Μια «Πανάκεια» για όλους! Βρετανική επιχείρηση εμβολιασμού με ελληνικό όνομα

Μία ελληνική λέξη, η ελπιδοφόρα «πανάκεια» επιστρατεύθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία για τη μεγάλη επιχείρηση εμβολιασμού για τον κορωνοϊό, που αρχίζει στην χώρα αυτή, την επόμενη εβδομάδα.

Η επιχείρηση «Πανάκεια» εύστοχα αποδίδει την ευχή και τις ελπίδες όλου του κόσμου για την αντιμετώπιση  της «πανδημίας», που είναι επίσης ελληνική λέξη με βαρύ εννοιολογικό φορτίο σήμερα. (Γιατί στην αρχαιότητα απλώς σήμαινε «όλον τον δήμο – κόσμο»).

Ως  πανάκεια βέβαια σήμερα νοείται το φάρμακο που θεραπεύει όλες τις αρρώστιες, κάτι που δυστυχώς δεν έχει ανακαλυφθεί ως τώρα. Σημαίνει όμως μεταφορικά, όπως ξέρουμε, και την λύση ή θεραπεία σε όλα τα προβλήματα που μπορεί να έχουμε. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ειρωνικά, προκειμένου να χαρακτηρίσει διάφορες μεθόδους και συστήματα _όπως  πολιτικά, κοινωνικά και άλλα_ που υπόσχονται, ότι δήθεν θα διορθώσουν όλα τα  κακώς κείμενα.

Η πανάκεια  προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «πανακής», σύνθετη από το «παν» και «άκος» που σημαίνει θεραπεία και φάρμακο. Η έννοιά της λοιπόν ήταν «παντοθεραπεία».

Και τα πιο ωραία: Η Πανάκεια ήταν θεά βέβαια στην αρχαιότητα. Όχι πρώτης γραμμής, αλλά πάντως θεότητα κι αυτή, αφού ήταν κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης. ΄Ετσι ήταν αδερφή της θεάς Υγιείας, της Ιασούς, του Μαχάωνα και του Ποδαλείριου, που κατά τον Όμηρο ήγαν ιατροί στον Τρωικό Πόλεμο. Όλη η οικογένεια, ιατρική δηλαδή.

Η Πανάκεια λατρευόταν στο ιερό του Αμφιάραου στον Ωρωπό, αλλά και στην Κάλυμνι, την Κω και αλλού,  ενώ η μορφή της εμφανίζεται και στο Ασκληπιείο της Αθήνας κάτω από την Ακρόπολη. Επειδή μάλιστα από την αρχαιότητα θεωρούνταν ικανή να θεραπεύει πάσα νόσο, διαδόθηκε και έγινε αγαπητή σε όλο τον ελληνικό κόσμο, δίνοντας το όνομά της και στα φάρμακα, που υποτίθεται ότι θεράπευαν τα πάντα. Κυρίως σε διάφορα βότανα που ονομάζονταν «πάνακες» και χρησιμοποιούνταν  σε πολλές θεραπείες, ιδίως όμως για να αντιμετώπιση των δηλητηριωδών δαγκωμάτων των φιδιών και για να γιατρέψουν τις πληγές.

Έτσι κατά τον λεξικογράφο Ησύχιο «την πόα ταύτην και πάνακα και πανάκην προσαγορεύουσι». Και συγκεκριμένα στην κατηγορία αυτή περιλαμβανόταν ο «οποπάναξ» για την επούλωση πληγών και ως αντίδοτο για τα δήγματα φιδιών), το «ασκληπιείο», το «ηράκλειο» (οποπάναξ ο ανατολικός), ο «οποπάναξ ο συριακός» και το «χειρώνιο» (ηλιάνθεμο).

Και ακόμη κάτι: Πανάκεια έχει ονομαστεί και ένας αστεροειδής, ο « 2878 Panacea», που ανακαλύφθηκε το 1980.