Γιώργος Λάνθιμος: «Πώς να χαρακτηρίσω τα Χαμένα Κορμιά»;

Γιώργος Λάνθιμος και Έμα Στόουν

Περιεχόμενα

Στα Χαμένα κορμιά (Poor Things, 2023), ο Γιώργος Λάνθιμος φαίνεται ότι δημιουργεί άλλο ένα είδος που λατρεύει η δυτική (αγγλοσαξονική) βιομηχανία του κινηματογράφου: Σαν «εξαίσια φαντασία» χαρακτηρίστηκε ως επί το πλείστον το νέο φιλμ του διεθνούς σκηνοθέτη, που επισήμως έβαλε τίτλο στο είδος «weird greek cinema». Το παράξενο ελληνικό σινεμά…

«Δεν ξέρω πώς να δημιουργώ ένα κανονικό έργο», έχει επισημάνει σε συνέντευξή του και ο ίδιος.

Πρόκειται για την όγδοη ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά την Ευνοούμενη (The Favourite, 2018), που επίσης παρουσιάστηκε στη Βενετία και διεκδίκησε δέκα υποψηφιότητες στα Όσκαρ. Χάρισε στην Ολίβια Κόουλμαν το χρυσό αγαλματίδιο.

Όχι μόνο για το σεξ

Το φιλμ Χαμένα Κορμιά περιλαμβάνει πολλές τολμηρές σκηνές σεξ. Σύμφωνα με τους FT μάλιστα, το σελιλόιντ παίρνει φωτιά με την Έμα Στόουν στον κεντρικό ρόλο. Όταν έπεσαν οι τίτλοι τέλους στην προβολή της ταινίας την περασμένη Παρασκευή στο 80ο Φεστιβάλ της Βενετίας, οι κριτικοί χειροκρότησαν το έργο του Γιώργου Λάνθιμου για περίπου δέκα λεπτά. Προφανώς όχι για το σεξ, αλλά για το σύνολο της καθηλωτικής δημιουργίας.

Οι κριτικοί πιθανολογούν ότι το Φεστιβάλ της Βενετίας θα αποχαιρετήσει τον Γιώργο Λάνθιμο με το περίοπτο βραβείο, τον Χρυσό Λέοντα, αφού η ταινία του συμμετέχει στο διαγωνιστικό πρόγραμμα.

Επίσης, θεωρούν ότι ο σκηνοθέτης των διάσημων πλέον ταινιών Κυνόδοντας (Dogtooth, 2009), Αστακός (The Lobster, 2015) και Ο θάνατος του ιερού ελαφιού (The Killing of a Sacred Deer, 2017), μεταξύ άλλων, παρουσίασε με τα Χαμένα Κορμιά την ταινία της χρονιάς. Σύμφωνα με ορισμένους, πρόκειται για αριστούργημα.

Το σεξ και η βία καθηλώνουν το θεατή ειδικά όταν η επιμειξία σερβίρεται με στιλ, υπέροχο ντιζάιν, κορυφαίες ερμηνείες. Ποια συνταγή ακολούθησε αυτή τη φορά ο Γιώργος Λάνθιμος που απογείωσε τους σινεφίλ;

Εκκεντρική ταινία

Τα Χαμένα Κορμιά ακολουθούν την νεαρή γυναίκα της βικτωριανής εποχής που ονομάζεται Μπέλα Μπάξτερ (Έμα Στόουν), στο ταξίδι της αυτογνωσίας και της απελευθέρωσής της. Ένας αδίστακτος τρελός επιστήμονας ο δρ Γκόντγουιν Μπάξτερ (Γουίλεμ Νταφόε) τής χαρίζει πίσω τη ζωή που η ίδια είχε χάσει με την αυτοκτονία της.

Σαν άλλος Φρανκενστάιν, ο Μπάξτερ εκτελεί εγχείρηση εγκεφάλου στην Μπέλα και την κρατάει σε πολύ στενή παρακολούθηση. Μαζί του και ο βοηθός του ο Μακάντλς (τον οποίο υποδύεται ο Ράμι Γιούσεφ -Ramy Youssef). Η κάμερα παρακολουθεί την Μπέλα («όμορφη» στα λατινικά) να περιηγείται σαν μαριονέτα μέσα στο γοτθικό κάστρο του επιστήμονα. Της χάρισε το επώνυμό του, μια νύφη που ο ίδιος ζωντάνεψε από τους νεκρούς.

Σχεδόν φυλακισμένη, η πληθωρική, ανυπόμονη, νευρώδης και εντελώς αφελής Μπέλα δεν αντέχει τον ελεγκτικό κόσμο του άξεστου Μπάξτερ. Μαζί με την πνευματική της διέργεση ξυπνάνε και οι σεξουαλικές της ορμές. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στον ΜακΚάντλς αλλά αφήνει χώρο στον διεφθαρμένο δικηγόρο Ντάνκαν Γουέντερμπερν (Μαρκ Ράφαλο). Εκείνος αναλαμβάνει τη σεξουαλική της εκπαίδευση.

Άλλη μια Barbie;

Το φιλμ προβάλλει εξαιρετικά εντυπωσιακές σκηνές σεξ. Σύμφωνα με τους ειδικούς από τις πιο τολμηρές που έχουν γυριστεί σε ταινία στούνιο.

Η Μπέλα το σκάει με τον Ντάνκαν. Μαζί του θα διασχίσει πολλές ηπείρους. Μακριά από τις προκαταλήψεις της εποχής της, θα ανακαλύψει την ελευθερία της έκφρασης και θα διεκδικήσει ίση μεταχείριση. Το καίριο θέμα, που σίγουρα θα ευαισθητοποιήσει τις χορδές των κοινωνικών κινημάτων.

