Ανδρέας Δρακόπουλος (Ίδρυμα Νιάρχος): Στη ζωή πρέπει να αρπάζεις τις ευκαιρίες που σου δίνονται

Στο γραφείο του ψηλά πάνω από το Μανχάταν, έναν χώρο λιτό, φορτωμένο όμως με βιβλία, αναμνηστικά, φωτογραφίες, χωρίς ίχνος πολυτέλειας αλλά με την δημιουργική ακαταστασία που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που δουλεύουν πραγματικά, χωρίς να ενδιαφέρονται για επίδειξη, η εικόνα του Σταύρου Νιάρχου ξεχωρίζει.

Ο Ανδρέας Δρακόπουλος  δεν θα μπορούσε να μην έχει κοντά του τον μέντορα και θείο του, έναν από τους σημαντικότερους επιχειρηματίες του 20ού αιώνα παγκοσμίως, εμπνευστή του Ιδρύματος, που το όνομά του έχει γίνει συνώνυμο της προσφοράς και της φιλανθρωπίας σε όλον τον κόσμο.

Ειδικά για την Ελλάδα μάλιστα, τον εξ ουρανού ευεργέτη, που τα τελευταία χρόνια και με αποκορύφωση την περίοδο της οικονομικής και της σημερινής υγειονομικής κρίσης που περνά η χώρα, αποδεικνύεται ανώτερος κάθε προσδοκίας.

«Η φιλανθρωπία για μένα αποτελεί πάρα πολύ σπουδαίο έργο, τρόπο ζωής», έχει πει άλλωστε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο από την ίδρυσή του, το 1996 έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 4600 δωρεές ανά τον κόσμο, σε 124 κράτη συγκεκριμένα, ύψους 2,9 δισ. δολαρίων.

«Φιλανθρωπία κάνεις, γιατί πραγματικά το νιώθεις, το θέλεις, και το μπορείς», προσθέτει. «Απαιτεί πολλή δουλειά για να γίνει σωστά. Και δεν πρέπει ποτέ να επιβάλλεται, γιατί τότε κινδυνεύει να χάσει την αξία της. Πρέπει να παραμείνεις στο νόημα της λέξης, «φίλος του ανθρώπου» και να το αισθάνεσαι. Γιατί η φιλανθρωπία πρέπει να είναι αγνή. Και πρακτικά και ηθικά. Αλλιώς το έχεις χάσει το παιχνίδι».

Στις φωτογραφίες του, που βρίσκονται σε όλα τα Μέσα Ενημέρωσης ο Ανδρέας Δρακόπουλος απαθανατίζεται πάντα σε μία τέτοια εκδήλωση φιλανθρωπικής πράξης.

Είτε στην επίσημη ανακοίνωση μιας δωρεάς, είτε στην επίβλεψη έργων που χρηματοδοτούνται από το Ίδρυμα, όπως τα τρία νοσοκομεία που κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, μια δωρεά 200 εκατ. ευρώ, είτε στα εγκαίνια άλλων που έχουν ολοκληρωθεί, είτε σε μία από τις πολλές βραβεύσεις του, με σημαντικότερες φυσικά αυτές της ελληνικής πολιτείας, η οποία τον τίμησε  δύο φορές, το 2018 με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής και το 2012 με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Από την άλλη όμως, μπορεί και να τον δει κανείς πάνω στη σκηνή μιας συναυλίας μαζί με τους μουσικούς, στις εκδηλώσεις του Schoolwave με παιδιά και εφήβους, στην απονομή βραβείων σε αθλητές ή και στο πλευρό της ομάδας, που προσπαθεί να ξαναδώσει ζωή σ΄ένα χωριό, την Βαμβακού της Λακωνίας, που συμβαίνει να είναι ο τόπος καταγωγής του Σταύρου Νιάρχου.

Και αυτά μόνον στην Ελλάδα, καθώς η δράση του Ιδρύματος είναι μεγάλη στην Αμερική και σ΄ όλο τον κόσμο.

Ωστόσο ούτε μία φωτογραφία του από κάποια κοσμική εκδήλωση έχει εντοπισθεί.

Ο Ανδρέας Δρακόπουλος δεν μοιάζει άνθρωπος που ενδιαφέρεται για την επιφάνεια και το φαίνεσθαι, η ζωή του είναι γεμάτη από δουλειά διατηρώντας ένα κοινωνικό προφίλ κατειλημμένο εξ ολοκλήρου από το έργο του κοινωφελούς ιδρύματος, του οποίου ηγείται.

