Γιώργος Λαζόγκας: Μύθοι και αρχαιότητα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Γιώργος Λαζόγκας

Περιεχόμενα

Το χθες είναι τώρα. Και οι μύθοι παραμένουν ζωντανοί όσο τους θυμόμαστε… Ο Γιώργος Λαζόγκας προχωρεί ένα βήμα παραπέρα και αναπτύσσει έναν διάλογο μαζί τους. Στέκεται απέναντι σε αρχαία έργα τέχνης, σε Νίκες και σε Σειρήνες και αντιπαραβάλλει εικόνες του σύγχρονου πολιτισμού, μέσω του δικού του έργου σ’ έναν δημιουργικό διάλογο με το παρελθόν.

Όλα αυτά από τις 9 Μαΐου στην έκθεση «Το χθες είναι τώρα. Γιώργος Λαζόγκας: Μύθοι και αρχαιότητα», που θα παρουσιαστεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στις αίθουσες των περιοδικών εκθέσεων. Την σχετική έγκριση έδωσε μάλιστα χθες το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Αγγεία, ειδώλια, γλυπτά, όστρακα αγγείων και πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής, ένα σύνολο 23 αρχαιοτήτων από τις συλλογές του ΕΑΜ περιλαμβάνονται στην έκθεση συνομιλώντας με 30 έργα, 49 σχέδια και 2 βιβλία του Γιώργου Λαζόγκα.

Με στόχο την ανάδειξη της διαχρονίας της τέχνης ως πεδίο έκφρασης των πνευματικών και συναισθηματικών αναζητήσεων του ανθρώπου η συνεργασία του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με τον καταξιωμένο καλλιτέχνη φιλοδοξεί σε μία εκ νέου ερμηνεία των εκθεμάτων του μουσείου τόσο ως φορέων μηνυμάτων της εποχής και του ιστορικού κοινωνικού πλαισίου που τα δημιούργησε όσο και ως συνομιλητών με τη σύγχρονη τέχνη.

Η αρχαιότητα εξάλλου, αποτελεί σημαντική πτυχή της εργασίας του Λαζόγκα, ομότιμου καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών σήμερα, έτσι η παράθεση των έργων του απέναντι στα αρχαία εκθέματα αναζητεί τις απαρχές της έμπνευσης και της διαλογικής του σχέσης με αυτήν.

Έτσι, τα εικαστικά έργα επαναπροσδιορίζουν τη νοηματική υπόσταση αρχαίων μύθων, επινοώντας μια νέα εικαστική μυθολογία εμποτισμένη με προσωπικά βιώματα.

Οι «Νίκες»

Η έκθεση θα αναπτυχθεί σε τρεις θεματικές ενότητες στις ισάριθμες του μουσείου, με πρώτη τις «Αποδράσεις στη Μεσόγειο». Εδώ θα αναδειχθεί η «εμμονή» του Λαζόγκα με τους μύθους και τα σπαράγματα ενός πολιτισμού εσαεί παρόντος, μέσα από μια μεγάλη σειρά σχεδίων, που αρχίζουν χρονολογικά από τα φοιτητικά του χρόνια και φθάνουν έως τα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα.

Με σύγχρονες σχεδιαστικές και ζωγραφικές εκδοχές προβάλλονται στην ενότητα αυτή οι πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις των λαών και η πολυπολιτισμικότητα της Μεσογείου. Ενώ οι αρχαιότητες προέρχονται από την αιγυπτιακή συλλογή και από τις συλλογές αγγείων και γλυπτών με έμφαση στην παρουσίαση των μύθων και στη μορφή της Νίκης. Η σειρά «Νίκες» του καλλιτέχνη άλλωστε είναι εμπνευσμένη από τη Νίκης της Σαμοθράκης που βρίσκεται στο Λούβρο.

Πήλινο ειδώλιο ιπτάμενης φτερωτής Νίκης. Από τη Μύρινα της Μικράς Ασίας, 2ος π.Χ. αιώνας (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο)

«Θραύσματα μνήμης» τιτλοφορείται η δεύτερη ενότητα στην οποία αποδομείται η εικόνα και προβάλλεται η πεποίθηση του Λαζόγκα ότι «το θραύσμα είναι το όλον», καθώς διασώζει ακέραιη τη μνήμη. Με αφορμή το σκεπτικό του καλλιτέχνη έτσι, θραύσματα αρχαίων αγγείων διαφορετικών εποχών, ενεπίγραφα όστρακα, αλλά κυρίως πινακίδες της Γραμμικής Β’ ενισχύουν την άποψη ότι η θρυμματισμένη αφήγηση περνά με δημιουργικές διαδικασίες στην ανασύνθεση και τελικά στην αναγέννηση.

Οι μεταμορφώσεις των εικόνων

Η αδιάλειπτη μεταμόρφωση, που διέπει την ελληνική μυθολογία και παίζει πρωτεύοντα ρόλο στο έργο του Λαζόγκα αναδεικνύεται στην τελευταία ενότητα, τις «Μεταμορφώσεις εικόνων». Εδώ οι θεϊκές και μυθικές γυναικείες μορφές εμπλέκονται μεταξύ τους και οι Νίκες μετατρέπονται σε δαιμονικές Σειρήνες, αλλά και στη Βαυβώ ως την γυναίκα, που υπερβαίνει τις κοινωνικές συμβάσεις και το κατεστημένο.

Πυρήνας αυτής της ενότητας είναι το άγαλμα της Σειρήνας από τη συλλογή γλυπτών, το αγγείο με μορφή Σειρήνας από τη συλλογή αγγείων, καθώς και το πήλινο ειδώλιο της Βαυβούς.

***Ο Γιώργος Λαζόγκας στο εργαστήρι του***

Η έκθεση παρουσιάζεται σε επιμέλεια της προϊσταμένης του ΕΑΜ δρ. Άννα Καραπαναγιώτου, του προϊσταμένου του Τμήματος Επικοινωνίας, Εκθέσεων και Εκπαίδευσης, αρχαιολόγου Ευάγγελου Βιβλιοδέτη και της ιστορικού της τέχνης Μπίας Παπαδοπούλου.