Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο: Εργαλείο για τον πολιτισμό, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την παρουσίαση του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου στο αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης

Ένα εργαλείο για την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας αλλά ταυτόχρονα για την ανάπτυξη και για επενδύσεις. Αυτό είναι το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο, που παρουσιάστηκε ολοκληρωμένο χθες από το υπουργείο Πολιτισμού, ένα ψηφιακό έργο αναμενόμενο εδώ και μία δεκαετία, πολύτιμο τόσο για το δημόσιο όσο και για τους πολίτες.

Γιατί μέσω μιας διαδικτυακής πύλης κάθε ενδιαφερόμενος είτε πρόκειται για μία δημόσια υπηρεσία και κάποιον φορέα, είτε όμως για μία εταιρεία ή τον απλό ιδιώτη μπορεί πλέον να ενημερώνεται άμεσα και έγκυρα για τα ακίνητα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους κάθε περιοχής, για το καθεστώς και τους ειδικούς όρους προστασίας τους, ώστε να γνωρίζει τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που υπάρχουν όσον αφορά στην αξιοποίηση της γης σε μία συγκεκριμένη θέση. Αυτό απέδειξαν εξάλλου και τα παραδείγματα που δόθηκαν κατά την πλήρη ανάπτυξη του έργου στην εκδήλωση που έγινε στο Μουσείο Ακρόπολης.

«Η ύπαρξη ενός τέτοιου εργαλείου καθιστά δυνατό τον αναλυτικό και τεκμηριωμένο σχεδιασμό της προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της εθνικής περιουσίας μέσω της πλήρους αξιοποίησης σύνθετων δεδομένων, αλλά και τη συνεχή αναπροσαρμογή της στρατηγικής, βάσει των εκάστοτε αναγκών σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο», όπως τόνισε κατά την παρουσίαση του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Απευθύνεται έτσι στον καθένα, που θα θελήσει να ενημερωθεί σχετικά, είτε στο πλαίσιο της επαγγελματικής και οικονομικής του δραστηριότητας είτε και για άλλους, ψυχαγωγικούς ή εκπαιδευτικούς, λόγους. «Η κεφαλαιώδης σημασία του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου για την ομαλή σχεδίαση και εκτέλεση δημόσιων έργων, αλλά και για την ανάπτυξη των επενδύσεων σε μια χώρα, όπου η συνεχής κατοίκηση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο αρχαιολογικό παλίμψηστο, καθίσταται προφανής», ανέφερε χαρακτηριστικά η υπουργός.

Πολύτιμη βάση δεδομένων

Στην πράξη το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο είναι ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για τη συστηματική καταγραφή, τεκμηρίωση, ψηφιοποίηση και διαχείριση αρχαιολογικών, διοικητικών και γεωχωρικών δεδομένων, που αφορούν στην πολιτιστική κληρονομιά της επικράτειας και στην ακίνητη περιουσία του ΥΠΠΟΑ. Και να σημειωθεί, ότι σήμερα περιλαμβάνει περισσότερα από 18.000 μνημεία, 3.800 αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους και 845 ζώνες προστασίας.

Αυτή η βάση δεδομένων εξάλλου θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το Εθνικό Αρχείο Μνημείων, ψηφιακό επίσης, που θα καλύπτει το σύνολο του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας. Μέσω αυτού οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και οι συνεργαζόμενοι φορείς διαχείρισης θα είναι σε θέση να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή την ταυτότητα, τη θέση και την κατάσταση διατήρησης όλων των στοιχείων της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς ανά την επικράτεια, το νομικό και διαχειριστικό καθεστώς τους, καθώς και με ποιο τρόπο αυτά είναι προσβάσιμα και αξιοποιήσιμα.

Όσον αφορά την χρήση του, μέσα από τον ψηφιακό αρχαιολογικό χάρτη της επικράτειας που είναι προσβάσιμος από τη διαδικτυακή Πύλη, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλήσουν πλήρη και έγκυρη πληροφορία για τυχόν δεσμεύσεις και περιορισμούς που υφίστανται, βάσει της κείμενης νομοθεσίας σε περιοχές ή ακίνητα. Κι αυτό γιατί η βάση δεδομένων περιλαμβάνει διοικητικά, επιστημονικά και γεωχωρικά δεδομένα, καθώς και τεκμήρια, όπως ΦΕΚ κηρύξεων, σαρωμένα διοικητικά έγγραφα, επιστημονικές αναφορές, φωτογραφίες και σχέδια.

Οι δυνατότητες

Με την βοήθεια του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου έτσι, παρέχεται ολοκληρωμένη εποπτεία της πολιτιστικής κληρονομιάς και προστασία από καταπατήσεις. Διευκολύνονται οι επενδύσεις διότι εντοπίζει στο χάρτη τα όρια των προστατευομένων περιοχών και παρέχει έγκυρη ενημέρωση στους ενδιαφερόμενους, για το εάν και πού ακριβώς μπορούν να προχωρήσουν σε ενέργειες και επεμβάσεις στο περιβάλλον μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων. Είναι χρήσιμο στη δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση, στην επιστημονική έρευνα και την εκπαίδευση και βέβαια συμβάλλει στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Όπως είπε εξάλλου η κυρία Μενδώνη ήδη σχεδιάζονται οι επεκτάσεις και οι συνέργειές του με τα σχεδιαζόμενα έργα, συνολικού ψηφιακού μετασχηματισμού και απλοποίησης των διαδικασιών του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού υπό την επιτελική εποπτεία και το συντονισμό του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθώς και η οργανική του ενσωμάτωση στην κεντρική πύλη παροχής ψηφιακών υπηρεσιών του Δημοσίου gov.gr

Στην εκδήλωση ήταν επίσης παρόντες ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, ο γεν. γρ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του υπουργείου Ανάπτυξης Δημήτρης Σκάλκος, ο γεν. γρ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης Λεωνίδας Χριστόπουλος, ο γεν. γρ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Ευθύμιος Μπακογιάννης και ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Γιώργος Στασινός, όπως και ο γεν. γρ. του ΥΠΠΟ Γιώργος Διδασκάλου.

Ομιλητές ήταν η Ευγενία Γερούση, προϊσταμένη Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, η Χριστίνα Ρωμάνου, αρχαιολόγος στο Τμήμα Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων και Αρχαιολογικού Κτηματολογίου, η Μαρία-Ξένη Γαρέζου, προϊσταμένη Τμήματος Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων και Αρχαιολογικού Κτηματολογίου, ο Νίκος Συρρής, μηχανικής πληροφορικής στο ίδια τμήμα, οι οποίοι παρουσίασαν το έργο ως ψηφιακή υποδομή, τη διαδικτυακή πύλη και το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο ως εργαλείο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Για το Εθνικό Αρχείο Μνημείων του ΥΠΠΟΑ και τα έργα της ΔΕΑΜ, μίλησε ο Πάντος Πάντος, επίτιμος Διευθυντής του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, ενώ η Δέσποινα Τσιαφάκη, διευθύντρια Ερευνών, υπεύθυνη Τμήματος Πολιτισμού και Δημιουργικών Βιομηχανιών του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά, αναφέρθηκε στο Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο και στον ψηφιακό μετασχηματισμό στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.