Ενας ευχάριστος άνθρωπος, ιδιαίτερα επικοινωνιακός και άνετος, που δεν διστάζει, το αντίθετο μάλιστα, να κυκλοφορεί με απλά τι-σερτς ακόμη κι αν πρόκειται να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό, με μπουφάν μοτοσικλετιστή και πέτσινα βραχιόλια στα χέρια ακόμη κι αν πρόκειται για δημόσια εμφάνιση. Μια εντελώς αντισυμβατική παρουσία, χωρίς άλλο, ένας άνθρωπος που μιλάει με ευθύτητα, αμεσότητα, καμιά φορά και με ελαφρά αθυροστομία, αφού η προσποίηση δεν είναι του χαρακτήρα του, ούτε και το να μασάει τα λόγια του κι ας ενοχλούν ίσως κάποιους.

Όπως ας πούμε, όταν λέει, πως «Δεν υπάρχει δεξιά ή αριστερά, παρά μόνο το σωστό: να υπηρετείς το δημόσιο συμφέρον και το κοινό καλό». ΄Η όταν εκφράζεται για πολιτικούς ως εξής: «Υπάρχουν και σήμερα μερικοί πολιτικοί στην Ελλάδα, που δεν θα επιβίωναν σε καμία άλλη χώρα του κόσμου. ΄Οχι μόνο σε χώρες όπως η Αμερική ή η Ευρώπη αλλά ακόμα και σε τριτοκοσμικές χώρες. ΄Εχουν αποτύχει και βρίσκονται στα κοινά ακόμη»!

Η θέση του άλλωστε, όπως και θέση του Ιδρύματος εν προκειμένω, υπεράνω κομμάτων και ιδεολογικών αντιλήψεων, του επιτρέπει να κρατά τις αποστάσεις αλλά και να κάνει την κριτική του, όταν χρειάζεται, ειδικά για τα εν Ελλάδι τεκταινόμενα: «Δυστυχώς, αν αύριο εμφανιζόταν κάποιος και πλήρωνε όλο το δημόσιο χρέος, πιστεύω ότι σε τρία χρόνια θα επιστρέφαμε στην ίδια κατάσταση, που μας οδήγησε στη χρεοκοπία», λέει απερίφραστα. Και ακόμη σκληρότερα: «Διατηρούμε ακόμα την άποψη, ότι είμαστε οι μάγκες που κοροϊδέψαμε τους άλλους, γλιτώσαμε και τα καταφέραμε. Μια ζωή πορευόμαστε λέγοντας, ότι η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Και η Ελλάδα σχεδόν πέθανε, αλλά εμείς δεν καταλάβαμε τίποτα».

Από την άλλη βέβαια όσο κι αν παρομοιάζει ενίοτε τη χώρα με «κινούμενη άμμο, που εάν μπλέξεις είναι δύσκολο να ξεφύγεις», δηλώνει με κάθε ευκαιρία υπερήφανος, που είναι Έλληνας, κάτι που λειτουργεί ως κινητήριος δύναμη στη δουλειά του για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων.

Τούτων δοθέντων δεν είναι περίεργο, που ένα φλερτ με την πολιτική είχε αρχίσει να διαφαίνεται μέσα από το λόγια του Ανδρέα Δρακόπουλου σε διάφορες συνεντεύξεις του, χωρίς ωστόσο να υπάρξει κάποια εξέλιξη ενώ ούτε οι συζητήσεις για την υποψηφιότητά του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, είχαν συνέχεια. Ίσως είναι νωρίς ακόμη.

Το δικό του έργο παραμένει στο πεδίο της κοινωνικής προσφοράς και στον τομέα αυτό ορόσημο αποτελεί φυσικά το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η μεγαλύτερη δωρεά στην οποία έχει προβεί το Ίδρυμα από τη σύστασή του, ύψους 861 εκατ. δολαρίων, κτήμα όλων των Ελλήνων πλέον, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το έχουν επισκεφθεί ως σήμερα σχεδόν οι μισοί! Περί τους 5 εκατομμύρια επισκέπτες. Μια προσφορά, όπως και όλες οι άλλες, χωρίς καμία ανταπόδοση. Παρά μόνον με την αυστηρή παρακολούθηση ως την ολοκλήρωσή τους, ώστε να είναι βέβαιο, ότι η χρηματοδότηση που προσφέρει το Ίδρυμα θα πιάσει τόπο έχοντας επίκεντρο πάντα τον πολίτη.