Για τους New York Times, η ταινία του Γιώργου Λάνθιμου αποτελεί μία διαφορετική εκδοχή της χαζούλας αλλά μπλοκμπάστερ Barbie, όπως τη φαντάστηκε η Γκρέτα Γκέργουικ.

Και οι δύο ταινίες απεικονίζουν με συμβολικό τρόπο το παράδειγμα της κάμπιας, που βγαίνει από το κουλούλι της και μεταμορφώνεται σε πεταλούδα. Μπορεί να μην εκφράζει το προφανές μήνυμα της ροζ ταινίας αλλά και ως μαύρη, σουρεαλιστική, γοτθική εκδοχή, το ίδιο διαπραγματεύεται.

Όπως και η απλοϊκή και άδολη κούκλα, έτσι και η Μπέλα βρίσκεται εν υπνώσει στον υπερπροστατευτικό της κόσμο. Όμως όταν εφορμά στον πραγματικό κόσμο σταδιακά αφυπνίζεται. Η συνθετότητα της ζωής, της πολιτικής και των σχέσεων τη σοκάρουν αρχικά αλλά τελικά την ενθουσιάζουν.

Στους διαδρόμους της Βενετίας, ψιθυρίζεται η πρόβλεψη πως η Έμα Στόουν θα κερδίσει Όσκαρ.

Τέλειος, ατελής κόσμος

Ένα σύγχρονο, αλληγορικό παραμύθι που ενεργοποιεί το αίσθημα του τρόμου και του λυρισμού όπως ο μεγάλος παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Εκείνος βέβαια απέδιδε με ακρίβεια τις λεπτές φωτοσκιάσεις των χαρακτήρων του στον αδυσώπητο κόσμο που έπλαθε. Ο Γιώργος Λάνθιμος κεντάει, φτιάχνει τοιχογραφίες δικών του κόσμων, αλλά δεν αγγίζει τις βαθιές χορδές της ύπαρξης. Κάποτε στις ταινίες του φαίνεται να υπάρχουν σεναριακά κενά.

Σε συνέντευξή του στον ιταλικό τύπο για τα Χαμένα Κορμιά ο ίδιος ο Γιώργος Λάνθιμος παραδέχτηκε: «Δεν ξέρω πώς να τα χαρακτηρίσω. Ένα φιλμ εποχής. Μια φεμινιστική περιπέτεια. Μια ενορατική ταινία τρόμου».

Βασίζεται πάντως στο ομότιτλο μυθιστόρημα του σκωτσέζου συγγραφέα Αλασντέρ Γκρέι (Alasdair Gray, 1934-2019). που θεωρήθηκε κάποτε ομότεχνος των Κάφκα, Όργουελ, Καλβίνο, Μπόρχες. Το σενάριο υπογράφει ο Αυστραλός Τόνι ΜακΝαμάρα (Tony MacNamara), που έχει συνυπογράψει και το σενάριο της Ευνοούμενης. Γνωστός για τη σειρά The Great που πρωτοπαρουσιάστηκε στην πλατφόρμα Hulu.

Θρίλερ ή φεμινιστικό δράμα;

Η βασική αρετή του Λάνθιμού παραμένει η κινηματογραφική δύναμη των εικόνων του. Το έντονο παραξένισμα που δημιουργεί με το ύφος και το περιεχόμενό του, δεσμεύει τον θεατή.

Το εκκεντρικό σύμπαν που εξυφαίνει ο Γιώργος Λάνθιμος από το σενάριο ως το final cut μοιάζει όλο και πιο συμπαγές, σαν διαμάντι κάτω από την ακτίνα του ήλιου. Aν το ύφος παραμένει η κυρίαρχη έκφραση της ουσίας, ο Λάνθιμος πείθει όσο περισσότερο ωριμάζει.

Πάντως δηλώνει ότι δημιούργησε αυτή την ταινία «μαζί» με την Έμα Στόουν. Η μεγάλη σταρ είναι και παραγωγός της.

Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν στο τελευταίο τετράμηνο του 2021 στα στούντιο Origo της Ουγγαρίας.

Ένας ευπατρίδης με πολλή φαντασία

Ο Λάνθιμος ήδη γυρίζει την επόμενη ταινία του που τιτλοφορείται And (Και). Βρίσκεται στο στάδιο post-production αλλά δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το θέμα της.

Πρόσφατα, ο Γιώργος Λάνθιμος πήρε θέση στην καμπάνια υπέρ της διάσωσης των τριών ιστορικών κινηματογράφων του κέντρου (Ιντεάλ, Άστορ, Απόλλων), που απειλούνται να κατεδαφιστούν για να δώσουν τη θέση τους σε γραφεία και πολυτελή ξενοδοχεία.

Σε ειδικό μαγνητοσκοπημένο βίντεο δήλωσε: «Έπρεπε να είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε την αξία αυτών των ιστορικών κινηματογράφων της Αθήνας για την κοινωνία και τον πολιτισμό. Απευθύνομαι στους υπεύθυνους και σε εκείνους που έχουν την πραγματική δύναμη να πράξουν ό,τι είναι απαιτητό», κατέληξε ο Γιώργος Λάνθιμος.

Μια ευγενική, πατριωτική χειρονομία από έναν άνθρωπο που καταξιώθηκε στο διεθνές στερέωμα όσο ελάχιστοι συμπατριώτες του.

Παραφράζοντας τη λαϊκή ρήση, ο χαρακτήρας στα εύκολα φαίνεται…