Λιγότερη …φόρα κύριοι κεντρικοί τραπεζίτες

Δεν θα σχολιάσω το «Πρόεδρε, έλα, έλα με φόρα» απλά γιατί δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει. Έχει τόση φόρα στην χολή ο πρόεδρος, που δεν γνωρίζω αν μπορεί να βγάλει άλλη –αν και στο συγκεκριμένο θέμα με τον Αλέξη δεν ξέρεις ποτέ. Αλλά, αυτή είναι έτσι κι αλλιώς δική μου προσωπική ερμηνεία, οπότε αφήνω το θέμα κατά μέρος. Έχει, εξάλλου, «υποστεί» το κατάλληλο τρολάρισμα.

Προτιμώ, λοιπόν, επιστρέφοντας σε πιο γνώριμα εδάφη και, απευθυνόμενος στους κεντρικούς τραπεζίτες, να αντιστρέψω το μήνυμα λέγοντας τους «κόψτε την φόρα με τα επιτόκια».

Έχει πλέον καταστεί σαφές ότι ο πληθωρισμός οφείλεται στα συνδυασμένα σοκ της παραγωγής και των εφοδιαστικών αλυσίδων. Η όποια υπερβάλλουσα ζήτηση, κυρίως στις ΗΠΑ, εξαντλήθηκε γρήγορα – τόσο γρήγορα όσο η αποστολή των επιταγών στήριξης με τις οποίες η κυβέρνηση στήριξε τα νοικοκυριά. Από την πλευρά της ζήτησης, όπως με διορατικότητα παρατηρεί ο νομπελίστας Joseph Stiglitz, το πρόβλημα ήταν στις αλλαγές στην δομή της – κυρίως λόγω της πανδημίας και της ψηφιακής επανάστασης.

Πράγματι, τον Δεκέμβριο του 2022, ο σκληρός πυρήνας του πληθωρισμού στις ΗΠΑ ήταν μόλις 1 ποσοστιαία μονάδα πάνω από τον πληθωρισμό του Ιουνίου. Για την Ευρώπη, όπως υπογράμμισα στο προχθεσινό άρθρο μου, το πρόβλημα είναι το κόστος της ενέργειας και θα πρέπει κανείς να είναι ηλίθιος να υποστηρίξει ότι η αύξηση των επιτοκίων συνεισφέρει στην αντιμετώπιση του.

Ευτυχώς, πολλοί οικονομολόγοι άρχισαν να ξυπνούν από το όνειρο ότι φτάνει η διαχείριση των επιτοκίων για να είναι η οικονομία πάντα σε ισορροπία και αναζητούν τώρα την άφεση των αμαρτιών τους, αναψηλαφώντας όσα είχαν μάθει για την πολιτική οικονομία. Πες-πες, ίσως, να μπορέσουμε κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν υπάρχει τίποτα το ιερό και όσιο με τον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό. Ούτε στην θεωρία, ούτε στην πράξη.

Αν οι κεντρικοί τραπεζίτες συνεχίσουν με τις αυξήσεις των επιτοκίων, τότε η διαφαινόμενη ήπια και σχετικά σύντομη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, κινδυνεύει να μετατραπεί σε βαθύτερα η και χρονικά μεγαλύτερη ύφεση. Φυσικά επικρατεί τεράστια αβεβαιότητα, αλλά το επιχείρημα ότι αν δεν αυξηθούν τα επιτόκια θα δημιουργηθούν πληθωριστικές προσδοκίες δεν φαίνεται να ευσταθεί πλέον. Παρά την αβεβαιότητα με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον ψυχρό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, η πενταετής προσδοκία για τον πληθωρισμό είναι λίγο πάνω από το 2%.

Στην Ελλάδα το κύριο πρόβλημα παραμένει το κόστος της ενέργειας, αλλά ένας βασικός κίνδυνος προέρχεται από τον τομέα των ακινήτων – όπου και η σχέση προσφοράς και ζήτησης και η διάρθρωση τους δεν εναρμονίζονται. Η συγκεκριμένη αγορά καθοδηγείται περισσότερο από τις ολιγοπωλιακές εστίες που έχουν αναπτυχθεί και λιγότερο από τις αυξήσεις στις τιμές των υλικών. Πρόκειται για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, που ανήκει περισσότερο στον τομέα του ανταγωνισμού και των αρμόδιων εποπτικών αρχών και λιγότερο στην όποια κυβερνητική απάντηση.

Ως μέλος της ευρωζώνης, δεν έχουμε κανένα άλλο περιθώριο αντίδρασης. Εξαρτώμεθα απόλυτα από τις αποφάσεις της ΕΚΤ, που με την σειρά τους αναπόφευκτα επηρεάζονται από τις αντίστοιχες αποφάσεις των άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών.

Για χρόνια, οι κεντρικές τράπεζες δέχτηκαν να παίξουν τον ρόλο του παραρτήματος του υπουργείου οικονομικών της χώρας τους. Η ξαφνικά ανακάλυψη της ανεξαρτησίας τους είναι άκαιρη και επικίνδυνη – πολιτικά και οικονομικά.

Διαβάστε επίσης

«Με το καλό ή με το άγριο»: το προσωπείο έπεσε