Σωζήτα Γκουντούνα
Μία πολύπτυχη πλατφόρμα
Ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός παγκόσμιας εμβέλειας, η πλατφόρμα θα προωθήσει την κοινωνική συμμετοχή στις διεθνείς πολιτιστικές συνεργασίες που αναμένεται να συνάψει. Πρόκειται να πραγματοποιήσει προγράμματα τέχνης και εκπαίδευσης που θα απηχούν την εξελισσόμενη ποικιλομορφία του ελληνικού πολιτισμού. Επιδιώκει να προκαλέσει διαπολιτισμικό διάλογο μέσα από συνεργασίες και νέες πλατφόρμες έκφρασης.
Όπως σημειώνει η ίδια: «Παρά το γεγονός ότι πολλές σύγχρονες εικαστικές συνθέσεις φαίνεται να αρνούνται την παρουσία του θεατή στη διάταξη τους, αυτό που έχει πρωταρχική σημασία για τον κανόνα (canon) της τέχνης σήμερα είναι ο διάλογος με τον θεατή. Η αναγνώριση της παρουσίας του θεατή και της «οπτικότητας» (θέασης) των έργων τέχνης έχει επίσης αποφασιστική συμβολή στο συνεχιζόμενο διάλογο για την αισθητική του μοντέρνου κινήματος».
Με αυτή τη λογική και ως πλατφόρμα, θα υποστηρίξει την έρευνα, τα έργα, τα φεστιβάλ, τα συνέδρια, τα σεμινάρια, τα εργαστήρια, τα προγράμματα φιλοξενίας σε συνεργασία με κορυφαίους εταίρους, ιδρύματα και ιδιώτες στις ΗΠΑ. Θα εστιάσει στα εικαστικά, στις παραστατικές τέχνες (θέατρο, περφόρμανς, χορό), τον πειραματικό κινηματογράφο, τον κινηματογράφο, τα νέα μέσα, την αρχιτεκτονική. Σε όλη αυτήν την προσπάθεια εταίρο αποτελεί και η Κύπρος.
Έτσι ο οργανισμός θα συμβάλλει στην υπέρβαση των στερεότυπων, θα «εισάγει» πρωτοποριακές πρακτικές από το εξωτερικό, θα προωθήσει την ανταλλαγή ιδεών, μεταξύ άλλων.
Η δραστήρια Σωζήτα
Ως καλλιτεχνική διευθύντρια του πρώτου επίσημου Ευρωπαϊκού προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών στην Αθήνα (2013-2015) υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού Athens Art Residency, επιμελήθηκε σειρά ατομικών εκθέσεων με σημαντικούς δημιουργούς όπως οι Μάρτιν Κριντ (Martin Creed), Λίντα Μπένγκλις (Lynda Benglis), Ρόι Άσκοτ (Roy Ascott) ενώ συνεργάστηκε στην πάλαι ποτέ διάσημη παραγωγή της Μαρίνας Αμπράμοβιτς «Seven Deaths».
Το 2008 ίδρυσε στο Λονδίνο τον πολιτιστικό οργανισμό Out of the box Intermedia που πραγματοποίησε παραγωγές στο ΕΜΣΤ, στο Μουσείο Μπενάκη, στην Tate Modern, στη Frieze του Λονδίνου, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, στο Αρχαιολογικό μουσείο Δήλου, στο Ιστορικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο ελληνικό Προξενείο Νέας Υόρκης μεταξύ άλλων. Τα τελευταία δώδεκα χρόνια οργανώνει καλλιτεχνικές δράσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, συνέδρια και δημοσιεύσεις που έχουν υποστηριχθεί από τα υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού, το Ευρωπαικό Ιδρυμα Πολιτισμού, το Βρετανικό Συμβούλιο, το Γαλλικό Ινστιτούτο, το Ίδρυμα ΝΕΟΝ και ιδιωτικές εταιρίες.
Με τα λόγια της ίδιας
Η Σωζήτα Γκουντούνα λοιπόν αναρωτιέται πώς μπορούν να δοκιμαστούν τα όρια αυτού του «κανόνα» σε σχέση με την ευρύτερη κοινωνία: «Τι συμβαίνει όταν οι θεατές παραμένουν κρυμμένοι από το κοινό και δεν μπορούν να είναι σε κανέναν διάλογο με το έργο τέχνης; Όταν μπορούν να δουν μόνο ένα τοίχο κλεισμένοι σε ένα κύβο χωρίς παράθυρα ή όταν είναι καθισμένοι με δεμένα τα μάτια σε απόλυτη σιωπή, περιμένοντας έναν ανακριτή;».
