Το πλάνο του NBA για την ευρωπαϊκή επέκταση με τη δημιουργία της NBA Europe δεν είναι απλώς ένα σενάριο αλλά ένα εν εξελίξει project. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή κομισάριο του NBA Μαρκ Τάτουμ, η διοργάνωση στοχεύει στο να ξεκινήσει «εντός των επόμενων δύο ετών».

Το επιχειρηματικό μοντέλο περιλαμβάνει franchise fees που φτάνουν μεταξύ 500 εκατομμυρίων έως 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ανά ομάδα! Παράλληλα, η επένδυση περιλαμβάνει και ενίσχυση αθλητικών υποδομών σε χώρες‐κλειδιά όπως το Ηνωμένο Βασίλειο.

1

Με άλλα λόγια, δεν πρόκειται για μία απλή «δοκιμαστική φάση» αλλά για μία μαζική επιχειρηματική επίθεση στο ευρωπαϊκό μπάσκετ με στόχο την αξιοποίησή του – και όχι απλώς τη διατήρησή του.

Η μεγάλη ευκαιρία του ευρωπαϊκού μπάσκετ

Η έρευνα της SportBusiness αποτυπώνει καθαρά το παράδοξο: το μπάσκετ παγκοσμίως είναι το τρίτο πιο «ακριβό» άθλημα όσον αφορά τα τηλεοπτικά δικαιώματα, πίσω μόνον από το ποδόσφαιρο και το αμερικανικό ποδόσφαιρο. Ωστόσο, η EuroLeague — η κορυφαία ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση — εξασφαλίζει μερίδιο που βρίσκεται πολύ κάτω από το 1,5% του παγκόσμιου τζίρου των αθλητικών τηλεοπτικών δικαιωμάτων (συνολικός τζίρος περίπου 57,75 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2025).

Αυτό το «κενό» — υψηλή δημοφιλία, χαμηλή εμπορική αξιοποίηση — είναι η βασική αφορμή για το σχέδιο του NBA Europe. Όπως ανέφερε εκπρόσωπος του NBA στην επένδυση στο Ηνωμένο Βασίλειο: «Η αγορά της Ευρώπης σήμερα παράγει λιγότερο από το 1% αν και είναι το δεύτερο πιο δημοφιλές άθλημα».

Έτσι, η κίνηση δεν είναι μόνο αθλητική αλλά κυρίως οικονομική: η μετατροπή της δημοφιλίας σε έσοδα, μέσω τηλεοπτικών δικαιωμάτων, χορηγιών, merchandising και διεθνοποίησης της μάρκας.

Οι πιθανές επιπτώσεις για τις ευρωπαϊκές ομάδες

Για τις ομάδες της EuroLeague και του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος σηματοδοτείται ένα τοπίο αλλαγών με το οποίο θα πρέπει να συμβιβαστούν.

-Οικονομικά, τα επικρατέστερα σενάρια προβλέπουν πολλαπλασιασμό εσόδων για ομάδες που θα ενταχθούν στην NBA Europe, μέσω αυξημένων τηλεοπτικών εσόδων, διεθνούς εμπορικής αξιοποίησης και επενδύσεων.

-Από την άλλη, οι υπάρχουσες ευρωπαϊκές διοργανώσεις ενδέχεται να χάσουν διαπραγματευτική ισχύ, και συγκεκριμένες ομάδες να πιεστούν να επιλέξουν ανάμεσα στη συμμετοχή σε ένα «ηγετικό» σχήμα ή στη διατήρηση του υφιστάμενου status quo.

-Για την ελληνική πραγματικότητα (όπου Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και άλλες ομάδες παίζουν κεντρικό ρόλο) η πιθανότητα ένταξης σε ένα τέτοιο σχήμα δημιουργεί ευκαιρίες — αλλά και κινδύνους: πιο υψηλές απαιτήσεις, μεγαλύτερο κόστος λειτουργίας και αυξημένος ανταγωνισμός.

Προκλήσεις και αντιστάσεις

Δεν λείπουν οι ενστάσεις: η EuroLeague μέσω του CEO της Παούλιους Μοτιεγιούνας επαναλαμβάνει πως «δεν χρειάζεται» μια νέα διοργάνωση, δεδομένης της παρουσίας της εδώ και 25 χρόνια.
Η θεσμική συνεργασία μεταξύ NBA, FIBA και ευρωπαϊκών θεσμών παραμένει ασαφής, με σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το δικαίωμα συμμετοχής, τα τηλεοπτικά συμβόλαια, τη σχέση με τα εγχώρια πρωταθλήματα. Επιπλέον, για ομάδες μικρότερης οικονομικής ισχύος η ένταξη σε ένα τέτοιο σχήμα ενδέχεται να επιφέρει σημαντικό κόστος — κάτι που πρέπει να προσεχτεί.

Τι σημαίνει για την Ελλάδα

Η Ελλάδα — τόσο σε επίπεδο συλλόγων όσο και ως αγορά — έχει θέση στο παιχνίδι:

-Από πλευράς συλλόγων, ομάδες όπως Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός θα μπορούσαν, εφόσον επιλεγούν, να ενταχθούν στην NBA Europe και να επωφεληθούν από διεθνή επικοινωνία και νέες ροές εσόδων.

-Από πλευράς αγοράς τηλεοπτικών δικαιωμάτων, νέες διαπραγματεύσεις ενδέχεται να ενταθούν: Ελληνικά τηλεοπτικά/streaming δίκτυα θα χρειαστεί να επανεκτιμήσουν τη συνδρομητική και διαφημιστική τους στρατηγική.

-Για το ελληνικό μπάσκετ σε ευρύτερο επίπεδο, η έλευση της NBA Europe μπορεί να επιφέρει νέα επενδυτικά μοντέλα, ενίσχυση των υποδομών και πιθανώς αναδιανομή του οικονομικού «πίνακα» προς ομάδες που θα προσαρμοστούν γρηγορότερα.

Τα ερωτήματα

-Η στάση της EuroLeague και η ικανότητά της να διατηρήσει το κύρος της έναντι της νέας διοργάνωσης.

-Οι αποφάσεις των κορυφαίων ευρωπαϊκών συλλόγων (π.χ. Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα) αν θα συμμετάσχουν ως «μόνιμα franchises».

-Οι όροι εισόδου στο NBA Europe (franchise fee, δικαιώματα συμμετοχής, οικονομική βιωσιμότητα) και ποιοί σύλλογοι τελικώς θα επιλεγούν.

-Τα τηλεοπτικά συμβόλαια στην Ελλάδα και οι αλλαγές που αυτά θα υποστούν λόγω του νέου σκηνικού.

Μία «νέα εποχή» στο ευρωπαϊκό μπάσκετ

Η έλευση της NBA Europe συνιστά ένα πιθανό ορόσημο για το ευρωπαϊκό μπάσκετ — δεν είναι απλώς τεχνική ή αθλητική καινοτομία, αλλά οικονομική και στρατηγική ανατροπή. Οι ομάδες που θα το αντιληφθούν έγκαιρα μπορεί να αποκομίσουν τεράστια οφέλη· όσες μείνουν στάσιμες, μπορεί να βρεθούν σε μειονεκτική θέση. Στην ελληνική αθλητική αγορά, η εξέλιξη απαιτεί όχι απλώς παρακολούθηση, αλλά ενεργό στρατηγική τοποθέτηση.