«Εμείς δεν ζητάμε τίποτα κι αυτή είναι η δύναμή μας. Ωστόσο στη χώρα μας φαίνεται αξιοπερίεργο, όταν δεν εποφθαλμιάς κάτι, με αποτέλεσμα να μην ξέρουν πώς να σου συμπεριφερθούν», όπως είχε δηλώσει πρόσφατα ο ίδιος. Προσθέτοντας: «Σε μια εποχή, που οι ανάγκες παγκοσμίως αλλά ειδικότερα στην Ελλάδα είναι τεράστιες, ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν από μόνοι τους. Με την παγκοσμιοποίηση, οι ευκαιρίες αλλά ταυτόχρονα τα προβλήματα και οι ανάγκες έχουν αυξηθεί. Χρειάζονται σωστές συνεργασίες για το καλό του κοινωνικού συνόλου». Δεν διστάζει έτσι να επικρίνει τους πλούσιους «αυτής της χώρας, που γέννησε τη λέξη φιλανθρωπία», γιατί δεν προσφέρουν στον τόπο τους. Χωρίς να ξεχνάει ωστόσο και τα προβλήματα της άσκησης φιλανθρωπίας στην Ελλάδα όπως η γραφειοκρατία και η έλλειψη σωστής νομοθεσίας, με τα οποία έχει έρθει αντιμέτωπος και ο ίδιος.

«Ωστόσο, το ΙΣΝ δεν έχει μετόχους, ούτε και επιχειρηματικές ή εμπορικές δραστηριότητες», όπως λέει.

«Τα περιουσιακά του στοιχεία είναι αφιερωμένα στην κοινωφελή δραστηριότητα, όπως αυτή παράγεται μέσα από τους τέσσερις προγραμματικούς τομείς του ΙΣΝ, όπως του είχε ορίσει ο Σταύρος Νιάρχος: Τέχνες και Πολιτισμός, Παιδεία, Υγεία και Αθλητισμός, και Κοινωνική Πρόνοια».

Με μόνιμη κατοικία την Νέα Υόρκη όπου ζει με την γυναίκα του και τα τρία παιδιά του, δύο κόρες και ένα γιο, που σήμερα είναι 16,13 και 10 ετών ο Ανδρέας Δρακόπουλος έχει γεννηθεί στην Αθήνα και από την πλευρά του πατέρα του Κωνσταντίνου Δρακόπουλου είναι συγγενής της οικογένειας Νιάρχου, καθώς ήταν εγγονός της Μαρίας, αδερφής του Σταύρου Νιάρχου ενώ η μητέρα του Ελένη Μερκάτη ήταν απόγονος παλιάς οικογένειας της Ζακύνθου με εγγραφή μάλιστα το «Λίμπρο ντ’ Όρο» του 16^ου αιώνα.

Από τα 18 του πάντως και αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το Κολέγιο Αθηνών βρέθηκε στην Αμερική για σπουδές στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Wharton του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας, απ΄ όπου και αποφοίτησε με Bachelor of Science στις Οικονομικές Επιστήμες. Στην Ελλάδα έρχεται κυρίως το καλοκαίρι με την οικογένειά του αλλά και όποτε η ανάγκη το απαιτεί.

΄Ετσι τα πολυτελή γραφεία του Ιδρύματος στην Βασιλίσσης Σοφίας τον βλέπουν αρκετά συχνά, όλο το χρόνο, να εργάζεται σκληρότερα από τον καθένα, με ένα άξιο επιτελείο ανθρώπων δίπλα του, μεταξύ των οποίων η κατέχουσα κομβική θέση, γενική οικονομική διευθύντρια Χριστίνα Λαμπροπούλου.

Με σλόγκαν το «Give it all you have» ο Ανδρέας Δρακόπουλος πρεσβεύει ασυζητητί την σκληρή δουλειά με πάθος και φιλότιμο. «Να δίνεις το καλύτερο που μπορείς, ανεξαρτήτως αποτελέσματος», είναι η αρχή του. «Κάθε βράδυ να πηγαίνεις για ύπνο και να μπορείς να πεις με ειλικρίνεια στο εαυτό σου, τα έδωσα όλα». Μια συμβουλή, που δίνει και στα παιδιά του, κάτι που κι ο ίδιος φαίνεται, ότι κληρονόμησε από τον θείο του.