Όπως επισημαίνει, συστατικό στοιχείο της φυλακής παραμένει η αποσιώπηση, «η σίγαση της ζωής του κρατουμένου, συχνά της δικαιοσύνης, η σίγαση του πόνου ή της πολιτικής έκφρασης. Η μαζική φυλάκιση έχει συζητηθεί ως προς τους βαθμούς μη/ορατότητας, αλλά όχι τόσο όσον αφορά στο φάσμα των διαδικασιών που αποκαλύπτουν το μεταίχμιο μεταξύ της αναπαράστασης της σιωπής και της ορατότητας. Είναι η σιωπή συνδεδεμένη με το αόρατο σε μια σχέση αιτίας-αιτιατού;».
Κρατούμενοι, πρώην κρατούμενοι και οι οικογένειές τους, κοινωνικοί ακτιβιστές, ακαδημαϊκοί και επαγγελματίες, ίδρυσαν τη δεκαετία του 1970 την οργάνωση GIP (ή Ομάδα Πληροφόρησης για τις Φυλακές). Δίνοντας φωνή στους φυλακισμένους, αποκαλύπτοντας στην κοινή γνώμη τις πραγματικές εμπειρίες τους, η οργάνωση αποσκοπούσε στη ριζική αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος .
Σήμερα το καθεστώς της φυλάκισης ως σιωπηλός και αόρατος χώρος αμφισβητείται σήμερα πρωτίστως από πρώην φυλακισμένους καλλιτέχνες που εργάζονται με κοινότητες που πλήττονται περισσότερο από το σωφρονιστικό σύστημα της Αμερικής και την αστυνόμευση. Εξετάζουν τις ιδιωτικοποιήσεις των φυλακών και την πολιτική οικονομία της μαζικής αύξησης του πληθυσμού κρατουμένων από τη δεκαετία του 1970 στις ΗΠΑ.
«Η ομαδική έκθεση θα διερευνήσει το σωφρονιστικό σύστημα προκειμένου να εξεταστεί εάν η τέχνη και η αισθητική μπορεί να σπάσει τη σιωπή σχετικά με τα κρίσιμα πολιτικά ζητήματα» σημειώνει η Σωζήτα Γκουντούνα, όπως η μαζική φυλάκιση και η μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης, η διαφθορά και η κακομεταχείριση και τα έμφυλα δικαιώματα και τα δικαιώματα των ανηλίκων στις φυλακές.
«Η έκθεση θα εξετάσει επίσης τα ζητούμενα σε σχέση και με τα διεθνή διατάγματα για τον κορωνοϊό και τις προεκτάσεις του κατ’ οίκον περιορισμού. Αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπο των προγραμμάτων που ενθαρρύνουν το ευρύ κοινό να συνειδητοποιήσει με τους κρατούμενους μέσω της τέχνης ή τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη μπορεί να θεραπεύσει τους φυλακισμένους, η έκθεση βασίζεται σε μορφές εκπροσώπησης που έχουν τη δυνατότητα να δείχνουν πέρα από τους εαυτούς τους στο μη αποδεκτό και το απρόσιτο» καταλήγει η επιμελήτρια.
Πληροφορίες:
Το GREECE IN USA προσκάλεσε επίσης την καθηγήτρια και επιμελήτρια Θάλεια Βραχοπούλου να ανταποκριθεί στο θέμα καλώντας εικαστικούς από την Ασία, και την επιμελήτρια Τρέσα Μπέρμαν (Tressa Berman) με έναν ιστορικό Αμερικανό καλλιτέχνη.
Η πλατφόρμα του ‘Greece in USA’ προσκαλεί καλλιτέχνες, επιμελητές και ακαδημαϊκούς να ανταποκριθούν στο “The Right to Silence?/Δικαίωμα στη Σιωπή;”.
Οι επόμενες εκδηλώσεις σε άλλους πολιτιστικούς χώρους της Νέας Υόρκης θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια του 2021.
Περισσότερες πληροφορίες στον ιστιότοπο: www.greeceintheusa.com
