Συμβούλιο Επικρατείας: Νόμιμη η απομάκρυνση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου

Νομίμως και χωρίς να υπάρχει βλάβη στις αρχαιότητες, που έχουν βρεθεί στο σταθμό του μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιούνται οι εργασίες για την απομάκρυνση τους. Αυτή είναι η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας απαντώντας σε προσφυγή σωματείων που ζητούσαν να κριθεί παράνομη η μεταφορά των αρχαιοτήτων.

Επιπλέον το ΣτΕ έκρινε, ότι δεν υφίσταται θέμα ανεπανόρθωτης βλάβης των αρχαιοτήτων, όπως ισχυρίζονταν στο αίτημα, κι αυτό διότι λαμβάνονται όλα τα απαιτούμενα μέτρα.

Συγκεκριμένα η Επιτροπή Αναστολών της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας με απόφασή της (6/2022) απορρίπτει την προσφυγή που ζητούσε να κριθεί παράνομη η υπουργική απόφαση για την απόσπαση και μεταφορά των αρχαιοτήτων σε άλλο χώρο ώσπου να κατασκευαστεί ο σταθμός. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι με σχετική υπουργική απόφαση έχει αποφασιστεί η διατήρηση των αρχαιοτήτων σε άλλο χώρο, ώστε μετά το πέρας των εργασιών στον σταθμό να επανατοποθετηθούν εκεί.

Όπως αναφέρεται στην απόφαση, οι καταθέτοντες την προσφυγή αμφισβητούσαν τη νομιμότητα της υπουργικής απόφασης που ενέκρινε τη σχετική μελέτη, υποστηρίζοντας ότι αυτή μη νομίμως εκπονήθηκε από ιδιωτικό μελετητικό σχήμα χωρίς να τηρηθούν οι, κατά τους ίδιους, εφαρμοστέες σχετικές διατάξεις, καθώς και ότι η μελέτη που εγκρίθηκε με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, δεν αποτελεί «οριστική μελέτη εφαρμογής», όπως ορίζει, μεταξύ άλλων, προηγούμενη απόφαση της ίδιας υπουργού.

Ειδικότερα, υποστήριξαν ότι μη οριστικότητα της μελέτης αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι η εγκριτική υπουργική απόφαση εκδόθηκε υπό πλήθος όρων, που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, και στην εκπόνηση συμπληρωματικών μελετών, καθώς και από το ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου εγκρίνουν, τελικά, επιμέρους μελέτες για κάθε αρχαιολογική ενότητα ξεχωριστά, πριν αυτή απομακρυνθεί.

Η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ όμως έκρινε ότι η βασιμότητα των λόγων ακυρώσεως ούτε αποκλείεται, ώστε η αίτηση να απορριφθεί γι’ αυτόν τον λόγο, ούτε όμως είναι προφανής, ώστε να διαταχθεί η αναστολή για τον ίδιο λόγο.

Κατόπιν τούτου, εξέτασε τους ισχυρισμούς περί ανεπανόρθωτης βλάβης των αρχαιοτήτων, χωρίς, δηλαδή, αυτή να συναρτάται με τη βασιμότητα της αιτήσεως ακυρώσεως. Έκρινε δε ότι η βλάβη αυτή δεν πιθανολογείται, ακριβώς διότι η σχετική μελέτη έχει ήδη τροποποιηθεί όπως υπέδειξαν οι αρχαιολογικές υπηρεσίες, πριν από τη σχετική θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, εξειδικεύεται συνεχώς σε επίπεδο κάθε αρχαιολογικής ενότητας ξεχωριστά, προβλέπεται δε η σύνταξη και συμπληρωματικών μελετών για την έδραση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων, πριν από την επανατοποθέτησή τους στον σταθμό, μετά την κατασκευή του.

Σημειώνεται, τέλος, ότι, όπως προκύπτει από την απόφαση, ότι ανάλογες μεταφορές έχουν γίνει και κατά το παρελθόν, όπως αυτή που αφορά σε τμήμα των ίδιων αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου, που έχει ήδη μεταφερθεί κατ’ εφαρμογή υπουργικής απόφασης του έτους 2017, η νομιμότητα της οποίας δεν έχει αμφισβητηθεί.

