσθηση του ήχου. Ένα τρίπτυχο που δένει ιδανικά στις μοναδικές «Ομπρέλες» του Ζογγολόπουλου, το εμβληματικό υδροκινητικό έργο του σπουδαίου καλλιτέχνη, που κοσμεί το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης στον χώρο της ΔΕΘ-Helexpo. Από τα πλέον αγαπητά και αναγνωρίσιμα έργα δημόσιας γλυπτικής της συμπρωτεύουσας οι «Ομπρέλες», καθώς βρίσκονται όμως, στον εξωτερικό χώρο για πάνω από 30 χρόνια συνολικά απαιτούν φροντίδα, την οποία και πρόκειται να λάβουν σύντομα.

Η επικείμενη συντήρηση, έτσι, περιλαμβάνει την πλήρη επισκευή και αναβάθμιση του υδροκινητικού μηχανισμού και την βελτίωση των υδραυλικών συστημάτων, ώστε το έργο να συνεχίσει να προσφέρει με την παρουσία του μοναδική βιωματική εμπειρία στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης. Οι εργασίες μάλιστα, που θα υλοποιηθούν υπό την επίβλεψη εξειδικευμένων επαγγελματιών με την ευθύνη του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου, θα ολοκληρωθούν το φθινόπωρο καθώς το χρονοδιάγραμμα είναι απολύτως συγκεκριμένο.

Συμμετοχή στην Μπιενάλε Βενετίας

Ήταν το 1993, όταν ο γλύπτης Γιώργος Ζογγολόπουλος είχε τοποθετήσει αυτήν την τεράστια, ατσάλινη κατασκευή στην υδάτινη δεξαμενή νερού, στην κύρια είσοδο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (τότε Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) κατά την διοργάνωση της πρώτης ατομικής του έκθεσης στη Θεσσαλονίκη.

Μάλιστα αυτή η έκθεση ήρθε αμέσως μετά την λήξη της παρουσίασης του ίδιου έργου ως εθνική εκπροσώπηση στην 45η Μπιενάλε της Βενετίας. Ο χώρος είχε επιλεγεί από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ο οποίος και καθοδήγησε την τοποθέτησή του σε συνεργασία με την τεχνική υπηρεσία της ΔΕΘ και το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, το οποίο συνέβαλε στη μελέτη-κατασκευή. Το έργο παρέμεινε στο μουσείο της Θεσσαλονίκης ως χρησιδάνειο μέχρι το 1995, οπότε και μετακινήθηκε για να περιληφθεί σε ιδιωτική συλλογή.

Από το 1996 ωστόσο, καθώς εξασφαλίσθηκε και ολοκληρώθηκε η αγορά του, με τη συνεισφορά του συλλέκτη Πρόδρομου Εμφιετζόγλου και της επιχειρηματία Αίνης Μιχαηλίδου, το έργο επέστρεψε μόνιμα πλέον στις συλλογές του μουσείου.

Τα γλυπτά στο περιβάλλον

Οι «Ομπρέλες» αποτελούν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα γλυπτά της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Η υδροκινητική του εκδοχή, που βρίσκεται στον χώρο του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του MOMus αποτελεί εξέλιξη της καλλιτεχνικής σκέψης του καλλιτέχνη, ο οποίος είχε έντονο ενδιαφέρον για τη συνύπαρξη τέχνης και τεχνολογίας. Στο έργο έτσι, το στοιχείο του νερού κατέχει κεντρικό ρόλο, μαζί με τη διάσταση της κίνησης και του ήχου έτσι ώστε να προκύπτει μία απόλυτα δυναμική σχέση με το φυσικό περιβάλλον, τονίζοντας τη ροή και την μεταβολή και ενισχύοντας παράλληλα τη βιωματική διάσταση της τέχνης.

Ο Ζογγολόπουλος εξάλλου ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την συνύπαρξη των γλυπτών με τον περιβάλλοντα χώρο. Επηρεασμένος από την κινητική τέχνη των τελών της δεκαετίας του 1950 και του 1960 ασχολήθηκε έτσι, με την κίνηση των στατικών γλυπτικών μορφών μέσα από τη συνεχή ροή του νερού. Ο καλλιτέχνης ανανέωνε συνεχώς τις μορφές, τα υλικά, τα μέσα και τις χωρικές σχέσεις στην τέχνη του.

Δημιούργησε έναν διάλογο με τον χώρο μέσα από την ευφάνταστη και καινοτόμο χρήση κίνησης, σχημάτων και ήχων. Εφάρμοσε αυτή την ιδέα σε ολόκληρο το έργο του, συμπεριλαμβανομένων των ομπρελών.

Να θυμίσουμε, ότι ο Γιώργος Ζογγολόπουλος (1903-2004) με σπουδές γλυπτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, εκτός από τη γλυπτική ασχολήθηκε επίσης με την ζωγραφική και την αρχιτεκτονική. Συνεργάστηκε με σημαντικούς ανθρώπους των τεχνών όπως ο Δημήτρης Πικιώνης, ο Πάτροκλος Καραντινός και ο Κωνσταντίνος Παρθένης, διακρίθηκε και βραβεύτηκε για το έργο του.

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι αυτό το εκτεταμένο πρόγραμμα συντήρησης πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης Α.Ε. (ΕΥΑΘ Α.Ε.), σε στρατηγική συνεργασία με τον Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus) ενώ εταίρος σε αυτή την πρωτοβουλία είναι το Ίδρυμα Παπαγεωργίου, το οποίο υποστήριξε τις απαραίτητες προκαταρκτικές ενέργειες καθαρισμού των ανοξείδωτων από ατσάλι επιφανειών. Τις εργασίες αποκατάστασης υποστηρίζουν επίσης η Deloitte Greece και ο Σταύρος Ανδρεάδης.

 

Διαβάστε επίσης 

Ο μυστικός κόσμος της γυναίκας στην αρχαιότητα Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Γράφουν αρχαιολόγοι του μουσείου

Αντώνης Τζωρτζακάκης στο mononews: Η ορθή και δίκαιη διαχείριση της εξουσίας είναι ακόμα ένα πανανθρώπινο ζητούμενο

Κλειστό το Ηρώδειο για 3 χρόνια: Τι περιλαμβάνουν οι εργασίες ανάδειξης και αποκατάστασης του μνημείου