«Είναι πάρα πολλά αυτά που κρατώ στη μνήμη μου από τον θείο μου», λέει.

«Αν ξεχώριζα όμως κάτι, θα ήταν ότι ποτέ να μη ζητάς από τους άλλους ό,τι δεν μπορείς να κάνεις ο ίδιος. Επιπλέον, πρώτα απ’ όλα να είσαι αυστηρός με τον εαυτό σου, κι ύστερα με τους άλλους».  Δεν διστάζει άλλωστε να αποκαλύψει: «Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως ό,τι έχω στην προσωπική μου ζωή, το οφείλω στον Σταύρο Νιάρχο. Αυτός πίστεψε σε μένα από τότε που ήμουν μικρός. Βρέθηκα κοντά του τα τελευταία επτά – οκτώ χρόνια της ζωής του, όπου εκτός από υπάλληλός του και συγγενής του, έγινα και φίλος του. ΄Ηταν ταυτόχρονα και ο εργοδότης και ο θείος μου».

Είναι προφανές, ότι ο Σταύρος Νιάρχος είχε διακρίνει στον ανιψιό του τις εξαιρετικές ικανότητες, που ο ίδιος απαιτούσε από όποιον θα αναλάμβανε την προεδρία του Ιδρύματος, μη παραλείποντας μάλιστα να τον συμπεριλάβει στην διαθήκη του με ένα πολύτιμο 10% των μετοχών της βασικής εταιρείας του Willow Trust Company, τη στιγμή που ο πρωτότοκος γιός του έλαβε το 35 %, ενώ το  Ίδρυμα προικοδοτήθηκε με 20%.

«Μου είχε πει, ότι θα αφήσει ένα πολύ μεγάλο μέρος της περιουσίας του για φιλανθρωπικούς σκοπούς», όπως θυμάται ο Ανδρέας Δρακόπουλος. «΄Αλλοι το κάνουν εν ζωή, αυτός το έκανε ηθελημένα για μετά τον θάνατό του. Δεν είχε συγκεκριμένη ατζέντα και δεν το έκανε για να επωφεληθεί ο ίδιος ή οι απόγονοι και οι κληρονόμοι του. Το έκανε, γιατί πραγματικά πίστευε, ότι αυτή ήταν η ευκαιρία που είχε, να δώσει πίσω ένα μέρος της περιουσίας που απέκτησε όσο ζούσε, για να βοηθήσει τους συνανθρώπους του».

Και ο ίδιος ο Ανδρέας Δρακόπουλος όμως, σε προσωπικό επίπεδο και πέρα από το Ίδρυμα, ενισχύει μέσω δωρεών, έργα και προγράμματα της παιδείας, του πολιτισμού, των τεχνών και της υγείας.

Όπως τη δημιουργία του Dracopoulos iDeas Lab στο CSIS, καθώς και τη λειτουργία του Ινστιτούτου Βιοηθικής Berman στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Το βιογραφικό του εξάλλου αποδεικνύει την ενεργή δράση του σ΄αυτούς τους τομείς ως μέλος του Δ.Σ. του Πανεπιστημίου Rockefeller στη Νέα Υόρκη, του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη και του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον, επίσης ως μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ινστιτούτου Βιοηθικής Berman και επίτιμο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης. Αντίστοιχες και οι τιμητικές διακρίσεις που έχει λάβει από στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και από την Γαλλικής Δημοκρατία, που τον τίμησε με τον Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής.

Κάνοντας εν τέλει ο ίδιος έναν απολογισμό της μέχρι τώρα ζωής του δεν μπορεί παρά να είναι ευχαριστημένος. «Ήμουν τυχερός», λέει «Αλλά ως άνθρωπος αξιοποίησα στο έπακρο τις ευκαιρίες που μου δόθηκαν, εργάστηκα σκληρά και πέτυχα. Μπορεί να ακούγεται σκληρό, αλλά στη ζωή πρέπει να αρπάζεις τις ευκαιρίες που σου δίνονται. Να προχωράς με πάθος, όρεξη και πείσμα».