Η Επιτροπή Αναστολών της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας συνεδρίασε υπό τον πρόεδρο κ. Δ. Σκαλτσούνη πρόεδρο ΣτΕ και εισηγητή τον κ. Χ. Ντουχάνη, σύμβουλο επικρατείας.

Αναλυτικά η απόφαση του δικαστηρίου

«ΣτΕ ΕΑ Ολ 6/2022
Πρόεδρος: Δ. Σκαλτσούνης, Πρόεδρος ΣτΕ

Εισηγητής: Χ. Ντουχάνης, Σύμβουλος Επικρατείας

Επιτρεπτή η συνέχιση της προσωρινής απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων από το σταθμό Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης.

Με την 6/2022 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίφθηκε αίτηση, με την οποία είχε ζητηθεί η αναστολή της απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων που έχουν έλθει στο φως λόγω των εργασιών κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης. Με σχετική υπουργική απόφαση έχει αποφασιστεί, ακόμη, η διατήρηση των αρχαιοτήτων σε άλλο χώρο μέχρι την κατασκευή του σταθμού, οπότε και θα επανατοποθετηθούν εκεί.

Με το κύριο ένδικο βοήθημα, η απόφαση επί του οποίου αναμένεται, οι ενδιαφερόμενοι αμφισβητούν τη νομιμότητα της υπουργικής απόφασης που ενέκρινε τη σχετική μελέτη, υποστηρίζοντας ότι αυτή μη νομίμως εκπονήθηκε από ιδιωτικό μελετητικό σχήμα χωρίς να τηρηθούν οι, κατά τους ίδιους, εφαρμοστέες σχετικές διατάξεις, καθώς και ότι η μελέτη που εγκρίθηκε με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, δεν αποτελεί “οριστική μελέτη εφαρμογής”, όπως ορίζει, μεταξύ άλλων, προηγούμενη απόφαση της ίδιας υπουργού. Υποστηρίζουν, ειδικότερα, οι ενδιαφερόμενοι ότι η μη οριστικότητα της μελέτης αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η εγκριτική υπουργική απόφαση εκδόθηκε υπό πλήθος όρων, που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, και στην εκπόνηση συμπληρωματικών μελετών, καθώς και από το ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου εγκρίνουν, τελικά, επιμέρους μελέτες για κάθε αρχαιολογική ενότητα ξεχωριστά, πριν αυτή απομακρυνθεί.

Η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ έκρινε ότι η βασιμότητα των λόγων ακυρώσεως ούτε αποκλείεται, ώστε η αίτηση να απορριφθεί γι’ αυτόν τον λόγο, ούτε όμως είναι προφανής, ώστε να διαταχθεί η αναστολή για τον ίδιο λόγο.

Κατόπιν τούτου, εξέτασε τους ισχυρισμούς περί ανεπανόρθωτης βλάβης των αρχαιοτήτων, χωρίς, δηλαδή, αυτή να συναρτάται με τη βασιμότητα της αιτήσεως ακυρώσεως. Έκρινε δε ότι η βλάβη αυτή δεν πιθανολογείται, ακριβώς διότι η σχετική μελέτη έχει ήδη τροποποιηθεί όπως υπέδειξαν οι αρχαιολογικές υπηρεσίες, πριν από τη σχετική θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, εξειδικεύεται συνεχώς σε επίπεδο κάθε αρχαιολογικής ενότητας ξεχωριστά, προβλέπεται δε η σύνταξη και συμπληρωματικών μελετών για την έδραση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων, πριν από την επανατοποθέτησή τους στον σταθμό, μετά την κατασκευή του.

Σημειώνεται, τέλος, ότι, όπως προκύπτει από την απόφαση, ανάλογες μεταφορές έχουν γίνει και κατά το παρελθόν, όπως αυτή που αφορά σε τμήμα των ίδιων αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου, που έχει ήδη μεταφερθεί κατ’ εφαρμογή υπουργικής απόφασης του έτους 2017, η νομιμότητα της οποίας δεν έχει αμφισβητηθεί.»

Διαβάστε επίσης:

Λίνα Μενδώνη: Το υπουργείο έπραξε το καθήκον του – Το Ίδρυμα IFG και ο ρόλος του

Αλέκος Φασιανός: Για τη ζωγραφική, την Ελλάδα, τον έρωτα. Με τα δικά του λόγια