Ο τρίτος δρόμος και ο ιστός της αράχνης

Όταν η αντιπολίτευση δεν έχει αφήγημα ή όταν το αφήγημά της δεν είναι πειστικό, τότε έχει τρεις εναλλακτικούς δρόμους. Να συνεχίσει να επαναλαμβάνει το αφήγημα, μήπως και πείσει. Αυτό έκανε το ΣΥΡΙΖΑ προσκολλημένος στην ίδια κασέτα για πάνω από 10 χρόνια –με τα γνωστά αποτελέσματα. Να φτιάξει καινούργιο αφήγημα—αλλά αυτό προϋποθέτει πως δεν υπάρχει ιδεολογική φτώχεια και το νέο αφήγημα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και επιθυμίες της κοινωνίας. Ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να παρουσιάσουν πειστικό αφήγημα ως εναλλακτικό σ’ αυτό της Νέας Δημοκρατίας.

Γεγονός που μας οδηγεί στον τρίτο δρόμο – αυτόν που έχουν επιλέξει. Με δεδομένη την ιδεολογική τους γύμνια και τα δύο κόμματα έχουν υποβαθμίσει την έννοια της αντιπολίτευσης ως διαδικασία δημιουργικής κριτικής, στην σκανδαλολογία και την καθολική άρνηση. Σχεδόν σε εσχατολογική μορφή.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ η τακτική αυτή έρχεται άκοπα, φυσιολογικά, αυτόματα. Είναι πολιτικό βαρίδι που αναβαθμίζεται με την συμπεριφορά του Στέφανου Κασσελάκη. Αποφεύγοντας την Βουλή όπως ο διάβολος το λιβάνι (δεν είναι μόνο η έλλειψη εμπειρίας αλλά κι αυτή της γνώσης), ο ΣΥΡΙΖΑ ασκεί αντιπολίτευση χρησιμοποιώντας κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης –οπότε τα από καθέδρας τσιτάτα δημιουργούν γρήγορες εντυπώσεις—που πολύ συχνά «μένουν».  Θυμάται κανείς τι έχει πει ο Σωκράτης Φάμελος στην Βουλή; Πολύ αμφιβάλω. Με τον Κασσελάκη, όμως, ο αντίπαλος τρέχει να απαντήσει, είναι τόσο χονδροειδές το ψέμα, τόσο ακραία η υπερβολή που δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη. Αλλά, ο αρχηγός είναι ήδη «αλλού» —  και με την πρώτη ευκαιρία εξαπολύει άλλο απόφθεγμα. Σαφής ο Τραμπισμός, ακόμη πιο σαφής ο κίνδυνος.

Στην ίδια παγίδα έχει πέσει το ΠΑΣΟΚ – δικαιώνοντας όσους υποστήριζαν ότι ο νέος αρχηγός δεν έχει τα φόντα να φέρει το κόμμα στα επίπεδα της ιστορικής του επιρροής. Οι κυβιστήσεις του Νίκου Ανδρουλάκη στο θέμα της ίδρυσης ξένων μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, όπως τις παρουσίασε, εξάλλου, και  στην Βουλή ο Κυριάκος Πιερρακάκης, εντυπωσιάζουν. Την μία άρνηση μετά την άλλη φέρνει στο προσκήνιο ο επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, τα μέλη του είναι πολιτικά ζαλισμένα.  Αναρωτιέται κανείς πόσο πραγματικά εκπροσωπεί το κόμμα του, όταν καταφεύγει στην κομματική πειθαρχία για να διασφαλίσει τις θέσεις του;

Εύκολα είναι καταδικαστέα η αντιπολιτευτική «του τρίτου δρόμου» τακτική αμφοτέρων – αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν ενέχει κινδύνους. Ακριβώς επειδή είναι πανίσχυρη, η Ν.Δ. συγκεντρώνει τα βλέμματα όλων. Η κάθε πράξη, του κάθε βουλευτή, υπουργού, γενικού γραμματέα, η κάθε κίνηση του Πρωθυπουργού περνά από εκατό κόσκινα. Αναπόφευκτα θα επισημανθούν άστοχες κινήσεις, θα προκύψουν λάθη, θα ανακαλυφθούν μικρά σκάνδαλα. Ο κίνδυνος είναι πως όταν τα πολλά μικρά, οριακά,  άσημα, αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται, τότε ξεκινά να υφαίνεται ένα ευρύτερο κλίμα σκανδαλολογίας, μία ατμόσφαιρα πνιγηρή, μία αίσθηση υποβάθμισης, που υποδαυλίζεται από τα fake news στα οποία επιδίδεται η αντιπολίτευση.  Ένας ιστός όπως της αράχνης, που πλέκεται σιγά-σιγά, πιάνει μικρά… ζωάκια, τρέφεται και μεγαλώνει. Κάποια στιγμή γιγαντώνεται, μάλιστα.

Θα ήταν χρήσιμο για τη Ν.Δ., για όλα τα στελέχη της χωρίς εξαίρεση, να αναλογιστούν το πάθημα του Κώστα Σημίτη. Ποιο ανοίκεια, πιο άδικη, πιο εξωπραγματική κατηγορία από αυτήν του «ιερέα της διαπλοκής» δεν θα μπορούσε να υπάρχει. Πολλά μικρά σκάνδαλα, όμως, από ανθρώπους που δεν έλαβαν υπόψη τους την παλιά θυμοσοφία περί της Γυναίκας του Καίσαρα, κατέληξαν να φτιάξουν έναν ιστό που τελικά στραγγάλισε την τότε κυβέρνηση. Με άνεση μάλιστα.

Η αλαζονεία της εξουσίας δεν εκφράζεται υποχρεωτικά μόνο στα μεγάλα θέματα. Τα μικρά μετρούν εξίσου, πολλαπλασιαζόμενα δε θα αποτελούν μέτρο σύγκρισης και θα χρωματίσουν το σύνολο της διακυβέρνησης. Όταν, μάλιστα, ο φθόνος αποτελεί ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του νεοέλληνα, τότε η προοπτική δεν είναι η καλύτερη.

Διαβάστε επίσης

Μαθήματα για υποψήφιους αρχηγούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης